200
13.5 -сурет.
Күшейткіш каскадтың схемасы
Тыныштық режимінде
С1 және С2 конденсаторлары күшейткіштің
кірісін жəне оның шығуын алдыңғы жəне келесі сатылардан бөледі. Егер
конденсаторлар болмаса, онда басқа каскадтардың резисторлары
күшейткіштің резисторларына
параллель қосылады, сондықтан тұрақты
тоқ бойынша күшейткіштің режимі бұзылады.
Тұрақты тоқ режимі сигналдың сызықты емес бұрмалануы болмауы
үшін А нүктесін (13.6-сурет) таңдау үшін қажет. Жұмыс нүктесін таңдаған
кезде транзистордың кіріс жəне шығыс сипаттамалары қолданылады.
13.6 -сурет.
ЖЭ бар схамының жұмысын графикалық
201
Жұмыс аумағы шығы сипаттамаларының сызығымен шектеледі
NG
—
CD
.
Транзистор жұмыс істеген кезде
оның коллекторының тоғы ең
жоғарғы рұқсат етілген тоқтан
(I
k тах
) аспауы тиіс.
NG сызығы осы режимге
сəйкес келеді. Әрбір транзистор коллектордағы қуатты рұқсат етілген
коллектордың ағып кету күштерінен жоғары емес жоғарылатады
(P
K тах
).
Транзистор коллектор мен эмиттер арасындағы белгілі бір кернеуде
жұмыс істейді. Бұл рұқсат етілген кернеу
ұлғайған кезде транзистор
сəтсіздікке ұшырайды.
CD сызығы рұқсат етілген и
К—Э
мəндерінің
диапазоны анықтайды.
Сипаттағы А нүктесі кіріс жəне шығыс сипаттамаларының сызықты
бөліктерінің ортасында орналасуы керек, сызықты
емес бұрмаланулар аз
болады. Жұмыс нүктесі коллектор тоғымен 1
КА
жəне кернеуімен и
К—ЭА
сипатталады.
13.5-суретте көрсетілген схемадан анықтауға болады:
и
КЭ
=
Е
к
- I
k
R
k
— бұл қарастырылып отырған тізбектің динамикалық
сипаттамасының теңдеуі.
1
К
, и
К—Э
координаттарындағы динамикалық сипаттамалар шығу тегіне
жетпейтін тікелей сызық теңдеуі болып табылады.
Екі нүктені біле тұра, динамикалық сипаттаманы (жүктеме сызығын)
құру оңай. Жүктеме
сызығының осьпен и
К—Э
қиылысу нүктесін
анықтаймыз. Ол үшін 1
К
нөлге теңестіреміз, онда и
К—Э
= = Е
К
- 0R
K
; U
K
—
Э
= Е
К
(F нүктесі).
Түзу сызықтың оьпен 1
К
қиылысуының екінші нүктесі былай табамыз:
жүктеме түзуі осьпен 1
К
қиылысқанда кернеу и
К—Э
= 0; 0 = Е
К
- I
K
R
k
; I
K
=
E
k
/R
k
(К нүктесі). Осы екі нүктені біле тұра, жүктеме сызықты KF оңай
құрамыз. и
К—Э
=
Е
К
- I
k
R
k
теңдеуі екі белгілі шама бойынша үшіншісін
анықтауға мүмкіндік береді.
Жүктеменің жұмыс аумағы AB сызығы болады, себебі екі жағынан А
нүктесінен бастап тоқ ағымының өзгерісі
коллектор тоғында бірдей
өзгерістерге əкеледі.Жүктеме сызығындағы жұмыс нүктесінің орналасуы
тыныштық режимін анықтайды, яғни и
К—Э
жəне 1
КА
.
Егер жұмыс нүктесі
дұрыс таңдалмаған болса, яғни шығыс
сигналының оң жəне теріс амплитудасы бірдей болмаса, күшейткіште
сызықты емес бұрмаланулар пайда болады. Егер күшейткіш каскадтың
режимі дұрыс таңдалса, гармоникалық бұрмалану коэффициенті 5-тен көп
болмауы керек.
Тыныштық режимін құру үшін күшейткіште белгілі бір ығысу тоғын (база
тоғы)
қамтамасыз ету қажет, онда жұмыс нүктесі А жүктеме түзу
сызығының ортасында орналасады.
202
Кіріс сипаттамалары бойынша транзистордың базасындағы
кернеуді анықтау оңай. Ол үшін шығыс динамикалық
сипаттамалардың нүктелерін тізбектеу тысамалдау арқылы кіріс
сигналының жəне коллектордың тиісті нүктелерінің əсерінен
базалық тоқтың өзгеруінің шегі белгіленеді.
Достарыңызбен бөлісу: