Оқулық "Білім беруді дамытудың федералдық институты" Федералдық мемлекеттік автономдық мекемесі "
жүктеу/скачать 4.38 Mb. Pdf көрінісі
|
| Температураның
механикалық түрлендіргіштері Температураның механикалық біріншілік түрлендіргіштері термомеханикалық əсерді пайдалануға, яғни қатты денелердің, сұйықтықтар мен газдардың жылулық кеңеюіне негізделген. Қатты дененің сызықтық кеңею коэффициенті а г - келесі түрде анықталады: , 1 1 T l l мұнда ∆l — ұзындықтың өзгеруі; l — ұзындық; ∆T — температураның өзгеруі. Сызықтық кеңею коэффициенті а г - қатты дененің материалы мен температурасына Т байланысты. Белгілі диапазонда рұқсат етілген қателікпен сызықтық кеңею коэффициентінің орташа мəнін қабылдауға болады. Онда бұл диапазондағы ұзындықтың өзгеруі мына түрде ұсынылады: ∆s a = 1 0 α 10 (T e – T 0 ) = 1 о α 10 ∆T, мұнда 1 0 — бастапқы температурадағы негізгі ұзындық; Т е - өлшеу жүргізілген температураның мəні; Т 0 - температураның бастапқы мəні. Осылайша, температураны екі қатты дененің (стерженнің) ұзындығының өзгеруі бойынша анықтауға болады, егер мысалы, 84 олардың біреуінің температурасы тұрақты болса. Дилатометрлік термометрлерде бірдей ұзындықтағы екі стержень пайдаланылады, олардың сызықтық кеңею коэффициентінің мəндері əртүрлі жəне стерженьдердің ұзындығының өзгеруі айырмашылығы бойынша температураның өзгеруі анықталады: ∆s a = l 0 (α l01 – α lо2 )(T e - Т 0 ). 5.3-сурет Биметаллды термометр Температуралардың əртүрлігі ұзындықтың біріншілік түрлендіргіші көмегімен бағаланады. Тікелей өлшеу екі стержень де өзара көлбеу бағытта қатты байланысқан жағдайларда жүргізілуі мүмкін жəне биметаллдық термометрді құрайды (5.3-сурет). жүктеу/скачать 4.38 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|