Оқулық Орал 015 44. Г жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық техникалық



Pdf көрінісі
бет100/228
Дата29.09.2023
өлшемі7.93 Mb.
#479238
түріОқулық
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   228
Ауылшаруашылық дақылдарының аурулары

53-сурет. Асбҧршақтың тамыр шірігі: 
а – залалданған ӛскін; б – залалданған тамыр мойны; в – макроконидиялар;
г – хламидоспоралар; д – конидия тасушылар мен конидиялар 
Тамыр шірігі ауруын Fusarium, Pythium, Rhizoctonia т.б. 
саңырауқұлақ туыстары және бактериялар қоздыруы мүмкін. Орта 
ылғалдылығы жоғары болған жағдайда ауруға шалдыққан ӛсімдік 
мүшелерінің бетінде қоздырғыш түріне байланысты әр түрлі түсті ӛңездер 
түзіліп, ал қоздырғышы бактерия болған жағдайда – жарадан шырыш 
(экссудат) бӛлінеді. 
Аурудың дамуына тӛменгi ылғалдылық (50% тӛмен), топырақ 
температурасы 18-25°С болғанда, тұқымды терең және мерзімінен кеш 
себу қолайлы жағдай туғызады. Инфекция қоры – тұқым мен топырақта 
қыстайтын жіпшумақ, хламидоспора немесе ооспора. Бұл аурумен барлық 
дәнді-бұршақ дақылдары залалданады. 
Тамыр шipiгi кеселінен eгic сиреп, тұқымның сапасы тӛмендеп, ӛнім 
шығымы кемиді. 
2.7 Тат ауруы 
Тат 
ауруы 
дәнді-бұршақ 
тұқымдас 
дақылдар 
ӛсірілетін 
республиканың 
барлық 
аймақтарында 
кездеседі. 
Дәнді-бұршақ 
тұқымдасына жататын ӛсімдіктердің барлығы залалданады. 


140 
54-сурет. Асбҧршақтың тат ауруы 
 
Асбұршақ және әйкен ӛсімдіктерін тат ауруын Uromyces pisi Schroet 
саңырауқұлағы қоздырырады (54-сурет). Ӛсімдік гүлдей бастағанда ауру 
білініп, жапырақта, сабақта, бұpшaққaптa ipi, ашық-қоңыр урединийлер 
пайда болады. Урединиоспоралары бip клеткалы, дӛңгелек, сүйелді, кӛлемі 
21-26 18-21 мкм (55-сурет). 55-сурет. Тат ауруына шалдыққан асбұршақ 
жапырағының бетіндегі уредобӛртпелер: уредоспоралар 
Урединийлердің орнында кейін қара-қоңыр телий бӛртпелер түзіледі. 
Телиоспоралары бip клеткалы, қоңыр, ұсақ сүйелді, пiшiнi эллипс немесе 
жұмыртқа тәрізді, бір ӛнгіш саңылауы 
бар, түссіз, қысқа сабақта орналасқан. 
Эций кезеңі сүттіген түрлерінде ӛтіп, 
оның жапырағында спермагоний мен 
эцийлер 
түзіледі 
(56-сурет). 
Эциоспоралар асбұршақ пен чинаны 
залалдайды. 
Саңырауқұлақ 
урединиоспоралардың 
бірнеше 
ұрпағын береді. Ӛсімдік қалдықтарында саңырауқұлақтың 
телиоспоралары, ал сүттігенде жіпшумағы қыстайды (57-сурет). 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   228




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет