С. Д. Атабаева биология ғылымдарының кандидаты
-жұмыс. Өсімдік тұқымдарының өніп-өсуіне ерітінділер
жүктеу/скачать 0.78 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Зерттеу объектілері
| 9-жұмыс. Өсімдік тұқымдарының өніп-өсуіне ерітінділер
концентрацияларының тигізетін əсері Зерттеу мақсаты : өсімдік тұқымдарының өніп-өсуіне ері- тінділер концентрацияларының тигізетін əсерін зерттеу. Зерттеу объектілері: бидай, арпа, ас бұршақ тұқымдары. Қысқаша түсініктеме . Өсімдік тұқымдарының өніп-өсуі олардың сумен қамтамасыз ету дəрежесіне байланысты болады. Өсімдіктердің сумен қамтамасыз етілуі топырақтағы тұз концен- трациясынан, дəлірек айтқанда клетка сөлінің осмостық қысымы мен топырақ ерітіндісінің осмостық қысымының айырымынан тəуелді болады. Өскіндегі клетка сөлінің осмостық қысымы 10 атм аспайды. Əдістеме . Төрт Петри табақшаларына 50 г құм салынады. Бірінші Петри табақшасына су, екіншіге 10 мл 1 М NaCl, үшін- шіге 0,1 М NaCl, төртіншіге 0,01 М NaCl құйылады. Осы дайын- далған орталарға өсімдіктің тұқымдарын 25 данадан отырғызып, Петри табақшаларын қақпақпен жабады. Табақшаларды t 23±24 о C жарық камераға қояды. Тұқымдарды өндіріп-өсіру мерзімі бір аптаға созылады. Өсіру мерзімінде 2-3 күннен кейін табақша- лардың бетін ашып, бірдей мөлшерде дистильденген сумен ыл- ғалдандырады (құм құрғап кеткен жағдайда). Тұқымдар өнгеннен кейін табақшалардың беті ашық қалдырылады. Өсіру мерзімі аяқталғаннан кейін тұқымдардың өніп-өсу белсенділігін анық- тап, биометриялық өлшемдер жасайды. Алынған нəтижелерді 7-кестеге ендіріп, тиісті қорытындылар мен тұжырымдар жаса- лады. Ерітінділердің осмостық қысымдарын төмендегі формула- мен анықтайды. P=RTCi, мұндағы R – универсалды газ тұрақтысы (0,0821); T – абсолютті температура (273 о + t о С); C – ерітінділердің концентрациялары, моль есебімен; i – изотоникалық коэффициент (түрлі молярлы NaCl ерітінділерінің изотоникалық коэффициенттерінің мəндері №4 тəжірибелік жұмыста берілген). |