Семья indd
жүктеу/скачать 1.23 Mb. Pdf көрінісі
|
| Ә дыбысын айтқанда екі езу сәл кері тартылып, жымиып
күлген кісінің кейпін көрсетеді. Үстінгі тістері мен астыңғы тістерінің арасы а дыбысын айтқандағыдан гөрі жақынырақ қашықтықта сақталады. Тілдің ұшы астынғы тістерге тіреледі де үсті көселіп жатады. Жұмсақ таңдай көтеріліп мұрын ауа жолын жауып тұрады. «Ә» дыбысын дұрыс игеруге «А» дыбысы негіз болады: - Бала «а» дыбысын айтқанда кезде - Тілді алдыңғы тістерге тигізе жылжытып, - Тілдің ортасын аздап дөңестендіріп ұстау керек. Ә дыбысымен буын айтуды машықтандырғанда алдымен тіл алды дауыссыздарынан бастаған жөн: әт, тә, әл, лә, әс, сә, әз, зә. Әдептілік дегені– Әрашанда керегі. Әсемпазды дегені – Әуре- сарса әлегі Әтеш әнге басады, Әтеш йы ашады. Әнел срткен тата да, Әйнек, шиша тап- таза. Әжесі отыр матана: «Әй,әй, Әнел, а бала!» дыбысын айтқанда еріндер өзінің алдыңғы немесе соңындағы қосылып айтылатын дыбыстарға байланысты өзгеріп отырады: қо, қа, құ, қу. Үстінгі тістері мен астыңғы тістерінің арасында аздап алшақтық сақталады. Тілдің ұшы төмен түседі де арты жұмсақ таңдаймен қабысады. Қ дыбысын айтқанда іштен келген ауа қысымы тіл мен таңдайдың қабысқан жерін серпіп ашып кетеді де, ауа тысқа шығады. Жұмсақ таңдай көтеріңкі келеді де мұрынға баратын ауа жолын жабады. Механикалық дыбыс қою жолы: - Балаға К дыбысын айтқыза отырып, - Шпательмен немесе логопедиялық зондпен тілдің ұшын басып, тілді артқа қарай итереміз - Тілдің арқасы жиырылып, таңдайға дөңес болып 101 100 көтерілгенде , К дыбысы Қ дыбысына айналады. Баланы Қ дыбысымен таныстырып, зондсыз тілдің әре- кетін бақылап отырып айтуын қадағалаймыз. Біртіндеп қойылған дыбысты буында, сөзде, сөз тіркестерінде, сөйлемде машықтандырамыз: а –а – а - - у- у- у А- а -ао- о- о ы- ы-ы а- а- а – аала о- о- о – ораз а- а- а – арма о- о- о – озы а- а- а – ала о- о- о – оыз жүктеу/скачать 1.23 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|