28
1.14-сурет
Егерде
А нүкте
К'-жүйеге қатысты
v' жылдамдықпен қозғалатын болса,
онда ол d
t уақыт аралығында қосымша v'd
t орын ауыстыру жасайды
(1.14,а−cурет), сонда
d
d
d , .
(1.23)
Осы
өрнекті dt-ға бөліп, жылдамдықты түрлендірудің формуласын
аламыз:
,
(1.24)
мұндағы,
v' жəне
v –
А нүктенің сəйкес түрде
К жəне
К'-жүйелеріндегі
жылдамдықтары.
Енді үдеулерге көшейік. (1.24) теңдеуі
бойынша v вектордың d
t уақыт
аралығындағы d
v өсімшесі
К-жүйеде
v' жəне
векторларының
өсімшелерінің қосындысынан тұруы тиіс, яғни
d
d
, d .
(1.25)
d
v' өсімшені табайық. Егер
А нүкте
К' жүйеде
v'
=const
жылдамдықпен
қозғалатын болса, онда бұл вектордың
К-жүйесіндегі өсімшесі оның тек d
φ
бұрышқа бұрылуынан ғана туады (
К'-жүйемен бірге) жəне
r
жағдайындағыдай
d ,
векторлық көбейтіндіге тең. Бұған
v' вектордың
басын айналыс өсімін біріктіру арқылы көз жеткізуге болады. (1.14,б-сурет).
Егер
А нүктенің
К'-жүйеде
a' үдеуі болса, онда d
t уақыт аралығында
v' вектор
қосымша
a'd
t өсімше алады сонда:
d
d
d ,
.
(1.26)
29
Енді (1.26) жəне (1.23) өрнектерді (1.25) теңдікке қойып,
алынған
нəтижені d
t-ге бөлеміз. Нəтижесінде үдеуді түрлендірудің келесі формуласын
аламыз:
2
,
(1.27)
мұндағы,
a жəне
a' –
А нүктенің
К жəне
К санақ жүйелеріндегі үдеулері. Бұл
формуланың оң жағындағы екінші қосылғыш Кориолис (немесе бұрылыс)
үдеуі
кор
, ал үшінші қосылғыш –
с
Достарыңызбен бөлісу: