СИНХРОНДЫ КОМПЕНСАТОРЛАРДЫҢ МІНДЕТІ

144 
9.4 -сурет. 
Синхронды компенсаторды электр жүйеге қосу схемасы
G — синхронды генератор; TI — көтеретін трансформатор; TII — азайтатын 
трансформатор; ЭТЖ — электр тасымалдау желісі; Z — тұтынушы; СК — 
синхронды компенсатор 
тұтынушыдан Z жəне тікелей тұтынушының кірісіне қосылған 
синхронды компенсатордан СК тұратын энергетикалық жүйе 
келтірілген. Желіге қосылған синхронды компенсатор бос жүріс 
режиміндегі (Р
2 
= 0) синхронды қозғалтқыш ретінде, яғни біліктегі 
жүктемесіз жұмыс істейді, жəне де тұтынушының Z жұмысы үшін 
қажетті реактивті қуат Оск өнідерід, мысалы асинхронды 
қозғалтқыштар тобы. Осының арқасында синхронды генератордағы 
G реактивті қуат жəне ЭТЖ минималды мəнге O
min 
дейін 
жеткізілген, 
бұл 
бүкіл 
электр 
жүйенің 
экономикалық 
көрсеткіштерінің артуына əкеледі. 
Синхронды компенсатор бос жүріс режимінле, əдетте асры 
қозумен жұмыс істейтін синхронды қозғалтқыш болып табылады. 
Кейде синхронды компенсаторлар жеткіліксіз қозумен жұмыс 
істейді. Бұл электр жүйесіндегі тоқтың электр жүйесінің осы 
аумағынің 
тұтынушылары 
түзетін 
тоқтың 
индуктивті 
құраушысымен өтелмейтін елеулі сыйымдылықты құраушысы 
болған жағдайда қажет болады. 
Синхронды компенсаторлар ұзақтығы үлкен желілер бойымен 
энергия тасымалдау кезінде желідегі кернеуді тұрақтандыру үшін 
қолданылады. Үлкен индуктивті жүктемелер кезінде желінің 
соңындағы кернеу (тұтынушылардағы) басындағыға қарағанда 
əлдеқайда аз болады; аз жүктемелер кезінде керісінше, электр 
тасымалдау желісінің сыйымдылық кедергілерінің əсерінен желінің 
соңындағы кернеу желінің басындағы кернеумен салыстырғанда 
артуы мүмкін. Егер желінің соңында (тұтынушыларда) қозуы 
жеткілікті емес, жоғары жүктемелермен жұмыс істейтін синхронды 
компенсаторды қосса, онда бұл кернеудің желінің соңында кернеуді 
өзгеріссіз қалдыруға мүмкіндік береді. 
Синхронды компенсаторлар — бұл реактивтілігі үлкен электр 
машиналар: 10000 бастап 160000 квар. дейін. 

145 
Оларды əдетте 6,6 бастап 16 кВ кернеуге дейін, 50 Гц жиілікте, 
білікті тік орналастырып жасайды. Қазіргі сериялы синхронды 
компенсаторларда асинхронды іске қосу қолданылады, сондықтан 
олардың роторлары іске қосу торларымен жабдықталған. 
Компенсатор 
білігі 
айналу 
моментін 
тасымалдамайды, 
сондықтан оны есептегенде ротордың ауырлық күшін жəне
магнитті тарту күшін ғана ескереді. Нəтижесінде компенсатор 
білігінің синхронды қозғалтқыштың білігімен салыстырғанда 
қимасы аз болады, бұл компенсаторлардың габариттік 
өлшемдерінің жəне массасының азаюына əкеледі. Синхронды 
компенсаторлардың білігінің шығыңқы ұшы болмағандықтан, 
компенсаторлардың ішінде сутекті салқындатуды қолдану үшін 
оларды салыстырмалы түрле герметикалау оңай. 

жүктеу/скачать 5.26 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: