72
Пневмакөліктік қондырғылар шанапты жүктемелер жəне үйінді жүктерге арналған үйме
жүктердің қоймадан өндіріскке беру кезінде, теміржол вагондарын тиеу жəне түсіру, босату
(жоңқа, күл), шалафабрикаттарды жəне дайын өнімдерді тасымалдау даналық жүктерді
(пневматикалық) пробаларды цехтан экспресс- зертханаларға жеткізу жəне т.б.
Жұмыс принципіне байланысты қондырғыларға, жүк тасымалдаушыларға (ауа легінде),
құбырлы контейнерлерте жəне т.б.
ауа
легінде цемент, көмір, ағаш жоңқасы, айтық, ұн, қамыс гранулирленген материалдар
тасымалдауға арналған. Ұсақ бөлшектер көбіне ауада ұшу арқылы орын ауыстырады, ал
біршама үлкеніректері, құбыржол түбіне түсіпӨӨӨӨӨ ауамен алыныпалдынға қарай
беріледі.
Пневмақондырғылардың өндіргіштігі бірнеше ондықтан 300 т/сағ болуы мүмкін, ал
тасымалдау ұзындығы бірнеше метрлерден 1,5…2 км-ге дейін жəне одан да көп болуы
мүмкін.
41-сурет. Пневматикалық тасымалдаушы қондырғылар сұлбасы.
Пневматикалық қондырғылар келесі артықшылықтарға ие; щаң тəрізді жəне адам
денсаулығына зиян жүктерді тасымалдағанда
толық қымтанады; кез келген қиын жолда
тасымалдау; тмеудің толық механизациясы жəне үйме жүгін түсіру; қиын алынатын
жерлерден жүкті түсіру мүмкіндігі, сонымен қатар, бір уақытта бірнеше нүктеден жүзеге
асырыла алады. Кемшіліктеріне меншікті энергиялық үлкен шығыны (8…14 ткөп
конвейерге қарағанда) , құбыржолдың интенсивті тозуы, ауаның шаңнан мұқият тазалуы;
ылғал жəне жабысқақ түктерді тасымалдау мүмкін емес.
Ауа қомасындағы пневматикалық қондырғыларды сарғыш, сықағыш жəне аралас қылып
бөледі. (41-сурет)
Сарғыш пневматикалық қондырғы (41-сурет) ауасарғыш машинадан 6 пневматикалық
жүйеде сирнетуді тудырады. атмосфера қысымының əсерінен ауа үйме жүгімен көне шүмес
арқылы құбыржолға 2 төгіледі, ол түсіру жеріне дейін айырғыш 3 тасымалданады. Оның
қима ауданы құбыржол қимасының ауданынанбіршама үлкен. Жылдамдықтың
тез төмендеу
салдарынан жүк түбіне түседі одан шлюзді бекітпе 4 көмегімен түсіріледі. Айырғыштан 3
ауа жүктің ұсақ фуекцияларымен кішк көлемді резервуарға түседі 6 , ол филтрмен
қамтылған. тазаланаған жүк шлюзді бекітпе 4 арқылы алынады. тазарған ауа сарғыш
73
машинамен 6 сорылады жəне ауаға шығарылады. соратын пневмақондырпғылар 0,05 мПа
қысымда жұмыс жасайды.
Сықағыш пневмакөліктік қондырғыда (41-сурет) қысылған ауа компрессордан 7
ауажинағышқа 8 келеді, содан соң майға, суайырғышқа 9 жəне құбыржолға, ол
арнайы
қорректендіргішпен 140 жүктеледі. Сықағыш пневмақондырғыда қысым 0,4…0,6 МПа
болады, сондықтан олар алыс қашықтыққа жүкті тасымалдауға мүмкіндік алады. бұл
қондырғылардың айырмашылығы: сарғышы əр жерлерден материал алуға мүмкіндік береді;
сықағыш бір жерден бірнеше жерге тасымалдайды.
Типті пневматикалық қондырғы (41,в-сурет) екеінде өз бойында ұстайды- сарғышты 11
жəне сықағышты 12. сарғыш бөлігі жоғарыда қарастырғанмен бірдей; жүк құбыржолыма
сорылады жəне біртіндеп айырғышқа 3 түседі жəне 8 фильтрге одан жүк қысымды
құбыржолға 12 беріледі. Қондырғыштың сықағыш бөлігі, тазартылған
ауа ауаға
жіберілмейді, компрессор көмегімен 12 құбыржолына беріледі. Немесе түсіру жеріне дейін
айырғыш 3 жəне 5 фильтрге тасымалдайды. Бұл сұлбаның артықшылығы жүкті бірнеше тиеу
жерлерінен алып кетеді бір жерде жинайды жəне блірнеше түсіру аупттеріне тасымалдайды.
Ауасарғыш машина ретінде винтеляторлар қолданады түрлі типтегі құбыр машиналары
жəне түрлі типтегі компрессорларды қолданады.
Ауақұбырларды жіңішке болат құбырларынан жасайды. 1,0…1,5 жыл жұмыстан кейін
жұмысшы құбыржолдарын өз өсіне 180
0
- қа бұрады оның мақсаты
құбырлар бір келкі тозуға
арналған. Оларды диаметрі 50…250 мм.
42-суретте қондырғының негізгі элементтері келтірілген
шүмес (а) шлюзді бекітке (б), бұрандалы коректендіргіш (в) жүктеме құрылғысы (г).
Сарғыш қондырғыларда жүктеме мүшесі шүмес болып табылады. Ол иілмелі шлангке
жалғанған. Ол 1 құбырдан, ол қаптамамен 2 оралған. Ауа қысымының əсерінен үйме жүгі
бар ауа шүмегенің аузына сорылады. Оған атмосфераның да ауасы кіреді, ол шүмектің
жоғарғы бөлігінде болады. Үймелі жүк ауа легімен құбыр жолға енгізіледі.
Шлюзді бекітке атанақтан 2тұрады, ол бірнеше бөлікке бөлінген. оның бір сақылады
жүктеме
болып есептеледі, ал екінші босатқыш атанақтың қалақтары тұрқалға бекітілген.
Жүктеме құрылғысы ретігіде шлюзді бекітпе жүйеде ауаны 0,14 МПа-ға дейін қабылдайды.
Жүк бөліктері, атанақ бөліктерінде орналасқан кезеңнен сықағыш жəне сарғыш құбыржолға
беріліп отырады.
74
Бұрандалы қоректендіргіш ауыспалы қадамда бұрандадан тұрады, ол жүкті түсіру жеріньде
кішірейейді.
43-сурет.Ауа легінде жүк бөлшектері.
Соның көмегімен шығуға кейіп тіреледі, ол қысылған ауаның жүктеме
құрылғысынан
шығып отырады. Ысытыру камерасының төменгі жағында орналасқан, оларға қысылған ауа
беріледі. Жүктеме реттелетін қондырғы сорғыш
пневматикалық қондырғыларда
қабылданады, ол үйме жүктің келуін мөлшерлеп қадағалайды. Құрылыс жүктеме құйғыштан
тұрады: Мұрқы 2, сақылуы бар келтеқұбыр 3, бір жағынан терезесі бар жүктің құбыржолға
енуін, екінші жағынан расқұбыр 5 торы бар, ол арқылы ауа келеді. Келтеқұбыр 3 сақылау
қимасының өтуін өзгеруі үшін қолдың 4 арқылы өзгереді.
Пневматикалық қондырғыларды есептеу жылдамдықты анықтаудан басталады, ол жүктің
тасымалдануын қамтамасыз етеді. Ауа легіндегі жүк бөлшегін қарастырайық (42- сурет).
Достарыңызбен бөлісу: