Педагогика


анның жайын жарыққа шығару жолы



Pdf көрінісі
бет48/64
Дата24.11.2023
өлшемі2.51 Mb.
#484394
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   64
Педагогика

анның жайын жарыққа шығару жолы. Жанның
жайын жарыққа шығару үшін, жанның сырын
сыртқа білдіру үшін адамның екі құралы бар: біреуі – мимика,
біреуі – сѳз. Мимика дегеніміз – жанның сырының дене
арқылы сыртқа білінуі (бас изеу, күлу, жылау сықылды).
Мимика тілін әркім-ақ ұғады. Бірақ мимикамен бар нәрсені
ұқтырып болмайды. Мимика – ішкі сезім тілі. Мимика
арқылы ойды жарыққа шығаруға мүмкін емес. Ойдың тілі –
сѳз. Біз сѳз арқылы ғана неше түрлі ойымызды сыртқа білдіре
аламыз һәм басқа адамдардың ойларын біле аламыз. Сѳз
болмаса, адамда білім болмас еді. Атын атап, сѳзбен бекітіп
тастамасақ, жанда суреттер, ұғымдар тұрмас еді. Сѳз болмаса,
сѳзбен адамзаттың бірін-бірі ұғысуы болмаса, жер жүзіңдегі
осы күнгі адамзат тұрмысы деген тұрмыс та болмас еді.
Қысқасы, жан кѳріністерінің ең қымбаты – ой, ой тілі – сѳз.
Тілдің адам ѳмірінде һәм ұлт ѳмірінде ұстаған орны.
Тіл – адам жанының тілмашы. Тілсіз жүрек түбіндегі бағасыз
сезімдер, жан түкпіріндегі асыл ойлар жарық кѳрмей, қор
болып қалар еді. Адам тіл арқасында ғана жан сырын сыртқа
шығарып, басқалардың жан сырын ұға алады. Ойлаған ойын
105


сыртқа шығарып, басқаға ұқтыра алса, адамның не арманы
бар. Жазушы, ақын деген сѳз – ойлаған ойын әдемілеп
жарыққа шығара алатын адам деген сѳз. Тілі кем болса,
адамның қор болғаны. Ойың толып тұрып, айтуға тілің
жетпесе, іш қазандай қайнайды да. Қысқасы, адамның толық
мағынасымен адам аталуы тіл арқасында.
Тіл әрбір адамға осындай қымбат болса, әрине, ұлт үшін де
қымбат. Тілсіз ұлт, тілінен айырылған ұлт дүниеде ұлт болып
жасай алмақ емес. Ондай ұлт құрымақ. Ұлттың ұлт болуы
үшін бірінші шарт – тілі болу. Ұлттың тілі кеми бастауы
ұлттың құри бастағанын кѳрсетеді. Ұлтқа тілінен қымбат нәрсе
болмасқа тиісті. Бір ұлттың тілінде сол ұлттың сыры, тарихы,
тұрмысы, мінезі айнадай кѳрініп тұрады. Қазақ тілінде
қазақтың сары сайран даласы, біресе желсіз түндей тымық,
біресе құйындай екпінді тарихы, сар далада үдере кѳшкен
тұрмысы, асықпайтын, саспайтын сабырлы мінезі – бәрі
кѳрініп тұр. Казақтың сар даласы кең, тілі де бай. Осы күнгі
түрік тілдерінің ішінде қазақ тілінен бай, орамды, терең тіл
жоқ. Түрік тілімен сѳйлеймін деген түрік балалары күндерде
бір күн айналып қазақ тіліне келмекші. Қазақ тілін
қолданбақшы. Осы күнде-ақ айналып келе жатыр. Татардың
әдебиет тілі жыл-жыл сайын қазақ тіліне жақындап келеді.
Күндерде бір күн түрік балаларының тілі біріксе, ол біріккен
тілдің негізі қазақ тілі болса, сѳз жоқ, түрік елінің келешек
тарихында қазақ ұлты тѳрден орын алмақшы. Келешектің
осылай болуына біздің иманымыз берік.
Жарық кѳрмей жатсаң да ұзақ, кен тілім,
Таза, терең, ѳткір, күшті, кең тілім.
Таралған түрік балаларын бауырыңа
Ақ қолыңмең тарта аларсың сен, тілім.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   64




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет