165
Дыбысоқшаулаушы материалдар ауа және екпінді шу мекемелерін
оқшаулау үшін қолданылады және борпылдақ төсемдерден, жабу
құрылымдарында, қалқандар мен қабырғаларда, машиналар астында,
құрылғыларда серпінділік модулі аз қабаттан тұрады. Оның
дыбысоқшаулаушы қабілеті ондағы дыбыстың таралу жылдамдығы
серпінділік модулі жоғары қатты материалдармен салыстырғанда
айтарлықтай аз. Дыбыс толқындарының таралу жылдамдығы
темірбетонда — 4 100; сүректе — 1 500; тозда — 50; резинада – 30 м/с.
Дыбысоқшаулаушы төсем материалдарын борпылдық-талшықты
құрылыммен
(ағаш-талшықты
тақталар,
минералды
және
шыныталшықты орамалар мен тақталар және т.б), борпылдақ – кеуекті
(кеуекті бетон, перлит), сонымен бірге, газбен толтырылған иілгіш
пластмассадан жасалған борпылдақ – кеуекті (көбікполиуретан,
көбікполивинилхлорид және т.б) болып келеді. Жылуоқшаулау
мақсаттарында құйылмалы және кеуекті резинадан жасалған жеке
төсемдер қолданылады. Барлық осы материалдар бір уақытта
жылуоқшаулағыш болып табылады. Жылуоқшаулағыш материалдарда
тұйық тесіктер болуы, ал дыбысоқшаулағыш материалда –
мүмкіндігінше өлшемі бойынша кішкентай, байланыстырғыш
тесіктер болуы тиіс.
Дыбысжұтушы материалдар оларға түсетін дыбысты көрсетпей,
дыбыс энергиясын борпылдақ беттің арқасында жұтады. Олар шу
деңгейін
төмендету
қажет
жерлерде
(өнеркәсіптік
цехтар,
салқындатқыш және ауа желдетуші қондырғылар) және акустикалық
қасиеттерді жақсарту қажет жерлерде қолданылады (радиостудиялар,
аудиториялар, көрермендер залы). Материалдардың дыбысжұту
қабілеті олардың борпылдақ құрылымымен және ашық байланысушы
тесіктер санының болуымен түсіндіріледі, олардың максималды
диаметрі әдетте 2 мм аспайды (ортақ борпылдақтық көлемі бойынша
кемінде 75% болуы керек). Дыбысжұтушы материалдардың тиімділігі
дыбысжұту коэффициентімен анықталады, ол дыбыстың құлау
бұрышына және жиілігіне тәуелді және материалға түсетін дыбыс
толқындарының энергиясының жалпы көлемінің жұтылған энергиясы
санына тең болады.
Дыбыс жұту сипаты бойынша дыбысжұтушы материалдар бірнеше
кластарға бөлінеді.
|