145
кез-келген дәріс түріне ортақ жалпы құрылымдық негіз бар. Бұл ең
алдымен дәрістің жоспарын беру және сол жоспарды қатаң сақтау.
Жоспарда дәрістің басты сұрақтарының атаулары беріледі. Олар
кейін емтихан сұрақтарын жасақтауда пайдаланылады.
Алдыңғы ӛткен дәрістің мазмұнын еске түсірген пайдалы, оны
жаңа материалмен байланыстырып, жалпы курс, пән құрылымында
оның орнын және маңызын анықтау қажет.
Тақырыпты ашуда
индуктивті әдісті қолдану ұсынылады:
ғылыми қорытындылар жасауға мүмкіндік беретін мысалдар,
фактілер; сонымен бірге
дедуктивті әдісті де қолдануға болады:
жалпы қағидаларды түсіндіріп, оларды нақты мысалдар негізінде
кӛрсету. Талданатын әрбір қағида
бойынша қорытынды жасалу
керек, оларды интонациямен және қайталаумен айқындаған жӛн.
Дәріс соңында жалпы қорытынды жасау керек. Колледж және
ЖОО-дағы дәстүрлі дәріс ақпараттық болып табылады. Оның
бірнеше түрлері бар: кіріспе дәріс, шолу-қайталау дәрісі, шолу
дәрісі.
Кіріспе дәріс. Ол студенттерді
курстың мақсат-міндеттерімен,
оның оқу пәндері жүйесіндегі орны және маңызымен таныстырады.
Әрі қарай курсқа жалпы шолу жасалады (аталған ғылымының даму
кезеңдері, белгілі ғалымдарының есімдері). Бұндай дәрісте ғылыми
проблемалар қойылады, болжамдар ұсынылады, ғылымның даму
перспективалары және оның практикадағы маңызы белгіленеді.
Кіріспе дәрісте теориялық материалды
мамандардың болашақ
жұмыс практикасымен байланыстырған жӛн. Содан кейін курс
бойынша жұмыс жасаудың жалпы әдістемесімен таныстырып,
оқулықтар және оқу құралдарына сипаттама береді,
міндетті
әдебиеттер
тізімімен,
емтиханда
қойылатын
талаптармен
таныстырады.
Шолу-қайталау дәрісі тараудың немесе курстың соңында
оқылады. Онда сол тараудың не курстың ғылыми-ұғымдық негізін
құрайтын барлық теориялық қағидалар қарастырылады. Бұл
курстың квинтэссенциясы.
Шолу дәрісі. Бұл қысқаша конспект емес, білімді жоғарырақ
деңгейде жүйелеуге бағытталған. Бұнда емтиханның күрделі
сұрақтары да қарастырылады.
Дәрісті оыған кезде оқытушы
студенттердің конспект
жазатындығын естен шығармаған жӛн.
Конспект мұқият тыңдауға,
жазу барысында жақсы есте сақтауға кӛмектеседі, семинар
146
сабақтарына, емтиханға даярлық барысында негізгі материалдың
болуын қамтамасыз етеді. Дәріс білім алушының міндеті –
студенттерге ұғына отырып конспект жазуға мүмкіндік беру.
Тыңдауға, ұғынуға, ӛңдеуге, қысқаша жазып алуға мүмкіндік беру.
Бұл үшін оқытушы студенттерге кӛмектесуі қажет. Бұны
аудиторияның реакциясынан кӛріп отыруға болады.
Достарыңызбен бөлісу: