348
шегеді. Импорттық тарифтің ұлттық экономикаға осындай əсерін
14.4-суретімен түсіндіруге болады.
Суреттен байқағанымыздай, импорттық тауарға тарифтің
енгізілуі, сол тауардың бағасын P
w
-дан P
e
-ге көтереді, нəтижесінде
тауарға
деген ішкі сұраныс Q
d
-дан Q
d
*-ға дейін қысқарады, ал
ішкі ұсыныс Q
s
-дан Q
s
*-ға дейін артады. Бұл жерде импорттың
жалпы көлемі Q
d
* - Q
s
* айырмасына қысқарады.
Ұлттық тұтынушылар импорттық тарифті енгізудің салда-
рынан
a+b+c+d фигураларының ауданына тең таза зиян шегеді,
сəйкесінше, олардың ұтымы азаяды.
Ұлттық өндірушілердің
қо сымша таза ұтымы
а фигурасының ауданына тең болады. Ал
мем лекет болса, оның ұтысы
с фигурасының ауданын құрайды.
Осыған орай, ұлттық экономиканың таза жиынтық жоғалтулары
b+d фигураларының ауданына тең болады, мұнда b – тауар
өндіру көлемінің тиімді деңгейінен қысқаруы салдарынан болған
өндірістік зияндар; d – тауарға бағаның өсуінен жəне импорттық
тарифті енгізуге байланысты тұтынудың
қысқаруынан болған
тұтынушылық зияндар.
Сыртқы сауданы реттеудің тарифтік екінші бір құралы, яғни
импорттық тарифтің «айнадағы» көрінісі іспеттес – ол экспорттық
тариф.
Достарыңызбен бөлісу: