Оқулық физика 8 Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі ұсынған



Pdf көрінісі
бет79/204
Дата01.12.2023
өлшемі4.48 Mb.
#485120
түріОқулық
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   204
8сынып физика (2)

Диэлектриктер
 (немесе оқшаулағыштар) деп электр тогын өз бой-
ларынан өткізбейтін заттарды айтады.
Диэлектриктерге каучук‚ фарфор, шыны, кварц, плексиглас, резеңке, 
керосин т.б. әртүрлі майлар жатады.
Әртүрлі диэлектриктердің электрлік қасиеттері д
иэлектрлік өтім-
ділік деп аталатын физикалық шамамен сипатталады. Ол туралы келесі 
тақырыпта түсінік беріледі.
Сонымен қатар өткізгіштер мен диэлектриктердің аралық қасиеттерін 
иеленетін 
шала өткізгіштер де бар. Оларға германий, кремний, селен 
т.б. жатады.
Шала өткізгіштер заманауи цифрлы технологияда, Күн энергиясын 
электр энергиясына айналдыру өндірісінде кең қолданылады. Қазақстан-
ның «Болашақтың энергиясы» бағдарламасына сәйкес Қарағандыда 2017 
жылы шала өткізгішке жататын кремний шығаратын зауыт іске қосылды.
 
1. Заттардың электрленуі және электр күші деген атаулар қалай пайда 
болды және нені білдіреді?
2.
Жанастыру арқылы электрлендіру тәсілі деп қандай тәсілді айтады?
3. Индукция арқылы электрлендіру тәсілі деп қандай тәсілді айтады?
4. Электрлену құбылысына қатысты тәжірибелерден қандай қорытындылар 
жасалды? Электр заряды деп қандай шаманы айтады?
5. Өткізгіштер мен диэлектриктер және шала өткізгіштер деп қандай зат-
тарды айтады?
?
Сұрақтар
Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ
*
Книга предоставлена исключительно в образовательных целях
согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217


93
Практикалық тапсырма
Эксперименттік тапсырма
Теориялық тапсырма
§19.
 
Капрон немесе пластмасса қақпағы бар литрлік шыны банкі алып
электроскоп жасаңдар да, оны зерттеу жұмыстарыңда пайдаланатын 
болыңдар. Қақпақтың центрі арқылы қатаң сым өткізіп, оның банкі 
ішіндегі ұшын тік бұрыш жасап иіңдер. Сымның иілген ұшына конфетті 
немесе шоколадты ораған станиол қағазынан жеңіл екі тілшік жасап, 
жіппен бекітіңдер. Ортасынан сым өткізілген қақпақпен банкінің ау-
зын жабыңдар.
Төмендегі үш тәжірибені жасаңдар.
1. Балалардың үрленген екі шарын алып, газетке үйкелеңдер. Оларды 
ұзын жібек жіпке байлап, қатарластыра іліп қойыңдар. Олардың бір-
бірінен тебілетініне көз жеткізіңдер.
2. Пластмассадан жасалған сызғышты немесе тарақты сукноға үйкелеп 
электрлендіріп алыңдар да, краннан немесе шәйнектен сызаттап аққан 
суға жақындатыңдар. Сызаттап аққан су сызғышқа (тараққа) қарай 
тартылатынын көріңдер.
3. Балалардың үрленген шарын алып, газетке үйкелеңдер де, бөлме төбе-
сіне жақындатыңдар. Шардың төбеге жабысып, ұзақ тұратынын, одан 
кейін төмен түсетінін бақылаңдар.
Жоғарыдағы тәжірибелерде байқалған құбылыстарға теориялық тал-
даулар жасап, қысқаша түсіндіретін реферат жазыңдар да, өзара 
талқылаңдар.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   204




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет