Бақылау сұрақтары 1. Еркін электрондар деген не?
2. Потенциал айырмасы деген не?
Сабақ № 29 Тақырыбы: 2.3.2 Сұйық заттардағы электр тоғы. Сабақ жоспары: 1. Сұйық заттардағы электр тоғы. Сұйық заттардағы электр тоғы. Молекулалардың иондарға ыдырау процесі электролиттік диссоциация деп аталады. Электр тоғын өткізетін
ерітінділерді электролит деп атайды. Электролиттегі электр тоғын иондар тасымалдайды. Ток көзінің оң
полюсіне жайған электродты анод, ал теріс полюсіне жалғанған электродты катод деп аталады. Теріс
зарядталған иондар аниондар, оң зарядын ион катиондар деп аталады. Электролит арқылы электр тоғын
жібергенде оның құрама бөліктерге бөлінуін электролиз деп атайды. 1833 жылы Фарадей электролиз заңдарын
ашты. I заңы: Электролиттен t уақыт тоқ өткенде электродта бөлініп шықкан заттың m массасы J тоқ күшіне
және t уақытқа тура пропорционалды
m = k J t = k q (1)
Заттың электрохимиялық эквиваленті k ерітіндіден 1кл электр тоғы өткенде бөлініп шығатьш заттың
мөлшеріне тең.
II заң: Элементтің электрохимиялық эквивалентіне пропорционал: к~х
п (2)
А - атом саны п - оның валенттігі
(3), с-тұрақты пропорционалдық коэффициент
Ток тасушылары иондар болатын сұйық жөне қатты заттарды электролиттер дейдi. Иондар деп бiр
немесе бiрнеше электрондарды жоғалтқан немесе өзiне қосып алған атом мен молекулаларды айтады.
Қышқылдар, сiлтiлер және тұздар ерiтiндiлерi электролит болады. Электр тогының сұйықтан өтуi
электролизбен (электодтарда, электролиттердiң құрамына кiретiн зат бөлiнуiмен) қатар жүредi.
1. Электолиздiң бiрiншi заңы (Фарадейдiң бiрiншi заңы):
электродтарда бөлiнетiн заттын массасы электролиттен өткен q зарядына тура пропорционал
(7.10)
( өйткенi,
, I – ерiтiндiден Δt уақытында өткен тұрақты токтың күшi).
2. Электролиздiң екiншi заңы (Фарадейдiң екiншi заңы):
заттардың электрохимиялық эквиваленттерi олардың М мольдық (немесе атомдық) массаларының
валенттiлiгiне ( n ) қатынасына тура пропорционал:
(7.11)