Ғылыми проблема – зерттеудің жалпы бағытын және негізгі идеясын қамтитын
сұрақтар тобы (неге? қалай? қандай жағдайларда?) Проблема қою – зерттеудің бастамасы,
оның негізіндегі сұраныс болып саналады.
Ғылыми проблеманың базалық сипаттамасы:
1. Ғылыми категориялар – терминдер мен ұғымдар арқылы берілуі.
2. Зерттеудің практикамен байланысы арқылы жүргізілуі.
3. Имплицитті (ішкі) ӛзіндік шешім жолының болуы.
4. Жаңа ғылыми білім алуға мүмкіндік болуы.
5. Проблеманы шешу ғылыми маңызды нәтижеге қол жеткізеді.
Проблемалардың типі:
1.
Реалды проблемалар - олардың шешімі практикалық маңызды нәтиже
береді.
2.
Жалған проблемалар – аз мазмұнды болады.
3.
Риторикалық пробеламалар – шешімі болмайды.
Ғылыми проблемалардың пайда болуының алғы шарты:
1. Шынайы ӛмір туралы ғылыми білімнің жеткіліксіздігі.
2. Қарама-қайшылықтар – ғылыми білімдегі парадокстер.
3. Ғылыми білімнің эволюциялық дамуы.
4. Ғылыми білімнің революциялық дамуы.
Теория – грек тілінен аударғанда - бақылау, зерттеу деген мағынаны білдіреді, яғни
шынайы ӛмірдің бӛлімдері туралы кӛріністер мен білімнің логикалық реттелген жүйесі
ретіндегі ғылыми білімнің жоғары формасы. Теориялар психикалық құбьылыстардың
шынайы ӛмірмен және ӛзара іс-әрекетінің заңдылықтары мен мәнін ашу мақсатында
құрылады.
Теорияның құрылымы:
703-2015 форма. УМКД бакалавриат ПОӘК. Үшінші басылым
1. Негізгі теориялық білім – заңдар, заңдылықтар, теоремалар т.б.
2. Теорияның базисі – болжамдар, постулаттар, аксиомалар.
3. Теорияның алғашқы эмпирикалық негізі – эмпирикалық заңдылықтар, фактілер.
Теориялардың түрлері:
1.
Сипаттаушы теориялар – құбылыстардың пайда болуының себептерін
түсіндірмей сипаттау және олардың атауы.
2.
Аналог (ұқсастық) бойынша теориялар – психикалық құбылыстарды
физикалық модельдермен (компьютер, машиналар) ұқсастыра отырып, ӛзара
байланысын түсіндіру.
3.
Сандық теориялар – құбылыстардың ӛзара байланысын сандық және
статистикалық анықтау.
Теориялардың деңгейі:
1.
Жоғары деңгейлі теориялар.
2.
Орта деңгейлі теориялар.
3.
Тӛмен деңгейлі теориялар.
Достарыңызбен бөлісу: |