НұСҚаулар ауаны шартқа сәйкестендіру және желдету пәні бойынша практикалық сабақтарды өткізу үшін

Практикалық сабақ 4 . Сыртқы мөлшерін, жүйе өнімділігін және 
жылуылғалдылық коэффициентін есептеу. 
 
Мақсаты: Бұл сабақта біз ауаны шартқа сәйкестендірудің сыртқы 
мөлшерін, жүйе өнімділігін және жылуылғалдылық коэффициентін 
есептеумен танысамыз.
 
Жылу ылғалдылық коэффициентін есептеу 
Жылу ылғалдылық-материалдың қызған кезде белгілі бір мөлшерде 
жылуды сіңіру және салқындату кезінде оны шығару қасиеті. Жылу 
сыйымдылығы 1 кг материалды 1 °C-қа қыздыру үшін қажетті жылу 
мөлшеріне тең жылу сыйымдылығымен сипатталады (латын әрпімен 
көрсетілген). 
Кестеде кейбір материалдар үшін жылу коэффициенттерінің мәндері 
көрсетілген. 
Кейбір материалдардың жылу сыйымдылығы коэффициенті 
Материалдың атауы 
Жылу сыйымдылығының 
коэффициенті ккал * кг * град 
Болат 
0,115 
Тас материалдар, бетон 
0,18-0,22 
Соломит және қамыс 
0,35 
Шымтезек плиталары 
0,40 
Қарағай ағашы 
0,60 
Су 
1,0 
 
Жоғарыда айтылғандардың бәрінен салыстырмалы түрде тұрақты 
температураны сақтау үшін қабырғалар төмен жылу өткізгіштігі мен жоғары 
жылу сыйымдылығы бар материалдардан жасалуы керек деп қорытынды 
жасауға болады. 
Жылу сыйымдылығы коэффициенті қыста құрылыс жұмыстарын 
жүргізу кезінде материалдарды жылыту үшін тұтынылатын энергияны 
есептеу кезінде қолданылады. 
Кейбір құрылыс конструкциялары үшін сипаттамалардың бірі жылу 
сіңіру коэффициентімен анықталатын жылу сіңіру болып табылады. Бұл 
коэффициенттің мәні материалдың жылу сыйымдылығына, дизайнына және 
оның көлемдік салмағына, сондай-ақ құрылымның бетіндегі температураның 
өзгеру жылдамдығына байланысты. Жылу сіңіру коэффициенті неғұрлым 
жоғары болса, материалдың жылу сіңімділігі соғұрлым жоғары болады. 
Дененің күйі өзгерген кезде сіңірілетін жылу мөлшері бастапқы және 
соңғы күйлерге ғана емес (атап айтқанда, олардың температурасына), 
сонымен қатар олардың арасындағы ауысу процесінің әдісіне де байланысты. 
Тиісінше, оның жылу сыйымдылығы денені жылыту әдісіне байланысты. 
Әдетте жылу сыйымдылығы тұрақты көлемде (Cv) және жылу 

сыйымдылығы тұрақты қысым кезінде (Ср) ерекшеленеді, егер қыздыру 
процесінде оның көлемі немесе қысымы тұрақты болса. Тұрақты қысыммен 
қызған кезде жылудың бір бөлігі дененің кеңеюін, ал бір бөлігі оның ішкі 
энергиясын арттыруға жұмсалады, ал тұрақты көлемде қызған кезде барлық 
жылу тек ішкі энергияны арттыруға жұмсалады; осыған байланысты Cp 
әрқашан Cv — ге қарағанда үлкен болады.
Суытылған бөлмеде жылу беру мен жылу ағымының мәндері теңескен 
кезде ғана жылу теңгерім суытылған бөлмедегіге тең болады, яғни Q
T
 = Q
0.
мұндағы Q
1
- кедергі келтірілген бөлмеден өтетін жылу ағымы,Вт; 
Q
2
- жүктерді суыту мен жылыту есебінен жылу ағымы, Вт;
Q
3
- сыртқы ауаны бөлмені шартқа сәйкестендіру арқылы өтетін жылу ағымы, 
Вт;
Q
4
- бөлмені пайдалану арқылы өтетін жылу ағымы, Вт;
Әрбір жылу ағыны тек жеке суытылған бөлмелерге беріледі. Сыртқы 
қабырғалар арқылы өтетін жылу ағымы және тоңазытқыш сыртын мына 
формула арқылы анықтайды:
, 
мұндағы Q
1т
, Q
1с
- екі жақтың температураларына сай суытылған 
бөлмедегі жылу ағымы, Вт;
Әртүрлі температура есебінен пайда болатын жылу ағымды былай 
анықтайды: 
,
мұнда k
д
- әрбір жеке кедергілердің жылу ағымының нақты 
коэффициенті, Вт/м
2
К;
F 
– 
кедергінің 
бет 
ауданы, 
м
2
;
t
н
– сыртқы ауаның есеп айырысу температурасы, °С.
Есеп айырысу сыртқы ауаның температурасы мынаған тең:
,

жүктеу/скачать 1.71 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: