Оқулық «Білім беруді дамытудың федералды институты»

Кейбір авторлар «домен» және «деректер тҥрі» ҧғымдарын 
анықтайды. Сонымен қатар, кейбір реляциялық ДҚБЖ-да «домен» 
тҥсінігі тіпті пайдаланылмайды. 
Жалпы алғанда, домен домен элементтері тиесілі кейбір негізгі 
деректер тҥрін кӛрсетумен анықталады және олардың шектеулерінің 
сипаттамалары. Әрбір домен сәйкес дерекқордың барлық домендерінің 
атаулары арасында бірегей болып табылатын атпен байланысады. 
Домен белгілі бір типтегі мәндердің рҧқсат етілген шектеулі жиыны 
ретінде анықталуы мҥмкін. Мысалы, біздің мысалдағы ТАӘ домені 
таңбалар жолдарының негізгі тҥрінде анықталады, бірақ оның 
мәндерінің саны тек орыс алфавитінің таңбаларын ғана қамтуы мҥмкін 
және сандарды және т.б. қамтуы мҥмкін. ЖЫНЫСЫ домені да 
символдық, бірақ ҧзындығы шектеулі (тек 1 таңба) және рҧқсат етілген 
мәндердің жиынын (тек «е» немесе «ж» таңбалары бар). 
Сондай-ақ, «домен» тҧжырымдамасының семантикалық қҧрамдас 
бӛлігін атап ӛткен жӛн: деректер бірдей доменге жатқанда ғана 
салыстырылады деп саналады. Мысалы, ТАӘ мен МАМАНДЫҚТАР 
домендерін салыстыруға ешқандай мән бермейді. Олар таңба тҥріне 
жататынына қарамастан, олардың мәндері салыстырмалы емес.
Атрибут — деректер базасында сақталатын доменнің нысанының 
осы сипаты (сипаттамасы). Атрибут кейбір доменге тиесілі атаумен 
және мәнмен сипатталады. Әрбір сәтте нысаннң әр данасы ерекше 
сипаттамалар жиынтығымен ерекше сипатталады (9.1-суретті 
қараңыз)).
Қатынас кестесі (қатынас тақырыбы) — бҧл {атрибут атауы, 
домен атауы} жҧп аталатын жиынтығы. Байланыстыру схемасының 
дәрежесі немесе «арифметика» бҧл жиынның кҥші, яғни 
атрибуттардың саны. Байланыстыру схемасы кесте бағанының ҥстіңгі 
деректемелері қатарынан ҧсынылуы мҥмкін (9.1 суретті қараңыз).
Кортеж, осы қатынас схемасына сәйкес келетін, қатынас 
схемасына тиесілі әр атрибут атының бір пайда болуын қамтитын 
жҧптардың {attribute name, value} жиынтығы. «Мән» бҧл атрибуты 
ҥшін жарамды домен мәні болып табылады. Осылайша, кестелеу кесте 
жолы ретінде ҧсынылуы мҥмкін (9.1-суретті қараңыз). Сонда бҧл 
қатынас ӛзара қарым-қатынас схемасына сәйкес келетін кесінділер 
жиынтығы ретінде ҧсынылуы мҥмкін. Реляциялық орган - бҧл 
теңгерімсіз жиынтығы.
Алғашқы кілт (қатынас кілті) — бҧл қҧндылықтар байланыстың 
қосындысын бірден анықтайтын атрибуттардың ең аз жиынтығы. 
Әрбір қатынас ҥшін, оның атрибуттарының толық жиынтығы 
толыққанды болып табылады.

жүктеу/скачать 4.61 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: