БІР ФАЗАЛЫ ТРАНСФОРМАТОРДЫҢ ӘРЕКЕТ

81 
Трансформатордың бастапқы жəне қосымша орамдарынан бір 
Ф магнитті ағынын өтетіндіктен, орамда ықпалдандырылатын ЭҚК 
өрнегін келесі түрде жазуға болады: 
E
1 
= 4,44fw
1
Ф; E
2 
= 4,44fwФб 
мұндағы f — ауыспалы тоқ жиілігі; w
1
, w
2 
— орамдардағы 
айналымдар саны. 
Бір теңдікті басқасына бөліп, алатынымыз: 
E
1

w
1

k. 
E
2 
w
2 
Трансформатор орамдарының айналымдар санының қатынасы 
к трансформация коэффициенті деп аталады. 
Егер қосымша орам тізбегі ажыратылған болса (бос жүріс 
режимі), орам қысқыштарындағы кернеу оның ЭҚК тең: U
2 
= E
2
, ал 
энергия көзінің кернеуі бастапқы орам ЭҚК толық дерлік 
теңдестіріледі: U
j
≈ E
j
. Яғни, 
k 

E
1

U
1
.
деп жазуға болады. 
E
2 
U
2 
Солайша, 
трансформация 
коэффициенті 
жүктелмеген 
трансформатор кірісі мен шығысындағы кернеу өлшеулерінің 
негізінде 
анықталуы 
мүмкін. 
Жүктелген 
трансформатор 
орамдарындағы кернеу қатынасы оның төлқұжатында көрсетіледі. 
Трансформатордың жоғары ПӘК есепке алумен, 
S
1 
≈ S
2 
деп жорамалдауға болады, мұндағы S
1
– желітен тұтынатын қуат, S
1 
= 
U
1
I
1
; S
2 
— жүктемеге берілетін қуат, S
2 
= U
2
I
2
. 
 
Осылайша, U
1
I
1
≈ U
2
I
2
, 
бұл жерден 
I
2

U
1

k. . 
I
1 
U
2 
Бастапқы жəне қосымша орам тоқтарының қатынасы жуық 
шамамен к трансформация коэффициентіне тең, сондықтан I
1 
тоғы 
U
1 
азайған (артқан) есеге артады (азаяды). 
Трансформация коэффициенті бірден үлкен, сондай-ақ, аз 
болуы мүмкін. 
Егер энергия көзінің кернеуін жоғарылату қажет болса, 
қосымша 
орам 
айналымдарының 
санын 
бастапқы 
орам 
айналымдарының санынан артық қылады (
w
2
>w
1
). Мұндай 

82 
трансформатор жоғарылатушы деп аталады. Егер энергия көзінің 
кернеуін төмендету қажет болса, қосымша орам айналымдарының 
санын бастапқы орам айналымдарының санынан аз қылады (
W
2
< w
1
). 
Мұндай трансформатор төмендетуші деп аталады. Егер қосымша 
кернеудің бірнеше əр түрлі мəні қажет болса, сол магнит өткізгішке 
əр түрлі айналымдар саны бар бірнеше қосымша орам орайды. 
Солайша, трансформатордың бастапқы орамын ауыспалы тоқ 
көзіне қосу кезінде, қосымша орам қысқыштарында Е
2 
ЭҚК 
ауыспалысы ықпалдандырылады жəне қосымша орам қандай да бір 
электр қабылдағышты қосуға болатын энергия көзіне айналады. 

жүктеу/скачать 5.26 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: