Законы 10-е издание москва бином. Лаборатория знаний 2010 3



Pdf көрінісі
бет105/197
Дата05.10.2023
өлшемі2.75 Mb.
#479900
түріЗакон
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   197
f6176e30d73c3b0

4.9. Бөлшектер жүйесі. Əрбіреуінің массасы жəне зарядтары болатын бірдей үш 
зарядталған бөлшектер қабырғасы 
болатын тең қабырғалы ұшбұрыштың 
төбелеріне орналастырылған. Осыдан кейін бөлшектер бір мезгілде босатылып
сосын кулондық тебілу күшінің əсерінен симметриялы түрде жан-жаққа ұшып 
кетеді. Табу керек: 
1) Олардың арасындағы қашықтыққа тəуелді əрбір бөлшектің жылдамдығын; 
2) Бөлшектер бір-бірінен алыстаған кезде əрбір бөлшекке əсер ететін кулон 
күштерінің атқаратын жұмысын. 
Шығару жолы. 1. Берілген жүйе тұйықталған, сондықтан ондағы кинетикалық 
энергияның өсімшесі потенциалдық энергияның кемуіне тең, яғни: 
3
/2
3
1/
1/ , 
Осыдан 
2
/

∞ кезде əрбір бөлшектің жылдамдығы шектік мəніне ұмтылады: 
2
/

2. Осы жүйенің конфигурациясы өзгерген кездегі барлық өзара əрекеттесу 
күштерінің атқарған жұмысы жүйенің потенциалдық энергиясының кемуіне тең: 
3
/ . 
Ақырғы қалыпта 
0 екендігі ескерілген. Осыдан іздеп отырған жұмысымыз: 
/3
/ . 
4.10. Тегіс горизонталь жазықтықта массалары 
жəне 
.екі кесек орналасқан. Олар 
қаттылығы тең серіппемен өзара байланысқан. (4.27 –сурет). 2-ші кесекті сол 


138 
жаққа қарай х арақашықтыққа ауыстырған, 
сонан кейін қоя берген. 1-ші кесекті 
қабырғадан жұлып алғаннан кейінгі жүйенің 
масса центрінің жылдамдығын табу керек
Шығару жолы. Серіппені түзеткенде 
жүйеге қабырғадан қайсыбір Ғ горизонталь 
күші əсер етеді. Осы күштің импульсі жүйенің 
импульсіне əкеледі. 1-ші кесекті қабырғадан үзгенде жүйенің импульсі өзгермейді
сондықтан жазамыз: 
(1) 
1-ші кесектің қабырғадан үзілген уақыттағы жылдамдығы 
0 екенін ескеру 
керек. F күшінің əсер ету нүктесі қозғалмайтындықтан бұл күш жұмыс атқармайды. 
Олай болса жүйенің механикалық энергиясы өзгеріссіз қалады жəне өзінің алғашқы 
мағынасына тең болады. 1-ші кесек қабырғадан үзілген моментте ең алғашқы 
сығылған серіппенің потенциалдық энергиясы түгелімен 2-ші кесектің кинетикалық 
энергиясына айналып кетеді: 
/2
/2 
(2) 
(1) мен (2)-ден 
-ді айырып, келесі теңдеуді аламыз: 

/
Айта кету керек, тура осындай құбылыс автомашина орнынан қозғалған кезде пайда 
болады: Үйкеліс импульсының күші автомашинаның импульсін тудырады, ал ішкі 
энергия көзі (отын), кинетикалық энергияны тудырады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   197




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет