1 ДӘРІС.
ПРОГРАММАЛАУ ТІЛДЕРІН ПАЙДАЛАНУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Программалау – бұл программа құру тәсілдері мен құралдарын таңдау жолдары. Про-
граммалаудың тиімді технологияларын қолдану мынадай мүмкіндіктер береді:
-
әр түрлі программалау тәсілдерін жасап шығарып, оларды стандарттау, тарату және
қолдану шараларын жүзеге асыру;
-
программа жасаудың алдыңғы қатардағы озық үлгілерін өмірге енгізу;
-
программа жасау жұмыстарын ұйымдастырудың арнайы
тәсілдері мен әдістерін
пайдалану.
Құрылымдық программалау алгоритмдер мен программалар құрудың жаңа
технологиясы болып табылады. Құрылымдық программалаудың негізгі принциптері:
-
программаны (алгоритмді) «жоғарыдан төмен» тәсілі бойынша құру;
-
қадамдық қадағалау;
-
GOTO –
шартсыз көшу операторын жүйесіз қолданудан бас тартып (мүмкіндігінше
пайдаланбау), басқа құрылымдық операторларды пайдалану.
Құрылымдық программалау программалық өнімдердің модульдық құрамына және
түрлі программалық модульдермен мәндерді өңдеудің
құрылымдық алгоритмдердің
типтік басқаруына негізделген.
Қадамдық қадағалау тәсілі мәндерді өңдеудің жалпы функциясын қарапайым
функциональдық элементтерге тізбектеп жіктейді.
Алдымен алгоритмнің жалпы құрылымы қадамдық қадағалаусыз құрылады (бағыт,
тармақ, цикл). Бұдан кейін алдыңғы қадамдағы жеке блоктар қадаммен қадағаланады. Бұл
процесс алгоритмнің жалпы құрылымындағы барлық блоктар элементар командалар
немесе программалау тілінің операторларымен жазылғанша жалғасады. Бұл тәсіл тізбектік
қадағалау немесе «жоғарыдан-төмен» тәсілі деп аталады.
Модульдік программалау - логикалық байланысқан
функциональдық элементтерді
жеке программалық модульге біріктіру - модуль түсінігіне негізделген. Модуль:
-
бір енгізу және бір шығару блогы;
-
Функционалды аяқталу;
-
логикалық тәуелсіздік (программалық модульдің нәтижесі тек бастапқы мәндерге
байланысты, басқа модульдердің жұмысына тәуелсіз);
-
басқа модульдермен әлсіз ақпараттық байланыс;
-
мөлшері және күрделілігі жағынан қарастырылатын
программалық элементтермен
сипатталады.
Әр модуль спицификадан және модуль тұлғасынан тұрады. Специфика модульді
қолдану ережесін анықтайды, ал модуль тұлғасы - өңдеу процессін жүзеге асыру әдісі.
Программалық модульдердің құрамы мен түрлері, атқаратын қызметі, олардың
программада қолданылу сипаты аспаптық құралдармен анықталады. Мысалы, МББЖ бай-
ланысты форма, отчет, макрос, сұраныс және т.б. жеке программалық модуль болып
табылады.
Сұхбаттасудағы программаны жобалау тұтынушымен сұхбаттасу режимінің болуын
талап етеді. Сұхбаттасу барысында мәндерді өңдеуге
қажет мәліметтермен алмасу
қарастырылады. Сұхбаттасу процессін қолдайтын жүйелер төмендегідей жіктеледі:
-
өзгеріссіз сұхбат сценариі бар жүйелер – «сұрақ-жауап» типті, стандартты меню
түрінде ақпарат алмасу, формат бойынша сұраныс;
-
дескрипторлы жүйелер – стандартты түйінді сөз форматындағы мәліметтердің болуын
талап етеді;
-
тезаурусты жүйелер;
-
іс-қағаз прозасы тілді жүйелер – мәліметтердің маман тұтынушыға түсінікті тілде
болуын қамтамасыз етеді.
Сұхбаттасу процесін және соңғы тұтынушы интерфейсін жасау үшін программа
құрудың объекті-бағытталған аспаптар құралы өте қолайлы. МББЖ аспаптар құрамында
меню құрастырушылар (тұтынушыға негізделген режимдер мен командалар негізгі меню
19
және ішкі меню түрінде құрастырылған),
экрандық форма конструкторы, көмек жүйесі
және тағы басқа объектілер бар.
Тұтынушы программалық өніммен арнайы программалы-техникалық ортада жұмыс
жасауы керек. Арнайы программалы-техникалық орта процессор типі, жедел жады,
сыртқы жады мөлшерімен және т.б. анықталады, сонымен бірге тұтынушы интерфейсінің
(экран түрі,
өңдеу функциялары, аспаптар тақтасы) мәні ерекше. Қолданбалы програм-
малар интерфейсі графикалық түрде Windows ортасына негізделіп жасалады (мысалы,
Delphi –
Windows жұмысына негізделген программаларды өңдеу ортасы). Соңғы кезде
Интернет ортасында жаппай қолданылу тенденциясы артып отырған тіл – РНР тілі болып
саналады.
Достарыңызбен бөлісу: