Мақала қазақ және түрік тілдеріндегі зооним компонентті фразеологизмдерге арналған
Сходства и различия в мотивационной основе зоофразеологизмов
жүктеу/скачать 375.33 Kb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ключевые слова
|
Сходства и различия в мотивационной основе зоофразеологизмов (по казахскому и турецкому языкам) Статья посвящена фразеологизмам с зоонимическими компонентами в казахском и турецком языках. Национально-культурная специфика восприятия мира тюркскими народами проявляется в зоофразеологизмах. Несмотря на то, что зоонимические фразеологизмы в казахском и турецком языкознании всесторонне рассматриваются в работах ученых со смысло-структурной, этнолингвистической, когнитивной точек зрения, сегодня мы считаем важным сопоставить зоофразеологизмы между родственными языками в контексте преемственности языка и культуры. Лингвокультурная семантика тюркских зоофразеологизмов отражает взаимосвязь языка и культуры, лингвокультурную информацию о быте, обычаях и верованиях тюркских народов. В статье выявляются сходства и различия в мотивационной основе фразеологических единиц, где используются названия животных в тюркских языках. Цель исследования – проанализировать семантическую структуру зоофразеологизмов с лингвокультурологической точки зрения. В первую очередь, согласно фразеологическим словарям двух языков обобщаются и расшифровываются фразеологические устойчивые словосочетания, связанные с лошадьми, затем анализируются сходства и различия тюркских народов в мотивационной основе зоофразеологизмов. Под зоофразеологизмами, анализируемыми в ходе исследования, выделяется этнокультурный код, характерный для определенной нации. Изучение смысловой и мотивационной основы зоофразеологизмов тюркских языков имеет важное значение в лексическом фонде тюркских языков. Ключевые слова: зооним, зоофразеологизм, зонимный код, этнокультурный код. Кіріспе Тілдік белгі ретінде зоонимдердегі мәдени аялық ақпарат сол тілді қолданатын халықтың тұрмыс-тіршілігі мен өмір сүру салтын таныта- ды, соған сәйкес, зоонимдерде нақтылы кейіпте анықталған тілдік қоғамдастықта мәдени мағы- налар кодталады. Тіліміздегі жан-жануарлар ата- уы ұлттық-мәдени ерекшелік пен тілдік дүние бейнесінің тұжырымдалуында негізгі құрал бо- лып табылады. Осы тұрғыдан қарастырсақ, әрбір халықтың тілдік әлем көріністерінде бейнелен- ген дүние бейнесін қабылдаудың ұлттық-мәдени ерекшелігі жануарлар атауының тірек болуымен жасалған фразеологизмдерден де көрінетіндігі анықталды. Жалпы тіл білімінде фразеологизм- дер антропоцентристік парадигма аясында жан-жақты зерттелуде. Алайда түркі тілдерінің фра зеологиялық сөздік қоры бойынша тұрақты сөз тіркестері зооним-компоненттерімен бірге лингвомәденитанымдық аспектіде арнайы зерт- теу нысаны ретінде қарастырылмаған. Фра зео- ло гиялық бірліктерді қазақ, түрік тілдерінің құрылымдық бірлігінің лексикалық жүйесі ре- тін де зооним-компоненттерімен бірге қарастыру түркі дүние бейнесінің зоонимдік код мәнін түсінуге септігін тигізеді. Түркі тілдерінің жүйесінде лексиканың көне қабаты – зоонимдердің тұрақты сөз тіркестеріне тірек болу мүмкіндігі, зоофразеологизмдердің мотивациялық негізіндегі ортақтықтар мен ерек- шеліктердің салыстырмалы тұрғыдан қарас ты- рылуы жұмыстың өзектілігін танытады. Түркі зоофразеологизмдерін антропоөзектік парадигма аясында тіл мен мәдениет сабақ- тас тығы тұрғысынан зерделеу, әлемдік өр ке- ниет те тамыры терең түркі мәдениеті, түркі ха- лықтарына ортақ құндылықтар жүйесі, түркілік дүниетаным, жалпытүркілік болмыс ұғымдарын мәдени-тілдік дерек арқылы талдау жұмыстың жалпы сипатын айқындайды. жүктеу/скачать 375.33 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|