Оқулық «Білім беруді дамытудың федералды институты»

та
1 3 - т а р а у
СИГНАЛ ФОРМАСЫ МЕН ПАРАМЕТРІНІҢ АНАЛИЗІ 
13.1. Негізгі ақпарат 
Қазіргі уақытта сигнал формасының анализіне көбінесе 
электрлі-сәулелі түтігі бар осциллографтар – электронды-сәулелі 
осциллографтар қолданылады. Электронды-сәулелі осциллограф 
көбінесе электрлі сигналдарды және олардың параметрлерін өлшеуді 
көзбен бақылауға арналған әмбебап ӨҚ бірі болып келеді. Қазіргі 
уақытта ЭСО әр түрлі типтері дайындалған және қолданылуда: 
әмбебап, жылдамдықты, стробскоптық, есте сақтаушы, арнайы.
Әмбебап осциллографтың (ол С1-CN белгіленеді) алғашқы 
схемасының негізінде бірқатар мамандандырылған құралдар құрылды: 
С7- жылдамдықты стробскоптық, С8 – есте сақтаушы, С9 – арнайы, 
соның ішінде цифрлік. 
Олардың 
ішінде 
кеңінен 
танылғандары 
әмбебап 
осциллографтары. Олар 
бір 
наносекундтан 
бірнеше 
секунд 
диапазонында милливольт шамасынан жүздеген вольттерге дейін 
ұзақтығымен электрлік сигналдардың кең классын зерттеуге мүмкіндік 
береді.
Заманауи әмбебап осциллографтары жиілігінің өткізгіш сызығы 
300.400 МГц құрайды. Экрандағы сигналдың бейнесі кіре берісте 
сигналдың пайда болуымен бір уақытта көрінеді, сондықтан да 
осындай құрылғыларды шынайы уақыттың осциллографтары деп 
атайды. Көбінесе әмбебап осциллорграфтар ауыспалы блоктармен 
орындайды, ол өз кезегінде олардың қызметтік мүмкіншіліктерін 
кеңейтеді. 
Жылдам 
өтетін 
процесстерді 
(мысалы, 
нано 
және 
пиксосекундты жылдамдық) зерттеу мақсатында жылдамдықты 
осциллографтарды қолданады, олардың негізгі түйіні болып жүргінші 
толқынның 
арнайы 
ТЭС 
қызмет 
етеді. 
Жылдамдықты 
осциллографтарда, әдетте, кіре беріс сигналының алдын ала күшейтуі 
жүргізілмейді, сондықтан да олардың сезімталдығы жоғары емес. Осы 
құралдар жекелеген және кезеңді сигналдарды бақылауға және суретке 
түсіруге мүмкіндік беретін шынайы уақыттың осциллографтары болып 
табылады.
Қысқа уақыттағы қайталанатын процесстер стробскоптық 
осциллографтар көмегімен зерттеледі. Қызмет ету принципі бойынша 
стробскоптық осциллографтар уақытша масштабты түрлендіре алатын 
құралдарға жатады және жоғарғы сезімталдығымен және жиіліктің 
жұмыс сызығының кеңдігімен (25 ГГц дейін) ерекшеленді.
223 

Арнайы ТЭС қолданылатын есте сақтаушы осциллографттар, оның 
кіре берісінен сигналды алып тастағаннан кейінгі ұзақ уақыт кезеңінде 
сигналдардың бейнесін сақтау және жаңғырту қабілеттілігін иеленеді. 
Есте сақтаушы осциллографтардың негізгі мақсаты бірреттік және 
сирек қайталанылатын уақытша процесстерді зерттеуге арналған. Есте 
сақтаушы осциллографтар әмбебап осциллографтар сияқты бірдей 
сипаттамаларды 
иеленеді, 
алайда 
олар 
кең 
функционалды 
мүмкіншіліктерімен ерекшеленеді. 
Арнайы осциллографтар мақсатты міндетінің қосымша 
блоктарымен жабдықталған. Осы топқа бекітілген бейнелер тізімінің 
бейнесигналын 
көрсетуге 
мүмкіндік 
беретін 
телефизиялық 
осциллографтар жатады; одан әрі өңдеуге арналған компьютерге 
сигналдарды цифрлік түрде берумен қатар, оларды бақылауға 
мүмкіндік беретін цифрлік осциллографтар жатады. Арнайы 
осциллографтар 
қысым, 
тоқтар 
және 
қарама-қайшылықтар 
(мультиметрлермен) өлшемдерінің блоктарымен жабдықталады,
сондай-ақ 
жартылай 
өткізгіш 
құралдардың 
вольт-амперлік 
мінездемелерін зерттеуге арналған құрылғыларымен де жабдықталған. 
Экранда біруақытта бақылайтын сигналдардың саны бойынша 
осциллографтар бірканалды және көпканалды болып бөлінеді. Экранда 
бірнеше кіру сигналдары бейнелерінің біріктірілуі арнайы көпсәулелі 
түтіктердің пайдалануымен, немесе электронды коммутатордың 
көмегімен осциллографтың әр түрлі кіре беріске кезеңді түрде қайта 
қосылу арқылы қол жеткізіледі. 

жүктеу/скачать 6.25 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: