Студенттің ПƏндік оқу- əдістемелік кешені
жүктеу/скачать 4.85 Mb. Pdf көрінісі
|
| ЖКМ жалпы мəліметтер.
ЖКМ классификациясы жəне қолдануы. ЖКМ жүктерді көтеру, қозғалту жəне керек жерге тасымалдау үшін қолданады. Олар завод цехтарда жəне құрылыс объектілерінде өндірістік процесстерге қызмет көрсетеді, өндірістік қондырғыларды бекітеді жəне жөндейді, қоймаларда тиеп- түсіру жұмыстарын атқарады жəне халық шаруашылығының барлық салаларында өндірістік процесстерді кешенді механизациялаудың құрамдас бөлігі болып табылады. Қазіргі өнеркəсіпте КМ жүйесі көбінесе өндірістің үздіксіз жұмысын қамтамасыз ететін техникалық қондырғының ажырамас бөлігі жəне органикалық байланысқан бөлігі болып табылады. Халық шаруашылығы салаларында 100 мыңнан аса жебелік, 10 мыңдай көпірлік крандар жəне басқада түрлері қолданылады. ЖКМ классификациясы. ЖКМ көптеген типтері бар . Олардың конструкциясы жүктің түрі, қолдану жағдайы жəне күрделілік түріне байланысты. Көтергіш машинаның құрамына бірнеше жұмыс механизмдері кіруі мүмкін- жүк көтеру, қозғалту жəне кранның бұрылуы, оның ілгішінің өзгеруі. Машинаның басты классификациялық белгісі конструкциялардың жалпылығы жəне оның есебінің тəсілілігінің бірдейлігі болып табылады. Қолдану сапасына жəне атқаратын функциясына байланысты ЖКМ-нің негізгі типтері (1 сурет); 1. көтергіш механизатор; 2. крандар; 3.көтергіштер; 4.өндірістік роботтар; Классификацияларға сəйкес нақты мысалдардан қандай көтергіш техника халық шаруашылығына қандай қызмет ететін көрсетуге болады. ЖКМ-нің типтік жалпы түрлерінен басқа жоғары өнім беруші ерекше машиналар келтірілген. Көтергіш механизмдерге бір қозғалыстар атқаратын механизмдер- көтеру: домкраттар (2, а - сурет), тальдер (2, б-сурет), жəне лебедка(2,в-сурет) жатады. Домкраттар жүктерді жоғары биіктіктерге көтеруге көбінесе монтаж жəне ремонт жұмыстарында қолданылады. Конструкциясы бойынша оларды рейкалық 1, винттік 2, гидравликалық 3 жəне пневматикалық түрлерге бөлінеді. Тальдер қолдық 1 жəне машиналық 2. приводом. Лебедкалар жүкті көденең бағытта көтеру жəне қозғалту үшін қолданады. 15 1-сурет. Жүк көтеру машиналардың түрлері. Крандар жүкті кеңістікте əртүрлі бағыттықта тасымалдайды. Оларды екі негізгі классқа бөлуге болады: жүкті бос аспамен жəне қатты аспамен жəне жүкті басқарылатын қармауышпен көтеретін крандар. Қызмет көрсету жəне конструкциясына байланысты крандарда 2 топқа бөледі: жебелік жəне пропетті . Бірінші топтағы кранды пропетті жабады осы пропет бойындағы ауданға қызмет көрсетеді, екінші топтағы крандар жебемен қамтамасыз етілген жəне көбінесе қозғалмалы атқарылады -ұзақ жəне шектелген қашықтыққа- жəне стационарлы атқарылады. Пролетті крандарды ғимараттар жəне ашық аудандардағы кран астылы балқаларға бекітеді. Олар тік төртбұрышты аумақты пролеттің ені жəне ұзындығы бойынша қызмет көрсетеді. Пролетті крандар көпірлік, екі тіректер, көпірлі кабельді болып бөлінеді. 3-а суретте жалпыға арналған көпірлі кранның кең таралған түрі көрсетілген. Ашық аудандағы жұмыстарға екі тіректі крандарды қолданады. Оның көпірі екі көлденең фермаға бекітіледі, ал олар жер деңгейінде орналасқан рельстермен қозғалады. 3- б суретінде үлкен пролетті ауыр екі тіректі қайтка- тесеуші кран көрсетілген, ал жеңіл түрі 3-в суретінде бекітілген. Үлкен аудандарда жүктерді түсіру жəне қоймаларға қызмет көрсету үшін арналған. арнайы конструкциялық екі тіректі крандар 3-г суретінде көрсетілген. 3- суретте қозғалмалы кабельді кран көрсетілген онда иілгіш орган ол бойынша жүктік арба қимылдайды. 16 2-сурет Қарапайым көтеру механизмі. Əртүрлі техникалық опер-ды атқару жəне қойма жұмыстарын механизациялау үшін арнайы көпірлік крандарды қолданады. Айналмалы арбасы бар көпірлік кран (рис.- 4 а сурет) жəне басқарылатын жүк көтерімі 50т. қысқашы бар крандар ұзын өлшемді жүктерді тасымалдау жəне қоймалау – прокат, оның ішінде жоғары температурада (900 0 С) үшін арналған. Болат балқыту цехтары күректен болат құю үшін құйма крандармен үлкен жүк көтеру қабілеті бар (450 жəне 600 тонна) жəне екі арбалы (4-б сурет) болып келеді. Үлкен қолданыста қатаң іліністегі жəне бағытталған қармауыш басқаруы бар манипулятор крандар болып табылады. Олардың ерекшелігі апару қармау жəне жүкті түсіру автаматты түрде жұмысшының қатысыз орындалады. Осы крандардың базасында оларды əрі карай автоматтандыру жүзеге асырылады. 4- в суретінде технологиялық кран манипуляторы көрсетілген. Ол болат ертіндісі агрегаттарын тиуге арналған. 4- г суретте қат- қабат краны көрсетілген ол машина жасау заводтарындағы қойма механизацияларындағы жұмыстарға арналған. Крандардың арасындағы ең көп тараған түрі жебелік кран. Оларды 2 негізгі топқа бөлуге болады: қозғалмалы (крандары негізгі типі) жəне стационарлы. Жүріс бөлігімен қызмет көрсету зонасының ерекшелігіне байланысты жебедік крандар үлкен қашықтыққа жүретіндерге бөлінеді- жедел əрекеттенуші крандар (автомобильдік,, пневмодоңғалақтық). 17 3-сурет. Аралық крандар. Цехтік пролеттарда қызмет ету жұмыстары үшін жəне басқа да тар жəне ұзын алаңдарда қозғалмалы консольды крандарды (рельстың бойымен қозғалатын) қолданады, ол пропет бойымен өткізіледі. Барлық шаруашылық сапаларында автомобильдік крандардың түрлі жүк көтеру түрлері кең қолданылады. Телескопиялық жебелік пневмодоңғалақты крандар үлкен жүк көтеру қабілетіне ие. Тұрғын үй жəне өндірістік құрылыста мұнаралық кран типтері қолданады. Стационарлы бұрылмалы крандарды сыртқы тірегі бар жəне фундаменте орнатылған деп бөлуге болады. Олар сақиналы пішінді жəне секторлы үлкен емес аудандарда қолданады. Тиеп- түсіру жұмыстарын теңіз жəне өзен порттарында, өзі жүретін күшті порталдарда жөнделіп орнатылған кран- бұл порталды крандар. Кемелерді жөндеу жəне құрылысында, апаттарды болдырмауға, батып кеткен кемелерді шығаруға жүзбелі крандарды қолданады. Крандардың қозғалтқышының электқамтамасыз етуі күштік жабдықтармен жүзеге асырылады. Сібір аудандары БАМ құрылысында жəне таулы аудандарда басқада қиын жеткізу орындарда, кең қолданатын жүкті жеткізу жұмысы, монтажды жəне құрылыс жұмыстарында (бұрғылы жабдықтар, электр беріліс сызығы, магистральды құбырсымдары, темір жолды магистральдар ) қолданатын жеке кластағы арнайы крандардың бірі- вертолетті- крандар. Көтергіштер крандрға қарағанда оларда көтергіш ыдыстың қозғалысына бағыттаушылары бар, олар мыналарға бөлінеді: қаласты, скиповые жəне арнайы болады. Олар таулы жəне металургиялық өндірісте , құрылыста жəнеде басақада салаларда қолданады. жүктеу/скачать 4.85 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|