Оқулық «Білім беруді дамытудың федералды институты»
жүктеу/скачать 6.25 Mb. Pdf көрінісі
|
| N
x импульстері б 10.10-сурет. Уақыт аралығын өлшеудің цифрлық әдісі: а — құрылымдық сызба; б — уақытша диаграммалар Егер формуладағы (10.4) Δt д қателігін елемесек, онда есептеуішке түсетін импульстер саны тең болады, ал өлшенетін N x импульстер санына шамалас болады : Tx = NxTo. (10.5) Цифрлық есептеуішке берілетін есептеуіштің шығу коды олармен есептелген N x есептік импульстеріне, ал цифрлық өлшемдік құрылғысының көрсетуі — T x периодына сәйкес келеді. Есептік импульстердің ілесу периоды Т 0 = 10 -n қатынасынан таңдалады, мұндағы n — бүтін сан. Әсіресе, n = = 6 кезінде цифрлық өлшемдік құрылғы T x периодына сәйкесетін N x импульстерінің санын бейнелейді. T x периодын өлшеу қателігінде, жиілікті өлшеу кезіндегі сияқты жүйелік және кездейсоқ құрастырушылар болады. Жүйелікті құраушы қателіктер үлгілік жиіліктік генератордың (оның кварцтық генераторы) 5 кв тұрақтылығына, ал кездейсоқ — негізінен 10.5-бөлімшесінде қарастырылған A/д дискреттеу қателігімен 182 анықталады. Осы қателіктің максималды мәнін есептік импульс тер санын N x на ± 1 есептік импульске эквивалентті өзгерту арқылы есептеуге ыңғайлы. Бұл ретте, дискреттеудің максималды абсолюттік қателігі N x ± 1 және N x кезінде, (10.5) формула бойынша алынатын, Т х периодының екі мәнінің айырмасы арқылы анықталуы мүмкін және ол келесідей түрінде болады: ΔТх = ±То. Тиісті максималды салыстырмалы қателік мына формула бойынша жазылады: мұндағы f — генератордың үлгілік жиіліктік мәні , f = 1/T 0 . Сондай-ақ, өлшеу қателігіне кездейсоқ заң бойынша оларды уақтыша модуляциялау қалпына енетін и 3 строб-импульстерін және и 4 есептік импульстерін (10.10, а суретті қараңыз) қалыптастыру каналдарындағы шу әсер етеді. Алайда, сигнал/шудың үлкен қатысымен нақты аспаптардың қателігін өлшеу каналдардың шуынан дискреттеу қателігімен салыстырғанда аз ескеріледі. Пайызбен өрнектелген уақыт аралығы өлшемінің жиынтықтық салыстырмалы қателігі формула бойынша анықталады: (10.6) (10.6) өрнектен көргеніміздей, өлшеудің жиынтық қателігі Т х уақыт аралығының азаюы кезінде өседі және өлшеу дәлдігі үлгілік жиілік генераторындағы f 0 жиілігінің ұлғаюы кезінде, яғни N x есептік импульстерінің ұлғаюы есебінен артады. Осы мақсатпен өлшеу сызбасына кіру құрылғысынан кейін К бөлу коэффициентімен бірге зерттелетін сигналдың жиілік бөлгіші енгізіледі ( 10.10, а суретте бұл көрсетілмеген). Бұл ретте, өлшеу процесі Т х периодтарының К коэффи- циентінің мәнін анықтауға алып келеді. Нәтижесінде салыстырмалы қателік К есе азаятын болады. Бұдан басқа, дискреттеу қателігін өлшеу нәтижелерін статистикалық өңдеумен бірге бір және сол уақыт аралығын көп рет қайталап өлшеу есебінен азайтуға болады. Алайда, бұл ретте өлшеу про- цесінің уақыты едәуір ұлғаятын болады, сондықтан қазіргі кезде өлшеу процесінің дұрыс уақыты кезінде, дискреттеудің қателігін азайтуға мүмкіндік беретін әдістер әзірленген. Осындай әдістерге нониустық әдіс пен интерполяциялық әдіс жатады. 183 10.11-сурет. Уақыт аралығын интерполяция әдісімен өлшеу: а — өлшенетін аралық; б — есептік импульстер; в — кеңейткіштердің шығу импульстері; г —кеңейтілген аралықтарды бейнелейтін есептік импульстер тобы Интерполяциялық әдіс өлшенетін уақыт аралығын толтыратын есептік импульстер периодының бүтін санымен есептелуден басқа тіреуші және бірінші есептік импульстер арасында, сондай-ақ соңғы есептік және аралықтық импульс арасында жасалған периодтың бөлшектік бөліктерінен тұрады. Уақыт аралығын өлшеуге арналған интерполяциялық әдістің мәні 10.11-суретте түсіндірілгендей, келесімен қорытындылады. Басы мен соңы и жүктеу/скачать 6.25 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|