Законы 10-е издание москва бином. Лаборатория знаний 2010 3



Pdf көрінісі
бет51/197
Дата05.10.2023
өлшемі2.75 Mb.
#479900
түріЗакон
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   197
f6176e30d73c3b0

§ 3.2. Импульс ж
ү
йесі 
Бөлшектің импульсі 
Импульс – латынша – impulsus- соққы, түрткі, ниет деген мағынаны 
білдіреді. 
Қозғалыс мөлшері, импульс – механикалық қозғалыс өлшеуіші. 
Материалдық нүктенің қозғалыс мөлшері оның массасы (m) мен 
жылдамдығының ( ) көбейтіндісіне тең: 
. 
Тəжірибе жəне оған сəйкес механикалық құбылыстарға жүргізілген 
талдаулар денелердің механикалық қозғалысын сипаттау үшін тағы бір 
шаманы – p-импульсті қарастыру қажет екендігін көрсетті. Енді импульсті 
толығырақ қарастырайық. Ең алдымен ньютондық динамиканың (2.6) негізгі 
теңдеуін басқа түрде импульс арқылы жазайық:
d /d
.
 
 
 
(3.1) 
яғни, материалдық нүкте импульсінің уақыт бойынша туындысы оған əсер 
ететін күшке тең болады. Мысалы, егер 
 болса, онда 

Инерциялық емес санақ жүйесін сипаттайтын (3.1) теңдеуіне кіретін
күшінің шамасына берілген бөлшектің басқа денелермен өзара əрекеттесу 
күші ғана емес, сонымен қатар инерция күштері де енеді. 
Егер күштің уақытқа тəуелділігі белгілі болса, онда (3.1) теңдеуі 
арқылы бөлшек импульсінің өсімшесін кез келген уақыт аралығында табуға 
мүмкіндік туады. Шындығында да (3.1) теңдеуінен бөлшек импульсінің dt 
уақыт аралығындағы қарапайым өсімшесі 
d
d екендігі шығады. Осы 
өрнекті уақыт бойынша интегралдап, бөлшек импульсінің шектік t уақыт 
аралығындағы өсімшесін табамыз: 


66 
dt.
(3.2) 
Егер 
const болса, онда векторды интеграл астынан шығаруға 
болады жəне сонда 
болады. 
Oсы теңдіктің оң жағындағы шаманы күш импульсі деп атайды. 
Сонымен, бөлшек импульсінің кез келген уақыт аралығындағы өсімшесі осы 
уақыт ішіндегі күш импульсіне тең болады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   197




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет