46
5 Бөлім
ӘЙНЕК ПЕН БАСҚА ДА МИНЕРАЛДЫ
ЕРІТІНДІ ҚҰРЫЛЫС МАТЕРИАЛДАРЫ
ТЕХНОЛОГИЯ НЕГІЗІ МЕН ҚАСИЕТТЕРІ
Қазіргі сәулетте әйнек кең қолданылады.Бүгінде толықтай
әйнектелген қиын сәулеттік форма құрылыстарын көруге болады.
Мұндай құрылыстар сыртынан оңай әрі үлпілдек көрінеді, ал ішінен –
кең және жарық.
Әйнек – қатудың құрамы мен температуралық саласына тәуелсіз
және жабысқақтықтың артылуының нәтижесінде
қатты денелердің
қасиетіне ие болатын ерудің сууынан алынан аморфты дене.Әйнек
шығу тегі, химиялық құрамы, негізгі қасиет пен мақсат бойынша
классификацияланады.
Әйнекті алудың негізгі шикізаттары - кварцты құм, кальцийленген
су, натрий сульфаты, доломит, әктас, бор.Құрылыс
әйнегі силикатты
әйнек тобына жатқызылады, себебі олардың құрамында 80 %
кремнезем (SiO
2
) бар. Қосымша материалдарға тұндырғыш, бітеуіш,
бояғыш жатқызылады.
Жоғарысапалы әйнекті ақ құмдардың қоспасы көп,
оның ішінде
әйнекке жасыл түс беретін темір оксиді. Сода, натрий сульфаты, сақар
пісіру температурасын бәсеңдетеді және әйнектену процесін
жылдамдатады. Таза құм мен сода қоспасын пісіруде суда еритін
жартылай тұнық әйнекті масса («еритін әйнек») пайда болады.Әктас
немесе доломит түріндегі кальций оксидін енгізудің арқасында әйнек
суда ерімейді.
Әзірлеу процесінде әйнекке оған арнайы
қасиет беретін бірігулер
енгізеді.Каолин мен дала шпаты түріндегі глинозем механикалық
беріктікті, сонымен қатар әйнектің термикалық және химиялық
беріктігін арттырады. Қорғасын оксиді әйнектің сыну көрсеткішін
жоғарылатады. Мырыш оксиді линиялық
кеңею температурасын
бәсеңдетеді, нәтижесінде әйнектің термикалық беріктігі артады.
Әйнекті
жағдайға
дұрыс
кеңістікті
тордың,
қасиеттердің
изотроптығының болмауы сипатты. Өзінің құрылымының арқасында
әйнек біршама спецификалық қасиеттерге ие, оларға тұнықтық,
сынғыштық,атмосфералық әсерге жоғары тұрақтылық,температураның
күрт өзгеруіне сезімталдық жатқызылады.
Достарыңызбен бөлісу: