Б. А. Джаамбаева Философия Оқулық

 «Ақыл жетпейтін» (ақылға қонымсыз) атты кітабында Франк Құдайды 
танып білу мүмкін емес дей тұрып, қалайша оны тануға ұмтыламыз деген 
сұрақ қояды. Бұл сұраққа жауап іздей отырып, ол рационалды жауап 
айырмашылықтарды ажырата білгенде туады. Ақылға қонымсыз дүниелердің 
жауабы оның астарында жатыр: «қабылдамаудың орталығы қабылдамауда. 
Оның сӛздерімен айтқанда, ақылға қонымсыз дүниені «анау-мынау» деп 
талқыға салатын тақырып емес, барлық дүниенің жан-жақты қарастыруды 
талап ететін жақтары болады. Франк бойынша, адам түсінбейтін дүниені 
түсіну мүмкін емес, себебі адам оның бір бӛлшегі. 
Христиандықтың негіздері туралы «Құдай бізбен бірге» кітабында 
Франк «адам жүрегінің Құдаймен байланысында», «Құдаймен» тілдесуде 
христиандық салттың діни тұрғыда қалыптасқандығын жазған. «Діни сенімді 
сенім, наным деп» сенімнің екі түрін ажырата отырып, абыройлы адам 
шынымен де Құдай туралы айтып жатыр ма, дәлелмен сӛйледі ме деген 
сауалға жауап береді. Сосын, тіпті діни наным да біліми нанымға 
сүйенеді. 
«Қоғамдық білімдер әдістемесі очеркінде» Франк қоғамды бірліктен, 
ауызбіршілік арқылы ғана қоғам пайда болады және олар бір-біріне сіңіседі, 
және осы факторлар қоғамның басты белгісі дейді. Оның ойынша, жеке 
адамның ойлауы алғашқы рет емес, ол сол ойлардың бастауын қоғамнан 
алады, оны жетілдіреді. Ол: «...біз «прогрестегі» сенімді жоғалтып алдық 
және сол ӛрлеуді тұманды, бұлыңғыр, жалған деп табамыз. Жалпы адамзат, 
оның ішінде, әсіресе, Еуропа халқы тағатсыз жетіліп отыра тұрып, ылғи да 
түзу де тегіс жолмен жүрмейді. Керісінше, олар алдын ала болжамсыз 
биіктен тӛменге құлаулары да әбден мүмкін және әр дәуір жалған болсын, иә 
біржақтылық болсын бір наным-сенімнен тұрады». Франк мәдениеттің осы 
қарқынды дамуы арқасында адамзат дамуы ӛзгеріске ұшырап, қулыққа 

жүктеу/скачать 1.78 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: