Оқулық «Білім беруді дамытудың федералдық институты»



Pdf көрінісі
бет155/169
Дата26.12.2023
өлшемі5.26 Mb.
#488043
түріОқулық
1   ...   151   152   153   154   155   156   157   158   ...   169
Каз.Морозова Электротехника и электроника

19.1 -сурет
Қорғаныс жерге тұйықтаудың əрекет ету принципі


272 
Жанасу кернеуі адамның денесі арқылы өтетін тоқ күшін I
ч

білдіреді. Апаттық жағдайларда бұл кернеу қауіпті болуы мүмкін: 
I
ч 
=U
пр
/
R
ч

мұндағы U
пр
— жанасу кернеуі; R
ч
— адамның кедергісі. 
Жанасу кернеуін азайту үшін тиімді жерге тұйықтауды немесе 
электр қондырғының нөлденуін қамтамасыз ету керек: 
U
пр 
=I
к.з
R
з

мұндағы I
кз 
— қысқа тұйықталу тоғы; R
з 
— жерге тұйықтау 
кедергісі. 
Жерге тұйықтау кедергісі аз болғанда (R
з
= 2 Ом) электр 
аппаратының корпусындағы кернеу оқшаулау тесілген жағдайда 
үлкен болмайды, жерге тұйықтау тоғының 1
кз
басым бөлігі адамның 
денесі емес, жерге тұйықтағыш арқылы өтеді (Я
ч
= 1000 Ом). 
Адам электр тізбегіне жерге тұйықтағышқа параллель 
«қосылады», жəне жерге тұйықтау кедергісімен салыстырғанда 
адамның кедергісі неғұрлым үлкен болса, адамның денесіндегі тоқ 
соғұрлым аз болады. 
Кернеуі 1000 В дейінгі электр қондырғылардағы нөлдену деп 
электр қондырғыларының металл тоқ өткізбейтін бөліктерін əдейі 
нөлдік, бірнеше рет жерге тұйықталған сыммен жалғауды айтады. 
Нөлдік қорғаныс сымның бейтарап жұмыс сымына қарағанда 2 
есе аз қимасы бар. Бейтарап жұмыс сымы симметриялы емес төрт 
сымды желілерде қолданылады (мысалы, тұрмыстық). 
Қорғаныс нөлденудің мағынасы – кернеу астындағы корпусқа 
жанасқан кезде жарақаттану қаупін жою. Қорғаныс нөлденудің 
əрекет ету принципі – корпустағы тұйықталуды бір фазалы қысқа 
тұйықталуға айналдыру жəне оның максималды тоқ қорғанысын 
өшіру (балқыма ендірмелермен, автоматтармен жəне т.б.). 
Нөлденудің екі қорғаныс əрекеті бар: 
■ 
зақымдалған бөлікті жылдам автоматты сөндіру
■ 
жерге тұйықтау есебінен жанасу кернеуін азайту. 
Қолдану саласы: бір фазалы айнымалы тоқ желілерінде – толық 
жерге тұйықталған бейтарап сымы бар 1 000 В дейінгі үш фазалы 
төрт сымды желілер; тұрақты тоқтың үш сымды желілерінде -
толық жерге тұйықталған орта нүктесі бар желілер. 


273 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   151   152   153   154   155   156   157   158   ...   169




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет