Anahtar Kelimeler: Emir cümleleri, konuşma hedefi,
konuşma eylemi.
Қандай да бір сөйлемнің мақсаты (мейлі ол етістікті немесе есімді сөйлем
болсын) – айтушының түрлі мақсаттан туындаған хабарын жеткізу. Ол өз бойында
шындық болмыс жағдаяты туралы ақпарат, я болмаса бір нәрсе туралы сұрақ
немесе сөйлесу барысына қатысушы екінші тұлғаны іске қосу мақсатын қамтуы
мүмкін. Соның нәтижесінде сөйлем: хабарлы, сұраулы және бұйрықты сөйлемдер
сияқты функционалды типтерге бөлінеді. Егер хабарлы сөйлемде сөйлеу актісіне
қатысушы тұлғалардың тікелей байланысын қажет етпесе (яғни айтушының өзі
хабарлап отырған ақпаратты нақты бір адресатқа бағыттауы міндетті емес),
сұраулы және бұйрықты сөйлемдерде жағдай басқаша. Мұнда, қалыпты
Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi, Filoloji Bölümü, s.karsibekoba@mail.ru
|