78
Искедирова А.А., мұғалім-логопед , педагог-сарапшы
№ 19ОМ, Көкшетау қ.
Дыбыстарды дұрыс айтуға арналған ойындар
Мектепке дейінгі жастағы балалардың
сөйлеу дамуының бұзылуы,
баланың кейінгі өміріне үлкен әсер етеді. Сөйлеу тілінің кемшілігі есте сақтау,
ойлау, қиял сияқты психикалық үдерістердің дамуында ауытқушылық тудыруы
мүмкін, сонымен қатар қарым-қатынастың қиындауында көрінетін өзін өзі кем
санау
кешендерін
құрылады.
Ойын
әдістерін
қолдану
сабақты
қызықты,эмоционалды реңті, дамытатын және танымдық жағынан көмектеседі,
сонымен қатар мектеп жасына дейінгі балалардың жетекші іс-әрекетін ескеруге
мүмкіндік береді.
Дыбыстарды дұрыс айту, сөздік қоры өз жасының талапына сай, байланыс
сөйлеуі жақсы дамыған баланың мектепке
дайындығының негізгі
көрсеткіштерінің бірі болып табылады. Баланың дыбыс бұзылыстары мектептегі
үлгерімнің нашар болуына әсер етуі мүмкін, сондықтан түзету жұмысын
кішкентай жасынан бастап жүргізу керек. Сөйлеу кемістігінің түріне
байланысты тапсырмалар, кезеңдер мен жұмыс әдістері өзіндік ерекшеліктерге
ие.
Бала неліктен нашар сөйлейді?
1.Тек ересектердің ғана емес, балалардың да дұрыс сөйлемеуіне
еліктеу
2.Тілдің, еріннің бұлшықеттеріңі әлсіздігі (бала тілмен және ерінімен дәл
бағытталған қимыл жасай алмайды)
3.
Фонематикалық есту қабілеті нашар дамыған (бала өзінің қате айтып
жатқанын естімейді, ол дұрыс сөйлеп тұрмын деп ойлайды) .
4. Артикуляциялық аппараттарының құрымдылық ерекшеліктер (тіласты
жүгінің
қысқа болуы, т.б.). Ата-аналар әдетте дыбыстардың қашан пайда
болатының білулері керек. Дыбысталуы бұзылған балаға қалай көмектесуге
болады?
Дыбыстардың бұрмалануы балаға балабақшада көп қиындық туғызады, ал
мектепте бұл қиындықтар арта түседі. Мұндай жағдайларда арнайы логопедтік
жұмыс қажет, ал басқаларында
логопедпен кеңескеннен кейін, бала тәрбиеші,
мұғалім немесе ата-аналармен жұмыс жасағаны жеткілікті.
Сөйлеудің кемшіліктерін жою уақыты бірқатар факторларға байланысты:
- Күрделік дәрежесіне
- Баланың жеке
және жас ерекшеліктеріне
- Сабақтардың жүйелілігіне
- Ата-аналардың бұл жұмысқа қатысуы мен қызығушылығына байланысты.
Достарыңызбен бөлісу: