трансформациялау коэффициентi деп атайды. К>1 болғанда трансформаторлар төмендеткiш, ал K<1
болса жоғарылатқыш трансформаторлар болып табылады. Бiрiншi және екiншi орамдардағы ток күшi,
кернеу мен орам сандарының арасында мынадай байланыс бар
(2)
Энергияның сақталу заңына сәйкес
Р
2
=P
1
-P
ор
-P
өз
(3)
Мұндағы Р
2
=I
2
U
2
cosφ
2
– екiншi тiзбектен тұтынушылар пайдаланатын қуат, Р
1
=I
1
U
1
cosφ
1
– бiрiншi
тiзбекке қоректену көзiнен берiлетiн қуат, ал Р
ор
=I
1
2
r
1
+I
2
2
r
2
– актив кедергiлерi r
1
және r
2
– ге тең
орамдардағы қуат шығыны да, Р
өз
– ферромагниттiк өзекшенiң магниттелуiмен байланысты қуат
шығыны.
Трансформатордың пайдалы әсер коэффициентi (ПӘК)
(4)
Бүгiнгi күннiң технологиялары ПӘК-i 97-98% болатын трансформаторлар жасауға мүмкiндiк бередi.
Трансформаторлардың электр энергиясын тасымалдаудағы ролi ерекше. Электр энергиясын қашық
аралықтарға тасымалдау күрделi ғылыми-техникалық мәселе болып табылады. Бұл жердегi негiзгi мәселе
энергия шығынымен байланысты. Өткiзгiштердiң қызуынан болатын энергия шығыны Джоуль-Ленц
заңына сәйкес тiзбектегi ток күшiнiң квадратына пропорционал, яғни Q=I
2
Rt. Олай болса тасымалдау
кезiндегi бос шығынды азайту үшiн тасымалданатын қуатты кемiтпестен, ток күшiн мүмкiндiгiнше
азайту қажет. Оның бiрден-бiр жолы кернеудiң шамасын аса жоғары, жүздеген мың вольтқа көтеру.
Жоғарғы вольтты электр тасымалдау жүйелерiнiң болуы осымен байланысты. Электр энергиясын
өндiретiн жерде кернеудi трансформаторлардың көмегiмен 400-500 мың вольтқа дейiн жоғарылатады да,
тасымалдап жеткiзген соң энергияны тұтынатын жерде керiсiнше өндiрiстiк 220 вольтқа дейiн кемiтедi.
1>
Достарыңызбен бөлісу: |