Законы 10-е издание москва бином. Лаборатория знаний 2010 3
жүктеу/скачать 2.75 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Серпімділік күші
- Сырғанақ үйкеліс күші
| Біртекті ауырлық күші:
. (2.10) мұндағы, m – дененің массасы, – еркін түсу үдеуі . Серпімділік күші - бұл материалдық нүктенің тепе-теңдік қалыптан ығысуына пропорционал жəне тепе-теңдік қалпына бағытталған күш: . (2.11) мұндағы, – бөлшектің тепе-теңдік қалыптан ығысуын сипаттайтын радиус- вектор; – нақты күштің серпімділік қасиетіне тəуелді болатын оң мəнді пропорционалдық коэффициент. Мұндай күшке мысал ретінде серіппені немесе таяқшаны созу (сығу) кезіндегі серпімді деформация күші жатады; Гук заңына сай бұл күш ∆ болып анықталады, мұндағы, ∆ – серпімді деформация мөлшері. Сырғанақ үйкеліс күші, ол берілген дененің басқа бір дененің бетімен сырғанауы кезінде пайда болады: . (2.12) мұндағы, – сырғанау үйкеліс коэффициенті, ол жанасатын беттердің тегі мен күйіне (мысалы олардың беттерінің кедір-бұдырлығына) тəуелді болады; - – сүйкеніш беттерді бір-біріне сығымдайтын нормал қысым күші. F күш берілген дененің екінші денеге қатысты қозғалысына қарсы бағытталады. Кедергі күші – дененің газдағы немесе сұйықтағы ілгерiлемелі қозғалысы кезінде пайда болады. Бұл күш дененің ортаға қатысты v жылдамдығына тəуелді болады, əрі v векторға қарсы бағытталған: . (2.13) мұндағы, – берілген дене мен ортаға тəн оң коэффициент. Бұл коэффициент, жалпы айтқанда, жылдамдыққа тəуелді болады, бірақ аз жылдамдықтар кезінде оны тұрақты деп алуға болады. Ауырлық күшімен салыстырғанда Р – салмақ дегеніміз денемен қатысты қозғалмайтын тұрақты тірекке немесе аспаға осы дененің əсері. Мысалы, егер тіректі дене (аспамен) Жерге қатысты қозғалмайтын болса, онда салмақ ауырлық күшімен дəл келеді. Ал керісінше, жағдайда салмағы , мұндағы, – Жерге қатысты дененің тірекпен алынған үдеуі. |