«Мәдени МұрА» МеМлекеттік бАғдАрламасының кітАп сериялАры



Pdf көрінісі
бет40/270
Дата22.04.2023
өлшемі1.63 Mb.
#472577
түріБағдарламасы
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   270
8afa34252265722d01b4a137000ac038

70. «Жалғыз жігіт» 
(І нұсқа)
Бір жылы Ертіс өзені өткел бермей Қара айғыр деген жер ден 
ел тосылып, төрт түлік мал неше күн иіріліп күйісі кетеді. Ел 
ағалары бұлай ширыға бермей ел мен малды судың аржағына 
өткізуді ақылдасады да, адамды да, малды да қырқарлап өткізе 
бастайды. 
осы арпалыста астында шолақ торы байталы бар бір жетім 
жігіт, елден қалмайын деп, байталымен суға түсіп кетеді. 
Аласұрған ақ бурыл толқын, арық байталы мен жалғыз жігітті 
ала жөнеледі. Сонда жалғыз жігіт өзінің қылығына өкініп:
Ат сал! Ат сал елім! Ат сал!—деп зар қаққанымен, аранын 
ашқан ажалға кім бара қойсын, сонда астында көк байталы бар 
Бейілбай деген тағы бір жарлы жігіт, зар қаққан құрбыласын 
құтқаруға, «көк байтал жаның үшін жүзерсің» деп, байталы-
мен суға күп береді. 
Асау толқын Бейілбайды да ала жөнеледі. Әйтеуір лақ ты-
рылған шалмаулардың бірі түсіп, ол зорға құтқарылады. Бірақ 
әлгі жігіт сол беті суға кетеді. Бейілбай мен Қамади жалғыз дық 
пен жарлылықтан туған мына ойға кейінгілердің есінде жүр сін 
деп «Жалғыз жігіт» күйін шығарады. 


76
77
халық күйлерінің аңыздары
71. «Жалғыз жігіт» 
(ІІ нұсқа)
Ертеде ешбір туыс-туғаны жоқ бір жалқы жігіт болған екен. 
Жалғыздық мұңын ешкімге айта алмағандықтан домбыра мен 
сыбызғыны ермек етіп, ішкі дертін шығарады екен. 
ол шерткен күйлерінде ылғи бір зардың сарыны білініп 
тұратындықтан, ел де бара-бара көп тыңдайтын болыпты. Әйт-
се де, олар мұңлы-зарлы күйдің нендей күйініштен туғанын 
білмек болып, жігіттен:
—Бұл немене деген күй?—деп сұрағанда, жігіт: 
—өзім де білмеймін,—деп құтылады екен. Бірақ ол күй 
шерт кенін қоймапты. Ел іздеп келіп тыңдауын тоқтатпапты. 
Кейін келе ел оның осындай атсыз көп күйлерін тыңдай беріп, 
ақы ры «Жалғыз жігіттің күйі» немесе «Жалғыз жігіт» деп атап 
кетіпті. 
—Мұңлы-зарлы бұл күйлерді ел бірден-бірге таратып 
ке 
тіпті. Күндердің бірінде бір байдың күйге құмар қызы 
естіп, әлгі күйші жігітке ғашық болыпты. уақыт өте келе 
қыздың ғашық екенін білген жігіт, жалғыз деп кемсітпей 
ғашық болған қызға ынтық болыпты. Бұл оның жалғыздық 
мұңына тағы бір қасірет болып қосылыпты. Қызға сөйлесуге 
жалғыздығы, байға сөйлесуге кедейлігі тұсау болған соң, ол 
тағы домбыра, сыбызғысымен сол арманын күйге айналды-
рып, шерлі жүрегінен «Делдал» деген күй шығарыпты. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   270




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет