Тарих, археология және этнология факультеті
жүктеу/скачать 1.72 Mb. Pdf көрінісі
|
| Этникалық адаптация (лат. Adaptation - бейімделу) – басқа табиғи,
әлеуметтік-мәдени ортаға этникалық топтардың белсенді бейімделу үдерісі. Этникалық адаптацияның негізгі тәсілі жаңа-этникалық ортада нормалар мен құндылықты қабылдау (мәдени-тілдік, шаруашылық-мәдени, саяси, адамгершілік, тұрмыстық және т.б.), бұл жерде этникааралық өзара ықпалдастық формасының қалыптасуы (формальды және формальды емес байланыстар, мінез-құлық стилі, отбасылық және көршілік қарым-қатынастар), сондай ақ нақты бағытталған әрекеттер (мысалы, жұмысты не отбасылық міндеттерін кәсіби орындау тәсілі), міне осылар болған жағдайда бейімделу үдерісі тез жүзеге асады. Этникалық адаптацияның екі түрі бар: белсенді, мұнда этникалық топ ортаға өзгеріс енгізу үшін ықпал етуге ұмтылуы (оның ішінде норма, құндылықтар ол игеруге тиісті өзара ықпалдастық пен әрекеті формасы), және пассивті, ықпал етуге және өзгеріс енгізуге ұмтылмау. Этникалық адаптацияның табысты көрсеткіші – сондағы ұлттық-этникалық ортаға сіңісудің жоғары деңгейі, сондай ақ этникалық топтардың сол ортаға психологиялық қанағаттануы (мысалы, нәсілдік және ұлттық кемсітушіліктің болмауы, жұмысқа тұрудың тең мүмкіндігі, тілді оқу мен оны қолдануда таңдаудың еркіндігі). Этникалық адаптацияның төмен көрсеткіші эмиграция, әлеуметтік-этникалық ортадағы нормативті-құндылық жүйесінің әртүрлі бұзылуы. Анклав (француз сөзі, enclave-ену, орнығу) – бір мемлекет территориясының бөлігі, территорияның басқа не басқа мемлекеттер қоршауында болуы, сондай ақ этникалық территорияның бір бөлегінің басқа мемлекет шекарасында (не басқа этникалық территория арасында) болуы. Егер жер түгелдей дердік басқа мемлекет территориясымен қоршалмай, теңізге шығатын болса, онда оны жартылай анклав деп, санау қабылданған. Мәселен, Азербайжан территориясының бір бөлегі саналатын Нахичеван республикасы анклав саналады. Ал, жартылай анклавқа Ресей Федерациясының Калининград облысы жатады. жүктеу/скачать 1.72 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|