6.5-сурет. Индукциялық бірфазалық
энергия есептеуішінің құрылғысы:
1 — диск; 2 — тұрақты магнит; 3 —
бұрамдық беріліс; 4 — В электрмагниттік
магнит өткізгіштің «өсіндісі»
ток»магнитопровода электромагнита В
6.5-суретте
есептеуіштің
жылжымайтын
бөлігі
екі
электрмагинттен тұрады; А электр
магнитінің
орамасы
біртіндеп
жүктеме
тізбегіне,
ал
В
электрмагниті
оған
қатарлас
қосылған. Есептеуіштің қозғалмалы
бөлігі
2
. Тұрақты магнит өрісінде
айналатын,
1
дискіні құрайды.
Дискінің
осі
есептеуіш
механизмімен бірге 3
бұрамдық
беріліспен байланысты. 4 –
цифрмен В электрмагнитінің
магнит
өткізгішінің
«өсіндісі»
көрсетілген.
Тежеу сәті 6.2-бөлімшедегі электрдинамикалық есептеуіште
қарастырылған сияқты құрылады. Демек, тежеу моменті дискінің
бұрыштық жылдамдығына тең болады.
Индукциялық өлшеу механизмінің айналдыру моменті
M
В
р = KfФ1Ф
U
sin ψ,
(6
.
4)
мұндағы К — құрастырылымдық тұрақтылық;
f — жиілік ; Ф
1
және Ф
U
— сәйкесінші дискіні түйреп өтетін А және В электрмагниттері; Y —
ағындар арасындағы фаза бойынша жылжу.
Бірфазалық
тоқтың қуаты
Ф
= IUcos φ.
Себебі А кезектік орама бойынша / тоқ өтеді, сонда Ф
х
ағынын
алғашқы жақындағанда / тоққа тең болады деп есептеуге болады:
Ф
1
= сІ.
В қатарлас орамасы көп жұқа сым орамасынан тұрады және
қосымша кедергісіз U кернеуіне қосылады. Осының салдарынан оның
белсенді кедергісі реактивтілермен салыстырғанда аз және оған
қосылған кернеу
Е өзіндік индукция ЭҚК түгелге жуық теңеледі, бұл
мына формуламен өрнектелуі мүмкін
U =
E = ωw Ф
ω
,
мұндағы ω — бұрыштық жиілік ; w — қатарлас орама орамдарының
саны.
106
Бұдан шығатыны
Осы
ағынның бөлігі, атап айтқанда Фu диск түйреп өтеді. Сондай-ақ
Фu ағыны кернеуге те ң және кері жиілікке тең болады:
мұндағы ω =
2nf.
Осылайша, (6.4) өрнектегі Ф
1
оған тең І шамасымен, ал
Ф
и
Uf
шамасымен ауыстыруға болады. Сонда тек теңдеуді қамсыздандыру ғана
қалады
Сонымен, айналдыру моменті қуатқа тең болады
М
вр
= KIUcos φ =
KP.
Осы соңғы шартты басқаша келесідей бейнемен өрнектеуге болады: φ=
0 (индуктивтіксіз жүктеме) кезінде
дискіні кесіп өтетін Ф
u
және Ф
I
арасындағы бұрыш 90° тең болуы қажет. Дәл осындай жылжу жасау үшін
индуциялық есептеуіштердегі қатарлас орама ағыны екі бөлікке бөлінеді: 4
дискіні түйреп өтетін Ф
к
жұмыс ағыны және «өсінді» арқылы дискінің
жанында жүретін жұмыстан тыс
өтетін ағын (6.5-суретті қараңыз).
Ф
L
ағынының болуы салдарынан
бұрыштың
ұлғаюын
6.6-суретте
ұсынылған есептеуіштің векторлық
диаграммасы
безендіреді.
Осы
диаграммада
кернеудің қатарлас
орамасына қоса салынатын U —
векторы I тоқ векторының φ
бұрышынан біршама қалып қалады
(жүктеменің индуктивтік сипаты
шамаланады).
Тізбектелген
ораманың Ф
х
ағынының век-
торы А электрмагнитінің өзегіндегі
гистерезиске және құйынды тоққа
арналған шығындармен белгіленген
а бұрышындағы /
тоғынан қалып
қалады. (6.5-суретті қараңыз).
6.6-сурет. Индукциялық есептеуіштің
векторлық диаграммасы
\
\E
L
107
Электромагниттің қатарлас орамасындағы
I
U
тоғының векторы
тізбектің жоғары индуктивтілігіне жақын 90 бұрышқа арналған кернеу
векторынан қалып қалады. Бұл тоқ екі бөлікке тармақталатын ағынды
құрайды: Фu жұмыс ағыны және Ф
L
жұмыстан тыс ағын. Фu ағынын
I
U
тоғынан фаза
бойынша біршама жылжыту Ф
L
ағынына қарағанда
едәуір көп, себебі Фu ағынының жолында елеулі шығындар болатын
диск болады, Ф
L
ағынын
I
v
жылжытқанда ғана, тек магнит
өткізгіштердегі шығындар айқындалады. Ф
L
және Ф
u
ағындары
орамадағы
E
L
және
E
U
электр қозғаушы күштердің қатарлас тізбегін
жинастырады. Бұдан басқа, қатарлас ораманың белсенді және реактивті
кедергілерінде
L
U
r және
I
U
x кернеулерінің кемуі орын алатын болады.
U кернеу векторы 6.6-суретте көрсетілгендей
E
L
,
E
U
L
U
r және
I
U
x
теңелуі қажет
.
Егер U және Ф
№
векторлары арасындағы бұрыш арқылы белгілесе,
онда Ф
U
және Ф
1
арасындағы 90° жылжу
шартын келесідей бейнемен
өрнектеуге болады
( 6.6-суретті қараңыз):
немесе
Егер Ф
L
және ЭДС E
L
ағыны болмаған болса, онда іс жүзінде
дискіні түйреп өтетін U кернеуі мен Ф
№
ағыны арасындағы бұрышты
90° артық алу мүмкін емес. Осылайша, Ф
х
=
С
Д,
Ф
U
=
c
3
U/f, siny = sinф
шартын сақтау кезінде, келесідей болады деп есептеуге болады:
М
В
р =
КР.
Тежеу
моментін, бұрын қарастырылған сияқты, мына формула
бойынша есептеуге болады:
Белгіленген жылдамдық кезінде
t
1
бастап t
2
дейінгі уақыт аралығында интегралданғаннан кейін
алатынымыз:
W
e
=
CN.
Индукциялық есептеуіш, бұрын қарастырылған электрдинамикалық
есептеуіш сияқты үйкеліс моментін өтемдеуге арналған құрылғыны
және өзіндік жүруінің пайда болуымен күресуді қарастырады.
Достарыңызбен бөлісу: