кұбылыстарын таныта түсетін бірден-бір асыл ізі болып табыла-
ды. Бөлтірік шешен «Орынсыз болса сөзің жау тартады», «Бәрінен
де сол дұрыс», «Саңылауы жоқпен сабақтас болма», «Жаның
жеті жаманнан аман болсын», «Өнерің мен өнегең азбасын»,
«Балаға ақыл» жэне басқа да сөздерінде адамды жаман әдеттен
сақтандырып, жақсы эдетке талпындырып сөйлейді. Мысалы,
«Бірде Бөлтіріктен қасындағы жас өнерпаздар сұрапты дейді: -
«Ақ ата, тәнің мен жаның бірдей сау болсын деген сөзіңіздің мәнісі
не?» деп. Сонда Бөлтірік айтқан екен:
- Тэні саудың бэрінің жаны сау бола бермейді. Тэн мен жанның
саулығы бірдей болуы - кісі бойында сирек кездесетін байлык.
Кісінің жанын аздыратын дерттің түрі көп:
Күншілдік деген бар, содан сақтан,
Кекшілдік деген бар, содан сақтан,
Астамшылдық деген бар, одан алыс жүр,
Сарандық деген бар, одан калыс жүр,
Қараулық деген бар, одан таза бол,
Бәлекорлық деген бар, одан ада бол,
Ынсапсыздық деген бар, одан ада бол,
Жаның осы 7 жаманнан аман болсын.
(«Жолың жеті жаманнан аман болсын!») -
деген екен.
Imapay.
Журналист этикасының табигаты
19
«Ш ешендік өнер, жалпы көркем де, бейнелі, нұскалы сөйлей
білу Үлы далада бағзы замандардан бері жоғары бағаланып,
дәріптеліп келеді. Себебі, дүниетаным даналығына, ақыл-қасиетіне
жоғары мэн берген қазак халқы үшін шешен сөйлеу, тауып айту -
дүние сырларының кілтін ашатын бірден-бір құрал» (Б. Адамбаев,
Халық даналығы. 1971. 79 б.).
Көкірек таза болмаса,
Көз тазасы не керек.
Ниетің таза болмаса,
Тіл тазасы не керек.
(Шешендік өнер. 1971. 84 б.). Шынында да, шешендік сөз кез
келген нақтылы бір ойды айта отырып, сөзді айтушыға да, оны
Достарыңызбен бөлісу: |
