Оқулық "Білім беруді дамытудың федералдық институты" Федералдық мемлекеттік автономдық мекемесі "
жүктеу/скачать 4.38 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Механикалық біріншілік түрлендіргіштер
| б
в 5.2-сурет. Механикалық түрлендіргіштер а — иінтіректі беріліс; б — бұрандалы беріліс; в —тісшелі беріліс Механикалық жүйелер 1:1000 дейінгі берілісткі қатынаспен берілісті алуды қамтамасыз етеді. Бұл ретте механикалық біріншілік түрлендіргіштер қарапайым конструктивтік орындаумен жəне сыртқы ауытқуларға біраз зақымдалғанымен сипатталады, бірақ та жылжымалы массаларды пайдалану салдарынан олар статикалық өзгерістер үшін басым қолданысқа ие болады. Механикалық біріншілік түрлендіргіштер Күшті тікелей қабылдау мүмкін емес, ол тек оны əсері арқылы ғана қабылданады. Күшті механикалық өлшеу кезінде біріншілік түрлендіргіштер ретінде формалары өлшеу тапсырмаларымен анықталатын деформацияланатын элементтер пайдаланылады. Осылайша, күштің біріншілік түрлендіргіштері ретінде кіші күштер үшін жəне үлкен күштер үшін шағын сығылғыш үшін бүгіліс немесе еспелерге жұмыс істейтін арнайы серіппелер қолданылады. Бір осьті кернеуі күйі үшін серпімділік облысы шегінде Гук заңына сай деформация е мен механикалық кернеу о арасында сызықтық тəуелділік болады: σ = εЕ, мұнда Е - серпімділік модулі. Себебі, ε = ∆s/s, мұнда s — ұзындық; ∆s — ұзындықтың өзгеруі, оған қоса созылу немесе қысылу кезінде, жəне σ = F/A, мұнда А - көлденең қима ауданы; F - күш, онда шекті анықтау ұзындықтың өзгерісін анықтауға келеді: ∆s = (s/AE )F. 83 Бүгілу немесе бұралуға жұмыс істейтін серіппелерді пайдалану кезінде жүктеме момент ретінде енгізіледі. Бұл ретте бүгілуге жұмыс істейтін серіппенің деформациясы s х нүктесінде мына өрнектен анықталады: d 2 s/dx 2 = M b /(EI), ал бұрауға жұмыс істейтін серіппенің бұралуы бұрышы мына өрнектен анықталады: φ = M 1 /(GW p ). Мұнда Е —серпімділік модулі; G — жылжу модулі; І - инерция моменті; M b — иілімдік момент; M t — айналдыру моменті; W p — кедергінің полярлық моменті. Күш салу əсерінен туындайтын ∆s a ұзындықтың өзгеруі ұзындықтың біріншілік түрлендіргіші көмегімен анықталады. Тек қарапайым жағдайларда, мысалы, бұрандалы серіппені пайдаланған кезде ұзындықтың өзгеруі мəнен тікелей санауға болады. Бұл белгілі рұқсат етілген диапазонда іске асырылады: ∆s a = ∆F e /c, мұнда ∆F e - кірістегі күш салудың өзгеруі; с - серіппенің қаттылығы. жүктеу/скачать 4.38 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|