Джумашева А. А. Құбаева Б. С. Мектепте физика курсын о Қ ытуды Ң теориясы мен Ә дістемесі Орал, 2012 2
жүктеу/скачать 1.4 Mb. Pdf көрінісі
|
| тикалық - синтетикалық тәсілмен де шығарылады, ал кейде
4-5 тәсілдер араласып-қосылып, кешенді формада да шешіледі, Физика есептерін шығаруда анықтамалық кестелер, лога- рифмдік сызғыш, микрокалькулятор, ЭЕМ, перфокарта, тексеру- оқыту машиналары, арнаулы дидактикалық тапсырмалар мен программаланған сын жұыстары жайлы оқу құралдар кең қолданылуы керек. Жалпы алғанда, физика есептерін шығарудың әдістемесі мынадай негізгі кезеңдерден (мұғалімнің не оқушының қызметінен) тұрады: Мысалы: массасы 200кг лифт кабинасы бірқалыпты үдемелі қозғалып шахтаға түседі. Бірінші 10сек 35 м жол жүрсе тростың керілу күші қандай? Есепті шығарудың аналитикалық әдісі: 1) есептің мәтінін оқу және талдау, терминдер мен шама- лардың мәндерін түсіндіру. Мәтінді кітаптан 1-2 рет оқу. Талдауды мынадай сұрақтарға жауап алу арқылы жүргізуге болады: 1) Есепте қандай нысан берілген? (нақты берілген нысан-тросқа ілінген лифт кабинасы; нақты берілмеген нысан-жер). 2)Лифт қалай қозғалып барады? Ол қандай қозғалыста? 3)10 секундта қандай тереңдікке түскен? 4)есептің талабы қандай?(Нені табуды сұрайды?) лифтіге қандай күштер әсер етеді? (тростың керілу күші Ғ к, , ауырлық күші- mg,) олар қалай бағытталған? 2) есептің шартын жазу, тиісті сурет-сұлбаларды салу. 3) физикалық мағынасын ашу мақсатында есептің мазмұнын (құбылыстарды, процестерді) талдау, есепті шығаруға қажетті ұғымдар мен заңдарды қайталап, еске түсіру. Ньютонның екінші заңы бойынша 176 → → → mа= mg,+ F к Қозғалыс бағытында алынған осьтегі осы күштердің проекциясы арқылы жазсақ: mа= mg,- F к Осыдан тростың керілу күші F к = mg- mа. 4) физикалық константа g= 9,8 м/с 2 (кестеден алынды) Бір қалыпты үдемелі қозғалыс үшін a=2h/t 2 және mg мен mа күштерді табу арқылы, F к табылады. Ғ к = m(g-2h/t 2 ) Есепті шығарудың синтетикалық әдісі: Бұл әдіспен есепті шығару есепте айтылатын нысанды си- паттайтын нақты берілген шамалардың арасындағы байланысты, содан кейін олармен анықталынатын шаманың (есептің талабы) арасындағы байланыс анықталынады. Жоғардағы есеп синтети- калық әдісіпен шығарылса: 1) есепте бірқалыпты үдемелі қозғалыс қарастырылады (V 0 = 0) Демeк, а = 2Һ/t 2 2) Бұл үдеуді беретін күш лифт кабинасына әсер ететін күштердің тең әсерлі күші. Лифт кабинасына әсер ететін күштер: ауырлық күші мен тростың керілу күші. Сондықтан Ньютонның екінші заңы бойынша: → → → mа= mg,+ F к Қозғалыс бағытында алынған осьтегі осы күштердің проекциясы арқылы жазсақ: mа= mg,- F к Осыдан тростың керілу күші F к = mg- mа= m(g-2h/t 2 ) жүктеу/скачать 1.4 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|