Оқулық физика 8 Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі ұсынған


t –шамның жанған уақыты). 5-тапсырма. Өлшеулер мен есептеулердің нәтижелерін төмендегі кестеге  түсіріп жазыңдар:  І



Pdf көрінісі
бет129/204
Дата01.12.2023
өлшемі4.48 Mb.
#485120
түріОқулық
1   ...   125   126   127   128   129   130   131   132   ...   204
8сынып физика (2)

t –шамның жанған уақыты).
5-тапсырма. Өлшеулер мен есептеулердің нәтижелерін төмендегі кестеге 
түсіріп жазыңдар:
 І, А
 U, В
 t, с 
 P, Вт
 A, Дж
Тұтынушы
Электр шамы ... Вт
6-тапсырма. Зерттеу қорытындысын қысқаша түйіндеп жазыңдар.
МЕТАЛДАРДЫҢ ЭЛЕКТР КЕДЕРГІЛЕРІНІҢ 
ТЕМПЕРАТУРАҒА ТӘУЕЛДІЛІГІ. АСҚЫНӨТКІЗГІШТІК
1. Металл өткізгіштің кедергісі температураға тәуелді ме? Бұл 
сұраққа жауап беру үшін тәжірибеге жүгінейік. Төменде көрсетілген 
жабдықтарды пайдаланып, электр тізбегін құрайық (сурет 5.23, 
а). Шта-
тивке (таған) бекітілген кермедегі өткізгіш сымды қыздырмай тұрған 
кездегі миллиамперметрдің көрсетуін жазып алайық (суреттегі көрсетуі
I
1
 = 36 мА). Өткізгіш сымды қыздыра бастасақ, миллиамперметрдің 
көрсетуі азая бастайды (суреттегі көрсетуі 
I
2
 = 24 мА). Бұл өткізгіштің 
температурасы өскенде оның электр кедергісінің де өскенін білдіреді.
Тағы бір мысал келтірейік. Қуаты 60 Вт болатын қыздыру шамы 
қылының салқын кездегі кедергісі омметр мен өлшегенде
 R

= 59 Ом-ға 
тең болады (сурет 5.23, 
ә – төменгі бөлігі). Шамды кернеуі U = 220 В 
Сурет 5.22
Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ
*
Книга предоставлена исключительно в образовательных целях
согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217


139
болатын электр желісіне қосқан кезде (сурет 5.23, 
ә – жоғарғы бөлігі) 
оның қылының температурасы 1500–2000
0
С-ге дейін көтеріледі де, одан
өтетін токтың күші 
І = 0,273А тең болады. Шам қылының қызған кез-
дегі 
R
2 
кедергісін тізбек бөлігі үшін Ом заңымен анықтайық: 
R

= U/І = 
220/0,273 = 896 Ом. Сонымен, шамның металл (вольфрам) қылының 
температурасы 1500–2000
о
С градусқа дейін көтерілгенде оның электр 
кедергісі 
R
2
/R

896/59 = 15,2 есе өскенін көреміз.
2. Сөйтіп, тәжірибелер өткізгіштерді қыздырғанда олардың кедер-
гілерінің бірнеше есе өсетіндігін көрсетті. Тәжірибелердің нәтижелерін 
қорытындылай отырып, 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   125   126   127   128   129   130   131   132   ...   204




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет