шіреніп, көкке қарап жүретіндерінің де куәсі болып қаламыз.
Сөйлеу мэдениеті, жалпы БАҚ мәдениеті мэселесі онша жиі
көтерілмей жүргені белгілі. Тіліміздің қоғамдық қызметінің арта
түсуіне байланысты ол күн тәртібінен түспеуі керек. Себебі,
немқұрайлылық пен жауапсыздықтан немесе өзге де себептерден
тіл нормасының сақталмауы байқалып қалуда. Оның бірі - ауызша
сөйлеу мәдениетіне қатысты кемістіктер. Қарапайым сөйлеуші де,
телерадио журналистері мен хабар жүргізушілер де тіліміздің өз
табиғатына сай айтылуына мән беруі тиіс. Яғни, тілдің өзіне тэн
дыбыс құрылысы мен буын жігіне, екпін сақталуына, сөз ырғағына
баса мэн берілуі керек. Қазақ сөзінің құлаққа естілер эуен-ырғағы
табиғи таза болуы, өзіндік үні бұзылмағаны жөн. Өйткені қазақ
тілінің де өзіне тэн сөйлеу заңдылықтары бар. Сөйлеу мэдениеті
бүгінгі күн тэртібіне ерекше қойылуы керек, себебі, сөздің дұрыс
жазылуы, сөзді орнымен қолдану қандай сауаттылықты қажет етсе,
дұрыс айту, сөйлеу мэдениеті де сондай сауаттылықты талап етеді.
Кезінде ғұлама эл-Фарабидің өзі: «Жазуға шеберлік жазуға
жетілген адамда ғана болады, ал жазуға жетілу адам оны тамаша
етіп орындауға әдеттенгенде болады. Ш ебер жазу мүмкіншілігі
адамда жазу шеберлігін үйренуден бұрын болады, ал жазуға
жетіліп
үйренгеннен
кейін,
бұл
шеберлік
өнерпаздықтың
арқасында болады. Ш ешен сөйлей білу үшін, ең алдымен, ойды
дұрыстап, жүйелеп сөйлей білу қажет. Бұлай болмай, ойдың таза,
94
Ж ақсы лы .қбаева Р.С. Ж урналист этикасы
сол қалпында тыңдаушыға жетуі неғайбыл», - деп жазады (13 6.
Достарыңызбен бөлісу: |
