А. М. Саидов, Н. Д. Жангабылова, Б. Аманжол

95 
операцияларға дейінгі негізгі әрекеттер циклі туралы жалпы түсінік жасауға 
мүмкіндік береді. 
Әрекеттерді уақытында орындау тәртібі. Белгілердің бұл түрі 
процестің функционалдығын анықтайды, ӛйткені әрекеттер тізбегінің ӛзгеруі 
техникалық нәтижеге әкелмеуі мүмкін. 
Заттарды, құрылғыларды пайдалану іс-әрекеттерін жүзеге асыру 
шарттары. Бұл шарттар әрекет белгілерінің әртүрлі комбинацияларын 
қамтиды. Мысалы, құрылыс конструкцияларын динамикалық сынау кезінде 
механикалық тербелістердің қозуының әртүрлі режимдерін қолдануға 
болады: бос ӛшетін тербелістер режимі және мәжбүрлі Ӛшпейтін тербелістер 
режимі. Тербелістердің қозуының кӛрсетілген жағдайлары үшін резонанстық 
жиілікті анықтау тәртібі әр түрлі болады, бұл әр түрлі әрекеттер тізбегін 
тудырады. Сонымен қатар, осы процестерді жүзеге асыру үшін қажетті құрал-
жабдықтар да әр түрлі болады. Екеуі де белгілі бір техникалық нәтижеге қол 
жеткізгенде маңызды ерекшелік бола алады. 
Ӛнертабыс 
объектілері 
ретінде 
заттарға 
мыналар 
жатады: 
композициялар 
(құрамдар, 
қоспалар); 
гендік 
инженерияның 
жоғары 
молекулалық объектілерін қоса алғанда, жеке химиялық қосылыстар; ядролық 
түрлену ӛнімдері. 
Композицияларға кемінде екі ингредиенттен тұратын композициялар 
кіреді (қорытпалар, керамика, шыны, бетон қоспалары, кез-келген мақсаттағы 
механикалық 
қоспалар). 
Композицияның 
айырмашылығы 
қосымша 
(қосымша) ингредиент пен оның сандық құрамын енгізу болуы мүмкін. 
Кӛптеген жағдайларда олардың сандық құрамы бірдей ингредиенттерден 
тұратын композицияның ерекшелігі ретінде қолданылады. Құрамы 
белгіленбеген композицияларды сипаттау үшін олардың физикалық-
химиялық кӛрсеткіштері және егер олар композицияны анықтау үшін 
жеткілікті болса, оларды алу тәсілдерінің ерекше белгілері тартылуы мүмкін. 
Жеке химиялық қосылыстарды сипаттау үшін келесі белгілер 
қолданылады: 
- 
тӛмен молекулалы қосылыстар үшін: сапалық құрамы, сандық құрамы, 
құрылымның химиялық формуласы; 
- 
жоғары молекулалық қосылыстар үшін: буын макромолекуласының 
құрылымы 
және 
жалпы 
буын 
жиілігі, 
молекулалық 
массасы, 
макромолекуланың геометриясы және стереометриясы; 
- 
құрылымы белгіленбеген жеке қосылыстар үшін: физика-химиялық 
және оларды сәйкестендіруге мүмкіндік беретін ӛзге де сипаттамалар. 
Кез-келген жаңа заттарға ӛнертабысқа ӛтінім беру кезінде оның пайда 
болу әдісін ашу қажет. 
Ӛнертабыс объектісі ретінде жаңа мақсат бойынша бұрын белгілі 
құрылғыларды, тәсілдерді, заттарды қолдануға оларды жаңа мақсатқа сәйкес 
пайдалану жатады. Қоғамдық қажеттілікті қанағаттандыру үшін белгілі 
заттардың (табиғи және жасанды түрде алынған) алғашқы қолданылуы оған 
теңестіріледі. Кӛптеген ӛнертабыстар оны синтездеу арқылы әлеуметтік 

96 
қажеттіліктерді қанағаттандырудың жаңа құралын жасауға бағытталған, 
сондықтан құрылғы, әдіс, зат түрінде кӛрінеді. 
Бастапқыда белгілі бір мақсатпен синтезделген кӛптеген заттар 
пайдалану жағдайларына байланысты кӛрінетін бірқатар қасиеттерге ие, 
сондықтан әртүрлі мақсаттарға ие болуы мүмкін. 
Белгілі құрылғыны жаңа мақсатта пайдалануға болады, мысалы, оның 
жұмыс шарттары ӛзгерген кезде; ол жасалған материалдың жаңа қасиетін 
белгілеу арқылы. 
Патентке қабілетті ӛнертабыстар деп танылмайтын ұсыныстар. Заңның 
4-бабының 3-тармағына сәйкес патентке қабілетті ӛнертабыстар деп тануға 
болмайды: 
- 
ғылыми теориялар және математикалық әдістер; 
- 
құрылыстарды, ғимараттарды, аумақтарды жоспарлау жобалары мен 
схемалары; 
- 
эстетикалық қажеттіліктерді қанағаттандыруға бағытталған ӛнімдердің 
сыртқы түріне ғана қатысты шешімдер; 
- 
ақыл-ой операцияларын жүргізу әдістері; 
- 
есептеу машиналарына арналған алгоритмдер мен бағдарламалар; 
- 
шаруашылықты ұйымдастыру және басқару әдістері; 
- 
шартты белгілер, кестелер, ережелер; 
- 
қоғамдық мүдделерге, адамгершілік және мораль принциптеріне 
қайшы келетін шешімдер [12]. 

жүктеу/скачать 1.25 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: