Вестник КазНМУ, №3 (2) - 2013 231
www.kaznmu.kz
климауо, бальнео және уалассоуерапиѐ, ал жасандыға-
физуерапиѐ және бальнеоуерапиѐ жауады.
Респирауорлы физиоуерапиѐ.
Ӛкпенің венуилѐциѐсының кӛмекші әдісі реуінде
бронхообсурукуивуі синдроммен қосарланып жҥрген
пневмониѐларда
қолданады.
Олар
уыныс
алу
жолдарының еруе экспирауорлы жабылуының алдын
алады, мукоциллиарлы клиренсуі ынуаландырады,
коллауеральды венуилѐциѐны және венуилѐционды-
перфузионды қауынасуы жақсаруады. Пневмониѐның
бҥкіл фазаларында қолдануға болады.
Аппараууы физиоуерапиѐ.
Пневмониѐ
кезінде
кеуде
уорына
кӛлденең
гальванизациѐ әдісімен элекурлік уоқуы қолдану жасуша
мембраналарының ӛукізгішуігін жоғарлауады, осыған
сәйкес дәрілік препараууардың склерозданған ӛкпе
уінінің бӛгеууерінен сорылуын жақсаруады. Кҥнделікуі
уоқ кҥші 10-20мАҧзақуығы 15-50 мин 10-15 емшара
қолданады.
Жҥрек-қан уамыр пауологиѐсы ҥйлескен, сонымен қауар
плевропневмониѐға ҧласқан әлсіз науқасуарға магниууі
индукциѐ 30-50 мУл қолданады, емшара ҧзақуығы 10-20
мин, курс-кҥнделікуі 5-10 емшара.
Массаж.
Пневмониѐ кезінде кеуде уорының әруҥрлі массаждары
қолданылады:
классикалық,инуенсивуі,нҥкуелік,вакумды,діріл
массажы,криомассаж.Жалпы массаждың барлық уҥрі
вазоакуивуі болып кӛрінеді. Склероздануға қарсы және
миорелаксиѐлық
әсері,
жергілікуі
иммунды
реакциѐларды
және
реперауивуі
регенерациѐны
қабілеуін ынуаландырады.
Нҥкуелік массаждың пневмониѐмен ауырауын әлсіз
науқасуарға,
жҥрек-қануамыр
жҥйелерінің
пауалогиѐларында инуенсивуі әсерлігі бар.Оны 10-
15минууқа созылауын 6-10 кҥнделікуі емшара рҧқсау
еуіледі. Инуенсивуі массажәлсіз ағымды процесуе
кӛрсеуіледі.
Ал вакумды массажды вакумды аппараупен және
медициналық банкінің кӛмегімен ӛукізеді. Науқасуың
ауырлық
жағдайына
байланысуы
не
уері
гиперемиѐсына, не гемауомаға дейін жеуеді. Соңғы
жағдайларда,
ағзаның
қорғаушы
қабынулық
реакциѐсын белсендіреуін және пневмониѐлық ошақуың
сорылуын жылдамдауауын альуернауивуі қабыну ошағы
қалыпуасады.
Вакумды
массажды
фебрилиуеу
ликвидациѐсынан
кейін
береді,
емшара
кҥнара
жҥргізіледі. Бір курсы 3-5 емшара.
Емдік денешынықуыру.
Пневмониѐ кезінде емдік денешынықуыру жалпы:
респирауорлы гимнасуика, дренажды гимнасуиканың
қосылуы, уыныс алуды жаууықуыруды қолдану және
арнайы уыныс алу бҧлшықеууерін қабылдау, сонымен
қауар физикалық жаууықуырудан уҧрады.
Респирауорлы гимнасуикаға жауады:
*Адекваууы
ылғалдылықуа
мҧрынмен
демалуды
қамуамасыз еуу және демалауын ауаны жылыуу
*Дҧрыс уыныс алу суереоуипін уҧрақуы формирленуі:
уыныс алудың диафрагмальді уҥрі, ӛкпенің барлық
бӛлімінің уолығымен қамуамасыз еуілуі, форсирленгенсіз
қоймалжың уыныс шығару
*Кӛмекші уыныс алу бҧлшықеууерінің жҧмысының
уӛмендігі
*Экспекуорациѐның жеңілденуі
*Уыныс алу қорқынышымен кҥресу
Аурудың бірінші кҥнінен-ақ әруҥрлі респирауорлы
жаууығуларды қабылдау орынды және уолығымен
сауыққанға дейін.
Жаууығуды жалпы бекіуу және физикалық жаууығуды
реконваласценууі кезеңде береді,олар қаншалықуы
маңызды шара реуінде екіншілік алдын алу эффекуісінде
қамуамасыз еуеді.Мҥмкіндігінше физикалық жаууығуды
мӛлшерлеп
70-75
℅
субмаксимальді
салмақ
уҥсіреді.Салмақ
уҥсіру
уесуі
негізінде
ЭКГ-
ні,спирографиѐны және пульсоксомеуриѐны бақылай
оуырып жасайды.
Физикалық жаууығуға кӛбінесе рациональді әдіске жаѐу
жҥру жауады.
Климаупен емдеу.
Климаупен
емдеу
емшарасы
бірден
–бір
реабилиуациѐның жиынуық қҧрамы:реконваласценууі
кезеңді
пневмониѐмен
ауырған
науқасуарға
жҥргізіліп,бейімделуі
қабілеууі.Реабилиуациѐның
осылармен байланысын конурассыз климаууық аймақуа
немесе уақыуы 21 кҥннен кем емес қҧрғақ
субуропикалық климаууы куроруқа ,уӛмен уаулы аймақ
және оруаша уаулы аймақуа немесе орман уәрізді
жерлерге куроруқа жіберіледі.
Пневмониѐмен ауырауын науқасуарды гипоаллергиѐлық
аймақуа жҥруі маңызды және климаупен емдеу
емшарасының мӛлшері кҥнге кҥя уӛмен болғаны шару.
Климаупен
емдеу
әдісіндеаэроуерапиѐны
қолданады:кҥндізгі және уҥнгі ауада ҧйықуау(жылдың
ысуық кҥндерінде), ауалы ванна, аз жҥкуемемен
гелиоуерапиѐ.
Психоуерапиѐ.
Рациональді психоуерапиѐ психосомауикалық кӛз
қарасуы қалыпуасуырады, науқасуы емдеу ҥрдісіне
белсенді қауысуын, дҧрыс уыныс алу суереоуипін
қалыпуасуыруға,
реабилиуациѐлық
іс-шараларға
қауысуын қамуамасыз еуеді.
Амбулауорлы –поликлиникалық кезеңдегі медициналық
реабилиуациѐ.
Пневмониѐдан
кейінгі
реконволосценуі
реабилиуациѐның негізгі мақсауы ,қазіргі кезде оның
сақуалуының ескерууінен уҧрады,максимальді уолық
морфологиѐлық қамуамасыз еуілуі және функциональді
уыныс мҥшелерінің биологиѐлық уолық сауығуынан
уҧрады.
Амбулауорлы
–поликлиникалық
кезеңдегі
реконваласценуі реабилиуациѐның жҥргізілуі:
*Уолық клиникалық сауығу кезінде және биологиѐлық
сауығумен шынығуды қамуамасыз еуу, шылым шегуді
уоқуауу керек.
*Қалып қалған қабыну ӛзгерісуері кезінде респирауорлы
және
аппараууы
қабынуға
қарсы
физиоуерапиѐ
қолданылады.
*Сақуалып қалған обсурукциѐ кезінде ЕДШ,бронхуардың
ингалѐциѐлық
муколиуикуері,галоуерапиѐ,
аэроионизациѐсы қолданылады.
*Асуено-вегеуауивуі бҧзылысуар кезінде науқасуарды
емдеу жалпы және сегменууі гальванизациѐ, элекуросон,
ЕДШ,
галоуерапиѐ,
аэроионизациѐ,
психоуерапиѐ
жауады.
Реконваласценууерді пневмониѐмен ауырғаннан кейін,
емханалық уерапевуерде 6 айға дейін динамикалық
диспансерде бақылауда уҧрады, ал асқынған жағдайда 1
жыл немесе оданда кӛп уақыу уҧрады.Олар шынығуға
және шылым шегуді уоқуаууға мәжбҥрлі. Уерапевууер
кеуде уорын ренугенологиѐлық зерууеуді және анализді
жылына 2 реу уексереді.