555
ҚОРЫТЫНДЫ
Мектептегі еңбек тәрбиесі алдында
еңбекке саналы қатынасты
қалыптастыру, практикалық дағдылар мен икемділіктерді дамыту, нәтижеге
жетуге ұмтылу және мамандықты саналы таңдау міндеті қойылады.
Оқушыларға еңбек тәрбиесі отбасындағы міндеттер туралы негізгі
түсініктерден басталып, саналы түрде мамандық таңдаумен аяқталуы керек.
Қазіргі заманғы ата-аналар балалардың еңбекпен тәрбиелеуіне көп мән
бермейді. Балаларын аяп, олар жұмысты ер жеткенде істейді деп ақтайды. Бірақ
бұл позиция қате, өйткені адамның балалық шағында жұмысқа деген көзқарасы
және негізгі еңбек дағдылары қалыптасады.
Төзімділік,
шыдамдылық, қиындықтарды жеңуге деген ұмтылыс,
бастаған істі соңына дейін жеткізу - бұл жеке қасиеттер алғашқы жылдары
қалыптасады. Бала жұмысты тек жағымды ғана емес, сонымен бірге
шаршататын және кір болатын процесс екенін түсінуге үйренеді.
Тәртіп пен
еріктілік осы сәттерде туады. Саналы еңбек бастамашылықты, тапқырлықты
тудырады, бала белсенді ізденісте болады, мәселені шешудің жолдарын іздейді.
Мектептегі еңбек тәрбиесі дегеніміз - балаларға аз болса да практикалық
тәжірибе, еңбек дағдылары мен икемділіктерді беру, олардың шығармашылық
ойлауын, еңбексүйгіштіктерін дамыту мақсатында әр түрлі педагогикалық
тұрғыдан ұйымдастырылған қоғамдық пайдалы еңбек түрлеріне тарту.
Оқушыларды еңбекке тәрбиелеудің түрлі іс-шаралары: қолөнер көрмесі, сынып
бөлмесін жинау, гуманитарлық көмек,
мектепті көгалдандыру және
абаттандыру, қолөнершілер турнирі, игі істер апталығы, көңілді қолөнершілер
қаласы, мектепті безендіру, еріктілер актісі, патронаттық көмек, қамқорлық
аймақтары,
еңбек әскерлері, жөндеу мектебінің бригадасы арқылы
ұйымдастырылады
Мектеп түлектерінің болашақ мамандығын таңдаудағы тиімді
шаралардың бірі - білім беру ұйымдарындағы оқушылардың кәсіптік бағдар
беру жұмысы. Мектептерде ол оқу үдерісі, оқушылармен сыныптан тыс және
сабақтан тыс жұмыс арқылы жүзеге асырылады. Бұл өмірге келе жатқан адамға
кәсіби өзін-өзі анықтау шеңберінде мамандық
таңдауға көмектесетін іс-
шаралар жүйесі.
«Еңбек - елдің мұраты» жобасын жүзеге асыру қоғамдағы әлеуметтік
инфантилизмді төмендетеді, мектепте және отбасында еңбек тәрбиесінің рөлін
арттырады, еңбек мәдениетінің негіздерін, қарапайым еңбек дағдыларын
жандандырады, жетістікке жеткен табысты адамдардың үлгі-өнегесін танымал
жасайды. Оқушыларға қажырлы еңбектің арқасында өмір,
кәсіптің беделін
арттыру ұғымдарын түсіндіреді, ерте кәсіби диагностика нәтижесінде
оқушылар саналы түрде өзінің кәсіби даму траекториясын таңдайды.
Күтілетін нәтижелер
мектепте және отбасында еңбек тәрбиесінің рөлін арттыру;
кәсіптің беделін арттыру;
балалардың ата-аналарына - жұмысшыларға деген мақтанышы
туады;
556
оқушылардың
сыныптарды, мектеп маңын тазартуға, өсімдіктер
мен гүлдерге күтім жасауға қатысуы;
еңбек мәдениетінің негіздерін, қарапайым еңбек дағдылары мен
дағдыларын қалпына келтіру;
еңбек процестері туралы түсініктерді қалыптастыру;
практикада оқушылар үшін өзін-өзі жүзеге асыру мүмкіндігін
арттыру;
ерте кәсіптік диагностика және
ерте кәсіптік бағдар беру;
кәсіптік бағдар беру нәтижесінде мамандықты саналы түрде таңдау.
Нәтижелерді ұсыну формасы:
әлеуметтік-мәдени кеңістіктегі еңбек тәрбиесі аясында еңбек
тәжірибесін жинақтау бойынша әдістемелік ұсыныстар, тақырыптық сынып
сағаттары, сайыстар, ойындар, конференциялардың сценарийлерімен жинақтау.
«Атамекен» Ұлттық кәсіпкерлер палатасы және олардың өңірлік
өкілдерімен,
жұмыспен қамту орталықтарымен, ата-аналар қауымдастығымен
жұмыс.