108
Асинхронды қозғалтқыштың айрықша белгісі – ротордың айналу
жиілігі
п
2
статордың магниттік өрісінің синхрондық айналу жиілігінен n
1
аз. Бұл ротор орамының біліктеріндегі ЭҚК n
2
жəне n
1
айналу
жиілігінің
теңсіздігі кезінде ғана ықпалдандырылатынымен түсіндіріледі.
Статор өрісінің роторға қатысты айналу жиілігі сырғу жиілігімен
анықталады
n
s
= п
1
- n
2
.
Ротордың айналатын өрістен қалып қоюы сырғу
S деп аталатын
салыстырмалы шамамен сипатталады:
S
n
1
n
2
.
n
1
(7.1)
Асинхронды қозғалтқыштың сырғуы 0... 1 (0... 100%) аралығында
өзгере алады. Егер
S ≈ 0, бұл қозғалтқыш роторында қарсы əрекет ететін
сəті болмайтын бос жүріс тəртібіне сəйкес келеді; егер
S = 1, бұл
қозғалтқыш роторы қозғалыссыз болатын қысқа тұйықталып тəртібіне
сəйкес келеді (n
2
= 0). Сырғу қозғалтқыштың
білігіндегі механикалық
жүктеліміне тəуелді болады жəне ол өскен сайын артады. Қозғалтқыштың
номиналды жүктемесіне сəйкес келетін сырғу номиналды сырғу деп
аталады. Қуаты аз жəне орташа асинхронды қозғалтқыштар үшін
номиналды сырғу 0,02 - 0,08 (2.8%) өзгереді.
(7.1) формулаға сəйкес, асинхронды қозғалтқыш роторының айналу
жиілігі
n
n (1
S)
60
f
1
(1
S).
(7.2)
2
1
p
Үш фазалы асинхронды қозғалтқыштың əрекет ету принципін талдап,
асинхронды қозғалтқыштың трансформатормен ортақ көп тұстары бар
екенін байқауға болады.
Қозғалтқыш статоры мен роторының орамдарының арасында,
трансформатордың бірінші жəне екінші орамдарының арасындағыдай тек
магниттік байланыс қана бар. Трансформатордағыдай,
асинхрондық
қозғалтқышта электр қуаты желіден бірінші орамға түсіп (статор
орамына), электромагниттік үрдістер есебінен екінші орамға беріледі
(ротор орамына).
Асинхрондық қозғалтқыштар мен трансформаторлар арасындағы
бұндай ұқсастық ротор қозғалыссыз болғанда жақсы көрінеді (n
2
= 0;
S =
1), бұл қозғалтқышты іске қосу тəртібіне сəйкес келеді (статор орамы
желіге қосылған, ал ротор бастапқы сəтте қозғалыссыз болады). Бұл
жағдайда асинхронды қозғалтқыш трансформатордан
тек құрылысы
жағынан, ең алдымен, статор жəне ротор орамдарының өзекшелерінің
ерекше құрылысымен, ротор орамымен қысқаша тұйықталған магнитті
сымдағы ауа саңылауының (статор мен ротор арасында)
болуымен
ерекшеленеді.
109
Бұған қарамастан, асинхронды қозғалтқыштағы электрмагниттік
үрдістер трансформатордағы электромагниттік үрдістерге ұқсас
келеді.
Достарыңызбен бөлісу: