Законы 10-е издание москва бином. Лаборатория знаний 2010 3
§ 7.5. Лоренц түрлендiрулерінiң салдары
жүктеу/скачать 2.75 Mb. Pdf көрінісі
|
| § 7.5. Лоренц түрлендiрулерінiң салдары
Бірмезеттік түсінігі К жүйеде қайсыбiр , , жəне , , екі oқиғалар өтіп жатсын. өсі бойымен 7.10-суретте көрсетiлгендей жылдамдықпен қозғалып келе жатқан жүйеде осы oқиғалардың арасындағы yaқыт интервалын табайық. Уaқытты түрлендiрудің (7.8) формуласы бойынша табамыз: / . ( 7.10) Осыдан К-жүйеде бірмезеттік болып табылатын оқиғaлар К'- жүйеде бірмезеттік болмайтындығы 0 анықталды. Тек координатының мəнi бiрдей болатын жағдайда ғана К-жүйеде екі оқиға да бiрмезгiлде жүріп жататын ерекше жағдай туады (у координаты əр-түрлі болуы мүмкiн). Сонымен, бipмезеттік – салыстырмалы түсiнiк бiр жүйеде бірмезеттік болып табылатын оқиғалар, жалпы алғанда, басқа санақ жүйесiнде бірмезеттік болмайды. Оқиғалардың бiрмезгiлдiлiгi жайлы сөз болғанда мiндеттi түрде қай санақ жүйесi жайлы сөз болып отырғaнын анық көрсету жөн, немесе онда бірмезеттік түсінігі өзінің бар мағынасынан айырылады. Ал керісінше болған жағдайларда қателіктер мен «парадокстар» тууы мүмкін. Мысал. Түтікше мен шыбықтың «парадоксы». К- санақ жүйесінде орналасқан ұзындығы , қозғалмайтын түтігі арқылы меншікті ұзындығы 2 болатын шыбығы ұшып өтеді. К−санақ жүйесінде шыбықтың жылдамдығы түтіктің ұзындығы (7.12, а-сурет) тең жəне шыбықтың қайсы- бірмезгілде түгел өзінің ұзындығымен түтікке сиып кететін жағдайына сəйкес болады. Алайда шыбықпен салыстырғанда түтік Лоренц қысқаруына екі еселеп ұшырайды (7.12,б-сурет), сондықтан шыбықтың ұзындығы 2 түтікке ( түтіктің ұзындығы /2) симайды. Осы жағдай үшін «парадокс» немесе қарама- қайшылық туа ма жоқ па? Қарама-қайшылық жоқ, не себебтен? Осы сұрақты түтікке қатысты шешетін болсақ, онда ұшып бара жатқан шыбықтың ұштары түтіктің ұштарымен бір мезгілде сəйкестенеді. Енді осы сұрақты шыбыққа қатысты шешетін болсақ, онда олардың бір-бірінің ұштарының сəйкестенуі ( мен , мен ) бір мезгілде болмайды, бірінші мен (7.12,б-сурет), соңынан белгілі бір уақыт өткеннен кейін мен ұштары сəйкеседі. Бipмезеттіктiң салыстырмалылығынан, К’− жүйеде х' өсінің бойында орналастырылған жəне өзара синхрондалған сағаттардың К -жүйеде түрліше уақыттарды көрсететiндiгi шығады. Шынында да, ыкшамдылық үшін екі жүктеу/скачать 2.75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|