Оқулық жасау және пайдалану технологиясы 6М060200 Информатика мамандығы



Дата27.06.2016
өлшемі247.46 Kb.
#160319
түріДиссертация

ӘОЖ 004.087:316.774:373.5

Қолжазба құқығында


ҚУАҢБАЕВА МАРТА МЫРЗАБЕКҚЫЗЫ

«Колледж оқушыларына арналған информатика пәнінен электрондық оқулық жасау және пайдалану технологиясы»
6М060200 – Информатика мамандығы

бойынша жаратылыстану ғылымдарының магистрі академиялық дәрежесін алу үшін дайындалған диссертацияның

рефераты

Ғылыми жетекшісі: педагогика ғылымдарының докторы,

профессор Е.Ы.Бидайбеков

Қызылорда, 2012 ж.

Дессертациялық жұмыс Қорқыт Ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университетінің «Информатика және ИОӘ» кафедрасында орындалды.

Ғылыми жетекшісі: педагогика ғылымдарының докторы,

профессор Е.Ы.Бидайбеков

Ресми оппонент: педагогика ғылымдарының докторы,

профессоры К.М. Беркімбаев

Қорғау өткізіледі:

Диссертация 20______жылы «______»_______________сағат_________ Қорқыт Ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университетінде қорғалады (120014, Қызылорда қаласы, Ы.Жахаев көшесі, 6 оқу ғимараты, Физика-математика факультеті, №211ауд.)

Диссертация Қорқыт Ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университетінің ғылыми-техникалық кітапханасында танысуға болады.

Диссертациялық кеңестің хатшысы

информатика магистрі Өтетілеу А.


Кіріспе
Зерттеудің көкейкестілігі. Қазақстан Республикасының білім беруді 2020 жылға дейін дамытудың Мемлекеттік бағдарламасында оқу үдерісінде ақпараттық-қатынастық технологияларды кеңінен пайдалану жалпы білім беруді дамытудың басты бағдарының бірі делінген.

Ақпараттық-қатынастық технологияны бәсекеге қабілетті ұлттық білім беру жүйесін дамытуға және оның мүмкіндіктерін әлемдік білімдік ортаға енудегі сабақтастыққа қолдану негізгі мәнге ие болып отыр.

Қазіргі ақпараттық технологиялардың қарқынды даму кезеңінде орта білім беретін оқу орындарының оқу үдерісінің тиімділігі болашақ мұғалімнің кәсіби дайындығына тікелей қатысты. Сол себепті ақпараттық-қатынастық технологиялар құралдарын педагогикалық іс-әрекетке кеңінен қолдана білу іскерліктерінің жоғары деңгейде қалыптасуы мектеп мұғалімдерінің кәсіби дайындығына қойылатын талаптар қатарына енеді. Осы орайда, жоғары оқу орындарында болашақ мұғалімдерді педагогикалық үдерісте ақпараттық технологиялар мен бағдарламалық құралдарды қолдануға ғана емес, осы құралдарды жасауға дайындау өзекті мәселе болып табылады.

Қазіргі қоғамды ақпараттандыру үдерістері және олармен тығыз байланыстағы білім беру жүйесінің барлық формаларын ақпараттандыру, жаңа ақпараттық және қатынастық технологияларын (АҚТ) меңгеру және жапай тарату үдерістерімен сипатталады. Мұндай технологиялар білім берудің жаңа жүйелерінде оқытушы мен оқушының арасында қарым-қатынас орнату және мағлұмат алмасу үшін белсенді қолданылады. Қазіргі оқытушы АҚТ төңірегіндегі білімдерді игеріп қана қоймай, сондай-ақ оларды өзінің кәсіби іс-әрекетінде пайдалана алатын маман болуы тиіс. Ашық және басқа білім беру формаларында қолданылатын АҚТ құралдарының негізгі түрінің бірі элетрондық басылымдар болып табылады.

Компьютерді оқытушы қосымша материалдар, әртүрлі анықтамалық мәліметтерден ақпараттар беру үшін көрнекі құрал ретінде пайдалана алады. Мұндай мәліметтерге физикалық формулалар, физикалық шамалардьң өлшем бірліктері, графиктер, схемалар, иллюстрациялар, физикалық құбылыстардың динамикалық бейнесі, тәжірибеге арналған кұрылғылардың тізімі, аспаптардың сипаттамалары және т.б. жатқызуға болады. Мұғалім араласпай-ақ, оқушылар өздері меңгеруге тиісті ақпараттар беріледі. Қажетті ақпараттарды жинақтауда электрондық техникаларды енгізу уақыт үнемдейді, қарастырып отырған кезеңде ақпараттың толықтығын жоғарылатады, ақпараттық-анықтамалық жүйе кұрамында электрондық құрырғылармен жұмыс істеу дағдысын қалыптастыруға мүмкіндік туғызады.

Жаңа ақпараттық технология құралдарын информатика пәнінің кіріктірілген сабақтарында пайдалану, оқушының шығармашылық, интеллектуалдық қабілетінің дамуына, өз білімін өмірде пайдалана білу дағдыларының қалыптасуына әкеледі. Компьютерлік техниканың дидактикалық мүмкіндіктерін педагогикалык мақсаттарға қолдану, білім мазмұнын анықтауда, оқыту формалары мен әдістерін жетілдіруде жақсы әсерін тигізеді. Мұндай мүмкіндіктерді қазіргі кездегі бар және жаңадан қалыптасып келе жатқан электрондық оқыту құралдары бере алады.

Осы келтірілген ережеге сай электрондық оқыту құралдарын (ЭОҚ) компьютерлік техника көмегімен өңделіп көрсетілетін, кез-келген электрондық тасымалдаушыда немесе компьютер желісінде жарияланған, білімнің сәйкес ғылыми-практикалық саласынан оқушыларға білімді, біліктілік пен дағдыларды шығармашылық тұрғыда белсенді меңгеруді қамтамасыз ететін осы сала бойынша жүйеленген материалдардан тұратын графикалық, мәтіндік, цифрлық, сөздік, музыкалық, бейне-, фото-, және басқа да ақпараттар жиынтығы ретінде анықтауға болады.

Сонымен, информатика бойынша электрондық оқыту құралдарын жасау үдерісінде мұғалім қандай рөл атқармасын, оның мультимедиалық оқыту бағдарламаларын жасауға қажет мәселелерді жеткілікті кәсіби деңгейде шеше алатындай білім мен дағдылары болуы тиіс. Алайда, педагогикалық жоғары оқу орындарындағы информатика саласы маманын педагогтық кәсіби қызметке дайындаудың қазіргі жүйесінде болашақ мұғалімдер информатика бойынша электрондық құралдар жасаудың негізін оқып-үйренуден тыс қалып жатады. Осы айтылғандардың бәрі информатика саласы мамандарына мультимедиалық оқыту бағдарламаларын жасау мен пайдалануды оқытудың қажеттігін білдіреді.

Электрондық оқулықтар негізгі білім беру электрондық басылымдары болып табылады. Электрондық оқулықтар жоғары ғылыми және әдістемелік деңгейде жасалады және бағдарлама мен стандарттың дидактикалық бірліктерін анықтайтын, мамандықтың білім беру стандарттарына толығымен сәйкес келуі керек. Одан басқа, электрондық оқулықтар интерактивті кері байланысты жүзеге асыратын информатиканы оқыту барысында дидактикалық жүйенің үздіксіздігін және толықтығын қамтамасыз ету керек. Электрондық оқулықтардың негізгі қасиеттерінің бірі оның мазмұнын қағаз жүзінде шығаруға мүмкіндік жасау болып табылады.

Электрондық оқулық – ғылыми-педагогикалық құрал. Электрондық оқулықтардың тиімділігі:



  • теориялық материалды өз бетімен оқып үйренуге, зерттеуге мүмкіндік береді;

  • сабақты иллюстрациялық материалдармен жабдықтауға көмектеседі;

  • сабақта және сабақтан тыс уақытта өз бетімен әр түрлі деңгейлі шығармашылық тапсырмалар орындауға мүмкіндік береді.

Мультимедиалық технологиялардың қызықты мүмкіндіктері электрондық оқу құралдарын жасауды және де басқа оқып үйренуге арналған құралдар жасауда көп қолданылады. Мультимедиялық технологияларды кеңінен қолдану оқытудың қазіргі компьютерлік технологиялардын дамытудың жаңа бағыттарын дамытуға зор үлес қосып келеді.

Компьютер және ақпараттық технологиялар арқылы жасалып жатқан оқыту үдерісі оқышуның жаңаша оқу қабілетін қалыптастырып, оларды жүйелік байланыстар мен заңдылықтарды табуға итеріп, нәтижесінде - өздерінің кәсіби потенциалдарының қалыптасуына жол ашуы керек.

Оқу үдерісінде ақпараттық және қатынастық технология құралдарын кешенді пайдалану мүмкіндігін тәжірибе жүзінде жүзеге асыру бұрыннан таныс бағдарлама құралдары мен дүниежүзілік алғы шепке сәйкес келетін жаңа құралдар болып табылатын көп функционалды білім берудің электрондық басылымдарын жасау және қолдану арқылы да жетуге де болады.



1.1. 1 - сурет. Оқыту технологияларына байланысты түсініктер
Зерттеудің нысаны. Информатика пәні бойынша электрондық оқулық жасау және пайдалану.

Зерттеудің мақсаты. Электрондық оқыту бағдарламаларын жасаудың мақсаттарын, мазмұнын, әдістерін, формаларын, құралдарын және оларға қойылатын талаптар кешенін анықтау.

Зерттеудің міндеттері.


  1. Білімді ақпараттандыру саласы бойынша ақпараттық технологияларға негізделген білім беру стандарттарына, оқыту әдістері мен оқу бағдарламаларына ғылыми талдау жүргізу негізінде информатиканы оқыту қызметін анықтау.

  2. Оқытуда білім берудің дидактикалық негіздерін анықтау арқылы оқушылардың танымдық іс-әрекеттерін ақпараттық-коммуникациялық технологиялар негізінде ұйымдастыру мен басқарудың тәсілдерін айқындау.

  3. Колледжде оқушыларына электрондық оқулық жасау және пайдалану технологиясын анықтау.

Зерттеудің жетекші идеясы. Білім беруді ақпараттандыру және колледждің информатиканы оқу жүйесін енгізу информатиканы оқытуда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдануға жаңа жағдай жасап, үлкен мүмкіншіліктер туғызуда. Бұл арнаулы орта білім беру жүйесіндегі оқытудың тиімділігін арттырып, білім дәрежесі жоғары, сапалы мамандар даярлауға жағдай жасайды.

Зерттеулердің ғылыми жаңалығы мен теориялық мәні:

Электрондық оқыту құралдарын жасауда дұрыс жолды пайдалану жағдайында тек қарапайым тілдесу ғана алынып қоймайды, оқушының тұлға болып дұрыс қалыптасуы мен мотиацияны дамыту үшін жағдай жасалатын педагогикалық тілдесу алынып, оқушыға ыңғайлы көңіл-күй қамтамасыз етіледі.



Зерттеудің практикалық құндылығы:

Информатика бойынша электрондық оқыту құралдарын жасауда пайдаланатын ақпараттық технология бірнеше басты қызметтерге негізделеді, олар:



  • қабылданатын оқу ақпараттарының саналығы мен тереңдігін қамтамасыз ететін көрнекілік, түсініктер мен ұғымдардың қалыптасуы;

  • ақпараттық, өйткені, оқу құралдары - қандай да бір ақпаратты тасымалдаушы білімнің негізгі көзі болып табылады;

  • оқыту үдерісін жеңілдетіп және алға қойған мақсатқа күш және уақытты үнемді жұмсап жетуге бейімдейтін компенсаторлық қызмет;

  • оқыту үдерісіне ыңғайлы жағдайлар жасайтын, демонстарция, өзіндік жұмыс ұйымдастыратын үйренгіштік қызмет;

  • нысана немесе құбылысты біртұтас та, бөлшектеп те қарай алатын интерактивтік қызмет.

Зерттеу базасы. Қорқыт Ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университетінің «Информатика және ИОӘ» кафедрасының және Ақмешіт гуманитарлық, техникалық институтының оқу-материалдық базасы. Қорғауға зерттеудің төмендегі қорытындылары ұсынылады:

    1. Білімді ақпараттандыру саласы бойынша ақпараттық технологияларға

негізделген білім беру стандарттарына, оқыту әдістері мен оқу бағдарламаларына ғылыми талдау жүргізу негізінде информатиканы оқыту қызметін нақтылау.

2. Оқытуда білім берудің дидактикалық негіздерін анықтау арқылы оқушылардың танымдық іс-әрекеттерін ақпараттық-коммуникациялық технологиялар негізінде ұйымдастыру мен басқарудың тәсілдерін дәлелдеу.

3. Колледжде оқушыларына электрондық оқулық жасау және пайдалану технологиясын ұсыну.

Диссертацияның құрылымы:

Диссертация кіріспеден, екі тараудан, зерттеудің тұжырымдамасы келтірілген қорытындыдан, пайдаланған әдебиеттер тізімі және қосымшадан тұрады.



Кіріспеде зерттеудің көкейкестілігі негізделеді, жұмыстың мақсаты, нысаны, пәні анықталады, зерттеу міндеттері мен болжамы, құрылымы, әдіснамалық негізі, басты идеясы, ғылыми жаңалығы, практикалық мәнділігі, зерттеу әдістері көрсетіледі, қорғауға ұсынылатын қағидалар, зерттеулер нәтижелерінің дәйектілігі баяндалады.

«Білім беру жүйесіндеге ақпараттық технологиялар» деп аталатын бірінші бөлімде ақпараттық технологияның көмегімен оқыту,электрондық оқыту бағдарламаларын жасаудың заманауи технологиялары мен оны пайдаланудың әдістері,Web-дизайн мен браузерлер, HTML-дың гипермәтіндік беттері,Web-беттердің қолайлылығын қамтамасыз ету, Мәтінді Web-беттерде ұсыну және графиканы көрсету қаралып, талданған.

«Колледж оқушыларына арналған информатика пәнінен электрондық оқулық жасау және пайдалану технологиясы» атты екінші бөлімде электрондық оқулықтар және олардың оқу процесiндегi ролi, электрондық оқулықты дайындаудың талаптары, электрондық оқулықты құру ерекшелiктерi, білім беру жүйелерінің сатыларына сәйкес электрондық оқулықтар құру, болашақ маманның электрондық оқыту бағдарламаларын жасау мен пайдалануға, дайындау қолданылуға ұсыну

Қорытындыда жүргізілген зерттеу жұмыстарының нәтижелері тұжырымдар көрсетілген.

Қосымшада Информатика пәнінің жұмыс бағдарламасы, Информатика пәнінің оқу-әдістемелік кешені және электрондық оқулық жасау.

Диссертация көлемі 80 беттен және 81 әдебиеттер тізімінен тұрады. Онда 2 сурет және 2 кесте келтірілген.

НЕГІЗГІ БӨЛІМ
Компьютерлiк оқыту жүйесiнiң бiрi электрондық оқулық, оның мүмкiндiгiне байданысты әртүрлi типке жатады. Көптеген авторлардың пiкiрi бойынша электрондық оқулық бiлiмдi меңгергенiн тексерiп, ақпараттың жаңа түрлерiн көрсете бiлуi керек. Соған сай электрондық оқулық автоматты оқу жүйесiмен бiр деңгейде болады.

Электрондық оқулық - компьютерлiк педагогикалық проблемалық құрылғы, бiрiншi ретте жаңа ақпаратты алу үшiн, жеке және жекеленген оқытуда қолдану мен қажеттi бiлiмдi алу үшiн қолданылады.

Электрондық оқулық жаңа оқыту құралы сияқты толық, ашық және жартылай ашық жүйе бола алады. Ол мәлiметтердiң мағынасын және кiтаптың тарауларын өзгерте алады. Осылай бола отырып ол кiтаптың өзгертiлген бөлiмiн талдайды. Бiрiншiден электрондық оқулықта автордың жiберген қателiгiн өзгерту үшiн пароль немесе жүйелiк пароль қажет. Екiншiден егер қандай да бiр мүмкiндiк болса, жақсы маман немесе бiлiмдi ұстазға ғана қолдануға болады. Өйткенi электрондық оқулықтың мағынасы өзгермеуi қажет. Электрондық оқулық тек жазбаша басылымда ғана қайталанып қана қоймай, барлық компьютерлiк технологияларда қолдану керек.

Электронды оқулықтың кейбiр бөлiктерiне тоқталайық.

Электрондық оқулық кiшкене ғана мәтіндік мәлiметтердi сақтап, ұзақ уақытқа дейiн экранға шығарып бiлiмдi жетiлдiредi. Мазмұнының көлемi және қарiптiң өлшемi болады. Электрондық оқулық кейбiр сөздi бөлiп алуды, түрлi түстерге бояуды толықтырады, болмаса оқуды қиындатып немесе жеңiлдетiп көрсетедi. Мұндай оқулықтар көптеген мәлiметтердi өзiнде сақтайды.

Дәстүрлi оқытуда жаңа материалдарды түсiндiргенде вербальды түрге енедi. Осыған байланысты аудио фрагменттердi электрондық оқулықта пайдалану ақпараты игерiп қана қоймай, сонымен қатар жаңа материалды жақсы түсiнiп, мидың жұмысын, есту және көру мүшелерiнiң жұмыс iстеуiн жақсартады. ЮНЕСКО берiлгендерi бойынша қабылданатын ақпарат аудио-қабылдау арқылы 12%, визуальды – 25%, ал егер аудио-визуальды–65%-iн қабылдайды. Қазiргi кезде мультимедиялық жүйенiң жақсы дамуына байланысты оқытуда пайдаланылатын компьютердiң көп бөлiгi дыбыстық жүйемен қамтылған. Аудиториялық сабақ кезiнде дыбысты құлаққаптар (наушник) арқылы естуге болады.

Электрондық оқулықтың оқу элементтерiне гиперсiлтемесi және басқа бөлiмдерi мен анықтамаларға сiлтемесi болуы керек. Керек бетке тез ауысу мүмкiндiгi болады. Мәтіндік, графиктiк және басқа материалдар бойынша дидактикалық түсiндiрмесi болады. Жаңа ақпаратты қабылдау сапасы, сараптау және саралау мүмкiндiгi, сақтау жылдамдығы, оқу материалын толық қамтылғаны бетте (компьютер экранында) орналасқанына ғана емес, сонымен қатар бiрiнен кейiн бiрi орналасқан беттерге де қатысты. Қағаз кiтапта бiр мезгiлде екi бетке бiрдей қарауға болады, ал электрондық оқулықта бұлай етуге болмайды. Бiрақ жоғарыда айтылғандарға байланысты электрондық оқулықта кез келген жерге қыстырма қоюға болады .

Электрондық оқулықта пайдаланған әдебиеттер тiзiмi болуы керек. Жоғарыда ескерткендей электрондық оқулық белгiлi бiр ЖОО-ның оқу жоспарына байланыста болады және әдебиеттер тiзiмi де соған байланысты болады.

Электрондық оқулық ешқашан да кiтаптың орнын ауыстыра алмайды. Әдебиет туындысының сахнада көрiнуi басқа жанрға жатады, сол сияқты электрондық оқулық та оқудың басқа жанрына жатады. Электрондық оқулық құру үшiн тек қана жақсы кiтапты алып қана қоймай, оған сай иллюстративтi материалды, мультимедиялық мүмкiндiктi және жаңа ақпаратты қамтамасыз етiп қана қоймау керек. Электрондық оқулық суретi бар мәтiнге немесе анықтамалық функцияға айналып кетпеуi керек. Электрондық оқулық қағида мен мысалдарды бiлудi және есте сақтауды жеңiлдету керек. Мәтіндік құраушы шектелген болуы керек – компьютер материалын оқығаннан кейiн оны тереңiрек түсiну үшiн кiтапты оқу керек.

Информатика пәнi бойынша электрондық оқулықты құрудың кейбiр принциптерi.



Кванттық принциптерi: көлем бойынша минимальды, бiрақ мазмұны көрiнбей тұратын материалдарды тарауға бөлу.

Толықтыру принципi: кез-келген модульды келесi компоненттерге бөлу керек.

1. Теоретикалық негiз;

2. Теория бойынша бақылау жұмысы;

Мысалдар, өзiндiк жұмыс үшiн тапсырма мен жаттығулар, барлық модульге арналған бақылау сұрақтары мен жауаптары, бақылау жұмысы, қосымша анықтамалар (HELP) тарихи пiкiрлер.



Көзқарас принциптерi: мұнда әр модуль аз мәтiн мен визуализация арқылы құрылуы керек, ол жаңа түсiнiктер, қағидаларды, әдiстердi оңай есте ақтау керек.

Тармақталған принциптерi кез келген модульге еркiн енетiндей етiп, әр модуль келесi модулге гипермәтiндiк сiлтеме арқылы байланысу керек.

Сәйкестендiру принципi: оқушы кадрдың ауысымын өздiгiнен басқара алады, экранда кез келген мысалды шақыра алады, тапсырманың шешуiн, сонымен қатар өзiн-өзi тексеру, бақылау сұрақтарына жауап беру және бақылау жұмыстарын орындай алады.

Компьютерлiк қолдау принципi: кез келген уақытта оқушы компьютерлiк қолдау көре алады, ол оқуға берген материалдарды тез игеруге, есептердi және мысалдарды тез шешу жолдарын көруге мүмкiндiк бередi. Сонымен қатар компьютердегi үлкен жұмыстарды атқарып қана қоймай, әртүрлi есептеулер мен графикалық салуларды орындайды, және кез келген деңгейдегi математикалық операцияларды орындайды.

Жинақтау принципi: Электрондық оқулық форматта орындалуы керек, оларды бiр электронды комплекске бiрiктiрiп, үлкейтiп және жаңа тараулар мен тақырыптарды толықтырып, сонымен қатар әр пән бойынша электрондық кiтапханаларға немесе оқушының, оқытушының және зерттеушiнiң жеке электронды кiтапханаларына талдау керек.

Электрондық оқулықты жасаудың негiзгi кезеңдерi.



  • негiзiн таңдау;

  • қайта жасау құқығы туралы автормен келiсiм жүргiзу;

  • модульдi тарау бойынша тесттi қайта жасау немесе құрылуы;

  • электрондық формада гипермәтiндi қолдану;

  • компьютерлiк қолдау құру;

  • мультимедиялық жаулау үшiн материалдар теру;

  • дыбыстық тасымалдау құру;

  • визуальдау үшiн материал даярлау.

Электрондық оқулық - бұл ақпаратты жүйенi ұсынушы кiтап, әдiстемелiк және бағдарламалық құрал-жабдықтарды нақты тәртiппен оқыту болып табылады. Оның құрылымы мен мазмұны оның қолдану мақсатына байланысты.

Оқу процесiн негiзгi факторлармен қарқындандыру электрондық оқулықтың көмегiмен жасалады:



  1. Жоғары мақсаттық бағыттау;

  2. Мотивацияны күшейту;
  3. Оқу мазмұнының ақпаратты көлемiн жоғарылату;


  4. Оқу-танымдық қызметiн үйренудiң активтiлiгi;

  5. Оқу қызметiнiң қарқындылығын жоғарылату;

Электрондық оқулықпен жұмыс iстеу тиiмдi, тек қойылатын талаптар орындалса:

  1. Жылдам байланыс;

  2. Керектi анықтамалық-ақпаратты iздеу жылдам жүргiзiлсе;

  3. Көрiнiстiк мысалдар мен моделдер;

  4. Бақылау.

Мультимедия – бұл аппараттық комплекс пен құрал-жабдықтар бағдарламасы, яғни, пайдаланушылардың диалогтiк режимде графикпен жұмыс iстеуiне мүмкiндiк бередi.

Мультимедия 4 типтi әртүрлi мәлiметтердi бiр арнаға байланыстырады:



  1. Мәтiн

  2. Бейнелер

  3. Қозғалатын бейнелер

  4. Дыбыс, әуен.

Электрондық оқулықтың ерекшелiгi құрылымы мен гипермәтiндiк құжатында. Гипермәтiн – бұл құжат басқа құжаттарға сiлтеме берiп, тек жай ғана тышқанның көмегiмен секiрiп өте алады. Сiлтеменiң орнына мәтiн, сурет, түймелер және басқа да объектiлердi бере алады.

Электрондық оқулық интегралдық дайындықты бередi, бiрнеше курстық бөлiмдерге немесе әртүрлi тәртiптерге де қабылдаулардың тұтастығын қамтамасыз етедi. Қатынастың да маңызды байланысын анықтау дифференциялды және индивидуалды оқуға сәйкес келуiн өзiнiң жеке оқытатын картасы негiзiнде қамтамасыз етуi мүмкiн. Электрондық оқулықтың оқу жүйесiнде ұйымдастырылған мақсатынан нәтижесiне дейiн көрсетiледi .

Қазiргi жағдайда электрондық оқулықты компьютерлiк жүйеде оқыту ұйымдастырылып отыр. Байқап отырғанымыздай, электрондық оқулық, оқулыққа арналған жалпы дидактикалық талаптарға сай құрылады. Сондықтан электрондық оқулық құрылымы дәстүрлi оқулыққа ұқсас болады.

Қазіргі уақытта электрондық WЕВ оқулықтың қандай екендігі туралы біртұтас ой жоқ. Электрондық оқулық дегеніміз-мультимедиялық оқулық, сондықтан электрондық оқулықтың құрылымы сапалы жаңа деңгейде болуға тиіс. Электрондық оқулық білім алушының уақытын үнемдейді, оқу материалдарын іздеп отырмай, өтілген және білім алушының ұмытып қалған материалдарын еске түсіруге зор ықпал етеді. Қазіргі таңда ғылым мен техниканың даму қарқынын оқыту барысында жаңа технологиялық әдістер кең көлемде қолданылуды қажет етеді. Оқытудың жаңа технологиясының барлығы білім алушылардың өз бетімен білім алу дағдыларын қалыптастыруға бағытталған. Оқыту технологиясы оқу мен мазмұнын өңдеуге, көлемі мен мақсатын тұжырымдауға арналған әдістер мен құралдардың жиынтығы. Оқытудың жаңа технологиясы негізінде қарапайымнан күрделіге қарай әртүрлі технологияны пайдаланып білім алушылардың білім деңгейлерін бақылауға болады



ҚОРЫТЫНДЫ
Қазiргi заманғы жаңа технологияларды, оның iшiндегi электрондық оқулықтарды пайдалану оқушылардың ақпаратпен жұмыс iстей бiлуiн қалыптастырады.

Оқушылар үшін электрондық оқулық – ол өзінің мектеп қабырғасында жүрген жылдарында өздігінен білімін толықтырып отыруға және мақсатты түрде бітіру емтихандарына дайындауға мүмкіндік беретін ақпарат көзі. Ал мұғалімдер үшін ол өзінің педагогикалық тәжірибесі арқылы толықтырып және дамытып отыруға болатын ашық әдістемелік жүйе.

Электрондық оқулықтармен оқыту жүйесiнiң сапасын арттырумен қатар бiрқатар пайдалы жақтары бар.

Біріншіден, әр оқушы өзiне тән қарқынмен деңгейiнде жұмыс жүргiзедi. Қойылған мақсатқа жету үшiн қажеттi төзiмдiлiктi қалыптастырады.

Екіншіден, оқушы өз еңбегiнiң нәтижесiн көрiп өзiн - өзi бағалайды. Өз бетiмен жұмыс iстеу оқушының бiлiмiне әсер етпей, мiнез құлқына зор ықпалын тигiзедi.

Оқушыларды тиянақтылыққа, бастаған iсiн жемiстi аяқтауға тәрбиелейдi. Жауапкершiлiгi оятады. Бұл өз ретiнде оқушының iзденiмпаздылығын, шығармашылық қабiлетiн дамытады.



Электрондық оқулықтың тиiмдiлiгi мынада:

  • оқушы арнайы бағдарламамен жұмыс iстейдi;

  • оқушы бiлiмi компьютерлiк жүйе арқылы бағаланады;

  • иллюстрациялық әдiс көп қолданылады;

  • қисынды ойлау жүйесiнiң дамуына түрткi болады;

  • берiлген тапсырмаға деген қызығушылығы артады.

Электронды оқулықтың нәтижелілігі мынада:

  • тез арада қайтарма байланыс болуын қамтамасыз етеді(интереактивті қасиеті)

  • қажетті ақпараттық материалдарды жылдам тауып алуға мүмкіндік береді.

  • гипермәтіндік түсіндіруден жан-жақты ақпараттық материалдар алады.

  • әрбір жеке тұлғаның, білімін, білік іскерлігін әрбір тараулар бойынша тексеруге, бағалауға мүмкіндік береді.

Электронды оқулықты мынандай жағдайларға қолдануға болады:

  • теориялық материалды өз бетімен оқып үйренуге, зерттеуге мүмкіндік береді;

  • сабақты иллюстрациялық материал ретінде жабдықтауда мүмкіндік көмектеседі;

  • сабақта және сабақтан тыс уақытта өз бетімен әртүрлі деңгейлі, шығармашылық тапсырмалар орындауға мүмкіндік берілген;

  • емтиханға дайындық кезеңдерінде пайдаланылады.

Болашақ мұғалімдерді кәсіптік дайындауда электронды оқулықты қолдану өте тиімді. Оқушылар өздерінің білім көлемін өз бетімен толықтырып, емтихан материалдарына дайындалады және ақпараттық білім арқылы танымдық ойлауын қабілеттіліктерін дамытады. Ал оқушылар үшін ашық әдістемелік жүйе, өзінің іс-тәжірибесінің жинақталуына, шығармашылық ізденістері негізінде оқулықты толықтырып, дамытып, жетілдіруге мүмкіндік береді. Электронды белсенді дүниетанымын және өзіндік жұмыс аясын кеңейтеді, оқыту үрдісін саралауға, жан-жақты ақпараттандыруға, білім мазмұнын ізгілендіруге көмектеседі.

Қазақстанда оқыту ісін ақпараттандыру білім беру сапасын көтереді, оқушылардың әдістемелік өсу деңгейін қамтамасыз етеді. Орта арнаулы оқу орындарында болашақ мұғалімдерді кәсіптік дайындық сапасын арттыруға және оқу – танымдық үрдісі ақпараттандыру арқылы жандандыруға мүмкіндік аламыз.

Қорыта келгенде, электрондық оқулықтарды қолдану барысында оқушылардың сабаққа деген қызығушылығының күрт артатындығы байқалады. Сондай-ақ мұғалімдерге де өздеріне қажетті әдістемелік, дидактикалық көмекші құралдарды молынан ала алады. Заман талабына сай жас ұрпаққа сапалы білім беруде электрондық оқулықтарды сабаққа пайдалану-оқытудың жаңа технологиясының бір түрі ретінде қарастыруға болады. Ой-өрісі дамыған, шетелдік білім жүйесінен қалыспайтын жас ұрпаққа білім беру жолындағы ортақ міндетті өз мәнінде жүргізу үшін, бір-бірімізбен тәжірибе алмасып, кемшілік-жетістіктерді айтып отырсақ жұмысымыз өнімді, анық болады.Web-беттер арқылы жасалған оқу құралы практика жүзінде тексеріліп, пайдаланылды және өзінің жұмысқа жарамдылығы дәлелденді. Сондықтан алға қойылған міндеттер енгізіліп, тапсырма толығымен орындалды деп есептеймін.


Диссертацияның мазмұны мынадай басылымдарда жарияланды:
1. «Орта кәсіптік білім беру жүйесін ақпараттандыру-білім беру жүйесін ақпараттандырудың негізі».«Қазақстан қоғамының даму тенденциялары: әлеуметтік саяси инновациялық аспектілері» атты республикалық ғылыми – тәжірибелік конференция. Қызылорда 2011ж,

2.«Электрондық оқулықтарды пайдалану әдістері мен мүмкіндіктері».«Қазақстан қоғамының даму тенденциялары: әлеуметтік саяси инновациялық аспектілері» атты республикалық ғылыми – тәжірибелік конференция. Қызылорда 2011ж,

3. «Колледж оқушыларына білім беру электрондық ресурстарын пайдалану ерекшеліктері».Қорқыт Ата атындағы Қызылорда мемлеккеттік университетінің ХАБАРШЫСЫ,

4. «Электрондық оқулықтар және олардың оқу процесіндегі ролі»«Білім саласындағы инновациялық ақпараттық–педагогикалық технологиялар» жаңашыл педагогтардың 3 –ші форумы. Шымкент 2012

5. Е.Ы.Бидайбеков, С.С.Үсенов, М.М.Қуаңбаева, А.А Есназарова,

Л Ақзуллақызы, А.З Бименова, «Информатиканы оқытуда электрондық ресурстарды пайдалану» электронды оқу құралы, Қызылорда, 2012ж.



РЕЗЮМЕ
Куанбаева Марта Мырзабековна
Технология разработки и использования электронных учебников

по информатике для учащихся колледжа
Реферат диссертации на соискание магистерской степени

по специальности 6М060200 – Информатика
Актуальность исследования. Учебник нового поколения должен создать новую среду общения. При этом важным оказывается предоставление пользователю возможности выбора уровня сложности, скорости прохождения учебного материала, тактики, самостоятельного исследования, образовательных запросов. Так может быть эффект индивидуально - коллективной познавательной деятельности, ценность результатов которой определяется индивидуально как на когнитивном, так и на эмоциональном уровне. В определенной мере, такой учебник замещает доминирующий в дидактике последнего столетия рационально - логический способ познания на эмоционально - образный, в том числе при изучении естественно - научных дисциплин и технико-технологических объектов.

Использование электронного учебника предполагает сокращение преподавания в классно - урочно - предметной системе за счет использования методов:

  • Самостоятельное изучение основной и дополнительной учебной литературы;

  • Лабораторные и практические занятия;

  • Информационная поддержка с помощью фильмов, электронных текстов, Интернета и др.;

  • Проведение творческих конкурсов, публичных защит проектов.

Смысловой центр каждого раздела учебника - частично-поисковая, исследовательская работа учащихся. Она организуется с помощью массива вопросов и заданий. Их самостоятельное выполнение служит пропедевтикой проектной деятельности.

Существуют различные подходы к определению понятия, структуры и содержания электронного учебника. Электронный учебник - это компьютерное обучающее программное средство, которое, во-первых, предназначено для предъявления как учебной, так и дополнительной информации, во-вторых, служит для индивидуального (индивидуализированного) обучения и позволяет тестировать знания и умения.



Цель исследования. Электронный учебник необходимо рассматривать как важнейший источник учебной и иной информации. Он располагает гораздо большими возможностями в реализации целей обучения, чем изданный типографским способом. Конечно, как у всякого учебника, у электронного тоже имеются недостатки и достоинства. Начну с достоинств. В электронный учебник можно по мере необходимости вносить изменения, причем, как в содержание отдельных разделов и тем, так и в структуру материала.

В электронном учебнике можно предусматривать блоки, которые содержат контрольные вопросы и задания, способные помочь учащемуся самостоятельно определить уровень полученных знаний и навыков.

Электронный учебник может быть адаптирован к требованиям, предъявляемым ученикам к объему учебной и иной информации, так как в нем могут содержаться блоки минимально необходимых сведений по изучаемой теме, а также блоки, содержащие дополнительную, справочную и иную информацию.

Задачи исследования: Электронный учебник предусматривает возможность многократного прогона учебного материала, что положительно влияет на усвоение, закрепление полученных знаний, умений и навыков.

Электронный учебник как высокоуровневое компьютерное средство обучения позволяет использовать современные достижения компьютерных технологий.



Научная новизна исследования и его теоретическое содержание.

Еще одна важная функция - рационализация обучения. Эта функция экономии времени, которое затрачивает учащийся на поиск необходимой информации по изучаемому предмету. Грамотно разработанный электронный учебник может выполнять и такую сложную функцию, как мир овоззренческая. Для этого содержание учебника должно способствовать развитию творческого мышления, формировать целостное восприятие научных знаний и эмоционально мотивировать получение новых знаний и навыков.



Практическая значимость исследования:

Эффективность воспитания в процессе-обучения на основе электронного учебника существенно зависит от того, сколь глубоко понимает педагог-разработчик сущностные характеристики педагогического процесса, насколько он способен учесть эти характеристики при разработке электронного учебника и организации работы с ним. Чтобы электронный учебник выполнял свои функции, важно, чтобы представленный материал был отобран, систематизирован, структурирован. Такая логика обычно задается программой изучения.



Содержание диссертации. Организация информационного (текстового, справочного, иллюстративного и др.) материала в электронном учебнике определяет способ действий с представленными в нем материалами, а значит характер формируемых умений и навыков и через них - качество приобретаемых знаний. Существует прямая связь между организацией учебного материала электронного учебника, его структурным оформлением и способами представления материала с реализацией дидактических задач и функций. Чтобы способствовать формированию умозаключений и повысить результативность работы с электронным учебником, на стадии его разработки необходимо представить в нем связи трех взаимосвязанных уровней.

Во-первых, это уровень принципиальных сущностных связей, отражающих структуру всей изучаемой дисциплины, а возможно и связи изучаемой дисциплины с другими изучавшимися, изучаемыми параллельно или предстоящими к изучению в общеобразовательном учебном заведении.

Во-вторых, это уровень связей, характерных для отдельной темы, построенных на блочной концентрации материала. Такие связи особенно важны, так как каждая логическая единица ведущего компонента учебного материала темы характеризуется не только определенным содержанием, но и разнообразными связями с другими единицами. Эта зависимость и фиксируется на втором уровне.

Третий уровень - функциональные связи, раскрывающие суть и логику сложных категорий, которые помогают наглядно увидеть взаимодействие отдельных компонентов педагогического процесса и дают возможность сообщить сведения, недоступные при изложении материала другими средствами.



В заключительной части. Для восприятия информации с экрана монитора необходимо иметь специальные навыки, такую информацию необходимо воспринимать и запоминать, здесь не удается что-то подчеркнуть, выделить, выставить на полях пометку (если не предусмотреть возможности копирования и вынесения ее в созданный пользователем файл). Эффект отраженной на экране информации сказывается и на комфортности, так как при работе с информацией, содержащейся в электронном учебнике, в сравнении с информацией, представленной в книжном виде, утомляемость возрастает быстрее. Малоопытные пользователи персональных компьютеров испытывают некоторый страх или неуверенность в своих действиях и знаниях на начальном этапе использования персонального компьютера как средства обучения. Они затрачивают массу времени и сил на самые простые операции и совершают самые невероятные ошибки. Главная функция любого, в том числе и электронного учебника -обеспечить руководство процессом познавательной деятельностью можно определить и другие функции, которые важно учитывать в процессе его разработки.

Во-первых, учебник должен выполнять информационную функцию, так как он несет в себе содержание предмета изучения, представленного в электронном виде (тексты, таблицы, схемы, графики, диаграммы, иллюстрации, видеоматериалы и др.).



Во-вторых, электронный учебник призван выполнять управляющую функцию. Ее содержание проявляется в том, что такой учебник имеет установленное учебной программой содержание, текстовый материал распределяется по главам, которые строятся и изучаются в определенной последовательности. Именно благодаря этой функции электронный учебник можно рассматривать как средство планирования, подготовки и проведения учебных занятий, консультаций.

Объем диссертации составляют 80 страниц, список 81 наименований литературы, 2 фотографии, 2 таблиц.


RESUME
Kuanbaeva Marta Mirzabekovna
The making and using technologies of Electronic textbooks for college students in computer science
Abstract thesis for a magister's degree specialty 6М060200 – Informatika
The actuality of the research: The using of informative-relation technologies spaciously was written in the State program of Education development for 2020 of the Republic of Kazakhstan. It is one of the main directions in the State program of education. All school pupils in Kazakhstan are to get tablet computers as part of electronic learning programme that is being introduced in the country. This year, several schools of the republic will take advantage of this programme. Prospects of this approach topped a discussion at the fifth international forum of educational information in Astana. By 2020, the state will purchase tablets for schools but these devices will not fully replace textbooks the way they did it in the USA and Japan. Learning processes will be conducted simultaneously because the main objective of the reform is to improve the quality of education to solve the issue of professional personnel in the villages. Beyond the money-saving feature for students, electronic textbooks offer another benefit: They can be more convenient for professors, who can easily review a new textbook online, then make a quick decision to include it in a course.

Aims of research: Ebooks are electronic books that can be used on hand-held learning devices such as EDAs (electronic digital assistants), PCs, laptops, interactive whiteboards and even mobile phones. Similarly to traditional paper books, writing and illustration are key to a book’s success with a child but the difference between the two formats is that while the traditional option is linear a story that follows from one page to the next – ebooks have depth; readers can jump between chapters and, if connected to wireless internet, can explore topics further on the internet. The ability to whizz around a book instantly makes it a more interactive experience, showing different dimensions to reading.

Research of task: The ebook can replace paper books in the literacy hour or can be used for guided reading groups, with each child reading from their own EDA. When used in pairs, with teachers or teaching assistants or in groups, ebooks need not differ greatly from their paper counterparts; it is when children use them independently that the possibilities become apparent. Ebooks have already proved particularly successful with low-ability and reluctant readers. Not only do they reflect the young learner’s world more appropriately than paper books but children still find technology ‘cool’.

Methods and methodological foundation research:

Therefore, reading on personal EDAs or laptops individually or together on a whiteboard makes those who are reluctant more interested, particularly when they can click through to relevant websites listed in bibliographies and discover more about a topic for themselves.



Scientific novelty and theoretical importance of research: Electronic books (e-storybooks) are widely used in early childhood classrooms in efforts to encourage engagement in storybooks while promoting emergent literacy development. Findings suggest that the use of high quality interactive e-storybooks may support emergent literacy development through the use of scaffolding, thus, supporting vocabulary development, engagement, and comprehension of the story.

Provisions for the taking away protection: Evidence suggests that lower quality e-storybooks may offer distracting digital features including animations and sounds unrelated to the story. Additional information about effective implementation in the classroom is provided.

The use of e-storybooks in early childhood classrooms seems to be a growing trend.



Structure of Dissertation: Educators are interested in the use of reading technologies to support young emergent readers, especially those who are at risk for reading failure. E-storybooks allow children to read and listen to a book while obtaining emergent literacy supports including digital features (e.g., animations, word pronunciations, etc.). Many of these books are commercially available to educators and parents and they allow children opportunities to read independently, even when they lack foundational reading skills. Despite the growing popularity of e-storybooks, there continues to be a lack of evidence literature to explain the extent to which electronic books support children’s emergent literacy development.

If ebooks get the disengaged and low-ability readers reading, it is well worth the investment.






Достарыңызбен бөлісу:




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет