Кафедра меңгерушісі: с.ғ. к., доцент Бердібаев Р. Ш
Жасанды жарықтандыру есебі
жүктеу/скачать 2.43 Mb. Pdf көрінісі
|
| 4.2.2 Жасанды жарықтандыру есебі
Жарық беретін қондырғылардың жобалауы ҚР СНиП 2.04.-05.2002 [26] нұсқаудағы қабылданған жалпы қағидаларға бағынады. Жасанды жарықтандыру есебін жүргізу негізінен жарықтандырудың қалыпты мәнін қамтамасыз ету үшін шамдардың санын және қуатын анықтау болып табылады. Жасанды жарықтандыру есебін төмендегі үш әдіспен жүргізуге болады: жарық ағынының пайдалану коэффициенті бойынша, нүктелік және меншікті қуат әдістері бойынша. Есептеу барысында жалпы жарықтың біркелкі түсуін анықтауда негізінен қабырға, төбе және еденнің шағылысуын ескере отыра жарық ағынының пайдалану коэффициенті әдісі қолданылады. Есептеу шамдардың түрлерін таңдаудан басталады. Ол жұмыс бөлмесінің өртке, жарылысқа қауіптілігі класына және ортаның жағдайына байланысты қабылданады. Бөлмеде орнатылған шамдардың сәулеленуіндегі барлық жарық ағынына есептік бетке түсетін жарық ағынының қатынасы жарық қондырғыларындағы жарық ағынының пайдалану коэффициенті деп аталады. 𝑛 = 𝐹 𝑛 +𝐹 отр 𝑛∗𝐹 л = 𝐹 𝑦 𝑛∗𝐹 л , (4.8) мұндағы Fп − шамдардан тікелей жарықтану бетіне түсетін жарық ағыны, лм; Fотр – сол жарықтану бетіне түсетін шағылысу жарық ағыны, лм; Fл − әрбір лампаның жарық ағыны, лм; n – жарықтану бөлмесіндегі шамдардың саны. Пайдалану коэффициентінің мәні бірден кіші болады, өйткені ПФЛ мәні әрқашан да мәнінен үлкен болады. Оның себебі жарық ағынының кейбір бөліктері қабырғаға, төбеге және жарық арматурасына сіңеді. Жарық көзінің есептік ағыны төмендегі теңдеу арқылы есептеледі: 𝐹 = 𝐸ℎ∗𝑆∗𝐾∗𝑧 𝑁 (4.9) 61 мұндағы N – жарық көзінің саны; К – запас коэффициенті; z – минималды жарықтану коэффициенті (орташа және минималды жарықтанулардың қатынасы). 4.3 кесте – Бөлме индексі мен төбенің және қабырғалардың көріну коэффициенттеріне байланысты жарық ағынының пайдалану коэффициенті Шам ПВЛм ρп, % 30 50 70 ρп, % 10 30 50 I η*100 0,5 14 16 19 0,7 21 23 25 0,8 23 25 27 0,9 25 27 29 1,0 29 30 32 1,1 27 29 31 1,25 29 30 32 1,5 30 31 34 1,75 31 33 35 2,0 33 34 36 2,25 34 35 36 3,0 36 37 40 3,5 37 38 40 4,0 38 39 41 5,0 39 40 42 Есептеулерде z коэффициенті төмендегідей қабылданады: төбелері тік бұрышты орналасқан шамдар үшін − 1,15; қатар орналасқан ЛЛ шамдары үшін − 1,1; қыздыру шамдары үшін − 1,2. Бөлменің индексі төмендегідей табылады 𝑖 = 𝑆 ℎ∗(𝐴+𝐵) , (4.10) мұндағы А, В, S – бөлменің ұзындығы, ені және ауданы. Төбелер мен қабырғалардың рефлексиялық коэффициенттерін 4.2- кестесінен аламыз. 62 Кесте 4.2-ге сәйкес, ρn = 70% және ρc = 50%. Формула (5.3) бойынша бөлменің индексін есептеп, i = 0.5 болатынын анықтадық. Енді 4.2-кестесінен η коэффициентінің мәнін есептей аламыз. Осылайша, η =0,19. 4.4 кесте – Флуоресцентті лампалардың жарық ағынының мәндері Шамның түрі Жарқын ағын, лм ЛДЦ 20 820 ЛД 20 920 ЛБ 20 1180 ЛДЦ 30 1450 ЛД 30 1640 ЛБ 30 2100 ЛДЦ40 2100 ЛД 40 2340 ЛБ 40 3000 ЛДЦ 80 3560 Бөлмелерде люминесцентті шамдар пайдаланғандықтан, коэффициент z = 1.1, коэффициент k = 1.3. Формуланы (4.11) пайдаланып жарық ағынын анықтаймыз: 𝐹 = 400∗1,25∗1,5∗12 0,21 = 42 857 лк, (4.11) Алынған жарық ағынының мәндерінен 4.3-кестеге сәйкес, керекті шамды таңдаймыз. Мен ЛБ-40 шамдарын 3000 лм. асығысымен пайдаланамын. Сонда бөлмедегі шамдардың жалпы саны формула бойынша есептеледі: 𝑁 = 42 857 3000 = 14, (4.12) Осылайша бөлмеде ЛБ-40 шамдар саны 14 дана. Жұмыс орнындағы жерге тұйықтау және жарықтандыруды есептеулері жүргізілді. Есептеу кезінде жерге тұйықтау саны анықталды яғни, ол 5-ке тең болды. Ал, жарықтандыру есептуін жүгізу барысында бөлмеге қанша жарық шамдар қажеттігін анықтадық яғни, ЛБ-40 шам түрінің 14 дана керектігін анықталды. Есептеу барысында қойылған мақсат міндеттер толық орынадалып жұмыс барысына ыңғайлы жағдай отрасы белгіленді. |