Оқулық жоғары оқу орындарының медицина факультеттерінің студенттері мен магистрлеріне арналған


- сабақ Тақырыбы: Латын тiлi тектерiнiң (род) грамматикалық белгiлерi туралы мәлiмет



бет43/105
Дата02.01.2022
өлшемі1.97 Mb.
#452601
түріОқулық
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   105
латын тілі(@kaz medical students)

7- сабақ

Тақырыбы: Латын тiлi тектерiнiң (род) грамматикалық белгiлерi туралы мәлiмет

Зат есiмнiң тектерiн 1,2,4,5 жiктеулерде атау септiгiндегi жалғауларына қарап анықтаймыз.

Егер зат есiм а,es жалғаулармен аяқталса, онда f –тегiне жатады,яғни а-1 жiктеуде,es-V жiктеуде жiктеледi.

I

f

V

Ал 2-4 жiктеулерде m және n тектерiндегi зат есiмдер жiктеледi. Егер сөз us,er жалғауларымен аяқталса m тегiнде, ал um,on,u жалғауларымен аяқталса n тегiнде жiктеледi.



E r um

II II

u s m on n


I V u IV

Тек 3-жiктеудегi зат есiмдердiң тектерiн анықтау қиындау болып келедi. Себебi бұл жiктеудiң кейбiр ерекшiлiктерi бар. Оны бiз жеке қарастырамыз.


Зат есiмнiң 3-жiктеуi

1. 3-жiктеудегi зат есiмдерге iлiк септiгiнде is жалғауымен аяқталған зат есiмдер жатады.

2. Атау септiгiнде олардың жалғаулары әр түрлi, мысалы: cortex, radix, pulmo, pes, crus, canalis.т.б.

3. 3-жiктеудегi көптеген зат есiмдердiң атау септiгiндегi негiзi iлiк септiгiмен сәйкес келмейдi. Мысалы:

Атау. Cortex. Radix. Crus.

Iлiк. Cortic-is. Radic-is. Crur-is.

Себебi бұл сөздердiң сөздiк формасында iлiк септiгiнiң жалғауы is негiздiң бiр бөлiгiмен берiледi. Мысалы: apex, icis, ( негiзгi apiс); tempus, oris n (негiзгi tempor) cartilago, inis f (негiзгi cartilagin). Сондықтан iлiк септiгiндегi негiзiн бiлмей, мұндай сөздердi септеуге және жiктеуге болмайды.

Ал бiр буыннан тұратын сөздер iлiк септiгiнде толық жазылады: pes, pedis m; dens, dentis m; pars, partis f.

4. III жiктеудегi зат есiмдердiң, атау және iлiк септiктерiндегi буын сандарына қарай тең және тең емес болып екiге бөлiнедi:



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   105




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет