9.6-сурет. Ферромагниттік материалдардың негізгі сипаттамаларын
анықтауға арналған тізбектер сызбасы
Содан соң тоқ күшін азайтады және оның бағытын тағы да өзгертеді
және т.с.с. Үлгіні магнитсіздендіру үдерісін әртүрлі тоқ күші кезінде
жүргізеді- магниттендіруден нөлге дейін.
Қисық магниттендіруді алу үшін таңдалған
кернеулер қатарына
тиісті тоқ күшін/
ь
таңдайды, өйткені
H = Ijw/l,
бұнда I — магнитөткізгіштің ұзындығы.
Сосын кернеуліктің әр мағынасы үшін магниттік индукцияны
анықтайды. Ол үшін
SA1 тоқ ауыстырғышты
2 күйге, ал SA2 – еркімен
қояды. Зерттелетін үлгіні манитсіздендіргеннен кейін талап етілетін
тоқ күшін орнатады және SA1тоқ ауыстырғышты 1 күйге қояды. Бұл
ретте гальванометр көрсеткішінің жылжуын, ал ол бойынша –
магниттік индукцияны анықтайды.
Қисықтың келесі нүктесін тоқты магниттендірудің басқа
мағынасында алады. Ол үшін үлгіні алдын ала магнитсіздендіреді және
өлшеу үдерісін қайталайды.
Өлшеудің гистерезис тұзағын алу үшін
индукцияның B
m
максималды мағынасынан бастау қажет. Қалған қисық нүктелерін
қисық магниттендіруді алу кезеңіндегідей анықтайды. 0 -ден
Н
т
дейінгі
кернеу саласындағы индукцияны анықтау кезінде SA2 тоқ
ауыстырғышпен магниттендіруші тоқ бағытын өзгертеді. Тұзақтың
екінші жартысын әдетте симметриялы құрады. Ферромагнитті
материалдың гистерезис тұзағын ЭСО көмегімен алуға болады. Ол
үшін 9.7-суретте көрсетілген сызбаны жинайды. Осциллографтың О
вериткалды каналының кірісіне интеграциялық тізбек R2 — С
шығысынан кернеу, ал горизонталь Х кіріске магниттендірілген тоққа
шамалас кернеу беріледі (резисторда R1 кернеудің түсуі сияқты),
өйткені магнитендірілген катушка
w
1
резистормен
R1 тізбекке ретімен
қосылған
.
163
9.7-сурет. ЭСО көмегімен
гистерезис тұзағын алуға
арналған
тізбектер сызбасы
Резистор
R2 кедергісін өлшеу катушкасының тібегінде әдетте үлкен
етіп таңдайтын болғандықтан, былай деп есептеу ге болады
i2 = e2/ R
2
,
ал егер өлшеу катушкасына тураланған ЭҚК, мынаны құрайды
(бұл жерде минус белгісі түсірілген, өйткені бұл жағдайда оның мәні
жоқ), онда
R
2
>> x
C
шарттарын орындау кезде консденсаторда кернеудің түсуі
B
t
материалында ле здік индукцияға шамалас:
Бұл кернеу осциллографтың вертикалды каналының кірісіне түседі.
Осылайша, ЭСО жаңғыртылған қисық
магниттік өріс кернеуінің
өзгерісі мен қуаттанушы кернеу
U кезеңіндегі материалда индукцияны
байланыстырады.
Осциллографтың экранынан алынған қисық гистерезис бойынша
индукция мен кернеу мәнін анықтау үшін оны алдын ала бөліктендіру
қажет. Межелеудің ең қарапайым тәсілі- белгілі реттелетін кернеу
көзін осциллографтың кірісіне қосу. Осы кернеулер бойынша
осциллограф каналдарының горизонталды
т
г
және вертикалды т
в
масштабтарын анықтауға болады:
Бұнда
А
г
, А
в
— горизонталды және вертикалды
каналдарға сәйкес
осциллограф экраны бойынша өлшенген кіріс кернеудің қос
амплитудасы.
164
Материалдардың магниттік қасиеттерін ЭСО көмегімен зерттеу
гистерезистің динамикалық тұзағын көзбен бақылауға, сонымен қатар
магниттік сипаттамалардың параметрлерін кең жиілік диапазонда өлшеуге
септігін тигізеді.
Материалдардың магниттік сипаттамаларының қателігін осциллограф
көмегімен өлшеу бірнеше пайызды құрайды.
Қарастырылған әдістерден басқа ферромагниттік
материалдардың
негізгі сипаттамаларын амперметр, вольтметр немесе көпірлік сұлба
көмегімен алуға болады.
Достарыңызбен бөлісу: