Тақырып Кіріспе. Технологиялық процестердің өтуінің жалпы заңдылықтары. Сұрақтар Технологиялық процесстер жүруінің жалпы заңдылықтары «Процестер және аппараттар»

Б) Идеалды араластырғыш, мұнда аппаратқа кірген бөлшектер, ондағы бөлшектермен 
лезде және толық араласып кетеді. Бөлшектер, аппараттар көлемінде біркелкі болып таралып, 
процесті сипаттайтын параметрлердің мәні лезде бірдей болады. 
Бөлшектердің аппаратта болу уақыты бірдей емес. Нақтылы үздіксіз әрекеттегі 
аппараттаросы екі модельдің аралығында болады, яғни бөлшектердің болу уақыты, идеалды 
араластырғыш аппаратындағыдай ешқашан өзара тең болмайды. 
Материалдық баланс. Массаның сақталу заңы негізінде материалдық баланс құрылады: 
∑ G
б
= ∑ G
c
+ G
ш
(1.1) 
Мұнда ∑ G
б
процесте қатынасатын бастапқы заттардың жалпы массасы; ∑ G
c
- процестің 
нәтижесінде алынған өнімдердің массасы; G
ш 
– шығын болған заттардың массасы (буға айналу, 
саңлаулардан аңып кету және т.б.) материалдық балансты поцеске қатысатын барлық 
материалдар үшін немесе сол материалдық баланс бір операцияға, ал үздіксіз әрекетті 
процестерде уақыт бірлігінде жазылады. Бұл баланстан қажет болған шикізат шығыны немесе 
алынатын өнімнің мөлшері есептеліп анықьалады. 
Энергетикалық баланс. Энергияның сақталу заңының негізінде Энергетикалық 
(жылулық) баланс құрылады: 
∑Q
b
= ∑Q
c
+ Q
ш
(1.2) 
Мұнда ∑Q
b 
- аппаратқа бастапқы материалдармен енгізілетін жылуы; ∑Q
c
– аппараттан 
алынған өнімдермен шығатын жылу; Q
ш
- қоршаған ортаға таралған жылу шығыны. 
∑Q
b
= Q
1
+ Q
2 
+ Q
3
(1.3) 
Мұнда Q
1
– шикізатпен енгізілген жылу. Q
2
– процестің жылу эффектісі (егер процес 
нәтижесінде жылу сіңірілсе, онда теріс таңбалы болады). Q
3 
– сыртттан енгізілетін жылу. 
∑Q
c
= Q
4
+ Q
5
(1.5) 
Q
4 
- алынған өнімдермен кететін жылу. Q
5
– жылутасымалдағышпен кететін жылу. 
Процестер және аппараттарды есептеу төмендегі негізгі мақсаттарды көздейді: 
1. Жүйенің тепе – теңдік күйін есептеу. 
2. Шикізат материалының шығынын және алынған өнімнің мөлшерін, сонымен бірге 
жұмсалатын әнергия (жылу) және жылутасымалдағыштың мөлшерін есептеу. 
3. Аппараттың қолайлы режимін, жұмыс бетін немесе жұмыс көлемін анықтау. 
4. Аппараттың негізгі өлшемдерін есептеу.